
![]() |
Ứng dụng mạ khay, máy cấy trong sản xuất lúa tại thành phố Hà Nội. |
Thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nổi bật là Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND ngày 04/7/2023 của Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội quy định một số chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp thành phố Hà Nội, trong đó có chính sách thực hiện cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp. Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, toàn Thành phố hiện có trên 153.000 ha diện tích gieo cấy lúa, sản lượng ước đạt 860 - 880 nghìn tấn thóc mỗi năm. Thành phố hiện có 5.676 máy làm đất, 990 máy phun thuốc bảo vệ thực vật, 877 máy gặt đập liên hợp... Tỷ lệ cơ giới hóa trong khâu làm đất của Hà Nội đạt 100%, khâu thu hoạch đạt trên 90%, khâu gieo cấy tăng 15% (trước năm 2024, khi chưa có Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND thì tỷ lệ cơ giới hóa khâu gieo cấy chỉ đạt 02 - 03%).
Thực hiện chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và Môi trường, năm 2025, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đã xây dựng mô hình ứng dụng mạ khay, cấy máy trong sản xuất lúa, quy mô tập trung với diện tích 400 ha (vụ Xuân 135 ha và vụ Mùa 265 ha), 2.203 hộ tham gia. Các điểm mô hình được triển khai tại nhiều địa phương với các giống lúa chủ lực TBR225, TĐ25, TBR97, Nếp 97, HD11.
Tham gia mô hình, các hộ dân được hỗ trợ 50% giống lúa thuần với định mức 35 kg/ha; 50% lượng phân bón chính theo định mức của cơ quan có thẩm quyền ban hành. Còn lại 50% lượng giống đối ứng, 50% lượng phân bón đối ứng do cơ sở tự mua đảm bảo đủ số lượng, đúng tiêu chuẩn chất lượng theo quy định dưới sự giám sát của Trung tâm Khuyến nông.
Mặc dù năm 2025, thời tiết diễn biến bất thường, vụ Xuân rét đậm, vụ Mùa chịu ảnh hưởng của nhiều cơn bão lớn nhưng các điểm mô hình vẫn đạt 100% kế hoạch, gieo đủ 100.000 khay mạ, đảm bảo tiến độ và chất lượng gieo cấy.
Lúa cấy bằng máy sinh trưởng khỏe, bông dài, tỷ lệ hạt chắc cao, ít sâu bệnh do mật độ cấy thưa, ruộng thông thoáng. Mô hình không chỉ giảm sức lao động mà còn tạo điều kiện thay đổi tập quán sản xuất manh mún, hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung, cùng giống, cùng thời vụ.
Kết quả mô hình cho thấy, so với cấy tay truyền thống, cấy máy mang lại năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn rõ rệt. Cụ thể, vụ Xuân: Năng suất cấy máy đạt 63,0 - 67,0 tạ/ha, cao hơn cấy tay truyền thống 03 - 07 tạ/ha; vụ Mùa: Năng suất cấy máy đạt 56,0 - 58,0 tạ/ha, cao hơn cấy tay truyền thống 5,0 - 7,0 tạ/ha.
Thực tế triển khai mô hình cho thấy, 03 người vận hành 01 máy cấy 06 hàng trong 08 giờ/ngày, cấy được từ 2,7 - 03 ha, bằng từ 70 - 80 người vừa cấy và nhổ mạ. Chi phí cho 01 ha sản xuất mạ khay, cấy máy khoảng 9,2 triệu đồng, trong khi chi phí cho 01 ha cấy tay là khoảng 12,7 triệu đồng. Như vậy, gieo mạ khay, cấy máy giảm được chi phí cho người sản xuất so với gieo mạ dược, cấy tay khoảng 3,5 triệu đồng/ha.
Từ hiệu quả thực tế, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố tiếp tục quan tâm, hỗ trợ xây dựng mô hình tại các vùng chuyên canh trọng điểm lúa của Thành phố, hỗ trợ hình thành mỗi xã từ 01 - 02 trung tâm sản xuất mạ khay, đồng thời mở rộng thêm chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 08/2023/NQ-HĐND cho các cá nhân mua máy cấy và máy bay phun thuốc bảo vệ thực vật không người lái. Bên cạnh đó, tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu cho người sử dụng máy móc, thiết bị về kỹ thuật sử dụng, sửa chữa máy, thiết bị nông nghiệp nói chung, máy cấy lúa, dây chuyền gieo mạ khay tự động nói riêng.
Mô hình “Ứng dụng mạ khay, cấy máy trong sản xuất lúa, quy mô tập trung năm 2025” thúc đẩy quá trình cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa, khuyến khích nông dân mạnh dạn liên kết sản xuất để hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm tăng quy mô vùng sản xuất, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và phát triển nông nghiệp bền vững./.