Tham dự và chỉ đạo Hội thảo, tập huấn có đồng chí Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ Tư pháp cùng các đồng chủ trì là đồng chí Khương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp và đồng chí Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Phó Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp. Hội thảo, tập huấn còn có sự tham gia của Đại diện Ban chỉ đạo thực hiện dân chủ ở cơ sở Bộ Tư pháp, các đồng chí trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Công đoàn Bộ, đại diện các Ban của Công đoàn Bộ, đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ, Ban Thanh tra nhân dân Bộ Tư pháp và đại diện Ban Thanh tra nhân dân các đơn vị thuộc Bộ, đại diện các Tổ công đoàn, Công đoàn cơ sở trực thuộc Công đoàn Bộ...
Tham gia Hội thảo, tập huấn với vai trò là báo cáo viên gồm có: Đồng chí Trần Xuân Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Công tác thanh niên, Bộ Nội vụ; đồng chí Phạm Văn Quân, Ủy viên Ban Thường vụ, Công đoàn Viên chức Việt Nam.
Đồng chí Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ Tư pháp
Phát biểu chỉ đạo Hội thảo, tập huấn, đồng chí Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ Tư pháp khẳng định, việc tổ chức 02 chương trình này là hết sức cần thiết và ý nghĩa, nhằm giúp cán bộ công đoàn ôn lại các kỹ năng, nhận thức sâu sắc hơn về Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022, cũng như công tác kiểm tra, giám sát công đoàn, từ đó, vận dụng vào công tác của công đoàn ở các cấp, các ngành đạt hiệu quả hơn. Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ Tư pháp cũng tin tưởng rằng, các đại biểu tham dự sẽ phát huy tối đa tinh thần, trách nhiệm, tiếp thu những nội dung, kiến thức mà các báo cáo viên truyền đạt để áp dụng vào thực tế hoạt động của mình.
Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022 là cột mốc đánh dấu một bước phát triển mới về thực hiện dân chủ ở nước ta
Tại Hội thảo, tập huấn, các đại biểu đã được nghe đồng chí Trần Xuân Hiền - Phó Vụ trưởng Vụ Công tác thanh niên, Bộ Nội vụ phân tích những nội dung cơ bản, chính sách mới của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022 và Nghị định số 59/2023/NĐ-CP ngày 14/8/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Đồng chí Trần Xuân Hiền - Phó Vụ trưởng Vụ Công tác thanh niên, Bộ Nội vụ
Theo đó, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2023, gồm 06 chương, 91 điều quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của công dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong thực hiện dân chủ ở cơ sở; quyền kiểm tra, giám sát, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, khởi kiện đối với các quyết định, hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở; quyền thụ hưởng của công dân về thành quả phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và nghĩa vụ kịp thời phản ánh, kiến nghị, báo cáo cơ quan có thẩm quyền khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở. Luật cũng quy định phạm vi thực hiện dân chủ đối với từng loại hình cơ sở; hình thức chế tài xử lý vi phạm đối với từng nhóm chủ thể và hành vi vi phạm. Đặc biệt, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022 là đạo luật cao nhất từ trước đến nay thể chế hóa thực hiện hiệu quả và đầy đủ phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Bên cạnh đó, Luật đã thể chế hóa vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội làm “nòng cốt” để nhân dân làm chủ.
Nghị định số 59/2023/NĐ-CP ngày 14/8/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/8/2023, gồm 06 chương, 31 điều cụ thể hóa các quy định về việc tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư; việc phát phiếu lấy ý kiến của hộ gia đình; việc biểu quyết trực tuyến tại thôn, tổ dân phố; quy trình bầu, cho thôi làm trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố; hội nghị định kỳ của cộng đồng dân cư; tổ chức và hoạt động của ban giám sát đầu tư của cộng đồng; tổ chức và hoạt động của ban thanh tra nhân dân ở xã, phường, thị trấn, ở cơ quan, đơn vị và ở doanh nghiệp nhà nước.
Các đại biểu tham gia Hội thảo, tập huấn
Bên cạnh đó, đồng chí Trần Xuân Hiền cũng nhấn mạnh rằng, để nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022, cần quan tâm một số nội dung như:
Thứ nhất, phát huy mạnh mẽ hơn nữa quyền dân chủ trực tiếp của người dân trong hệ thống chính trị. Các cơ quan, tổ chức của hệ thống chính trị, trước hết là Nhà nước cần ban hành, tổ chức và thực hiện cơ chế để thực thi dân chủ và bảo đảm dân chủ của người dân, khắc phục tính hình thức cả trong quy định và tổ chức thực hiện.
Thứ hai, phát huy hiệu quả vai trò cơ chế dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp, chú trọng dân chủ thực chất tại cơ sở. Thực hiện dân chủ ở cơ sở có vai trò và ý nghĩa to lớn trong đời sống xã hội. Quyền làm chủ của nhân dân chỉ có thể được hiện thực hóa khi chính nhân dân được tạo điều kiện, bảo đảm để thực hiện tốt phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.
Thứ ba, phát huy dân chủ gắn với nâng cao dân trí, nhận thức về dân chủ và thực hành dân chủ cần phải được nâng lên ở các cấp, các ngành thông qua một loạt các hoạt động của chính quyền như công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình, cải cách hành chính, công tác tiếp công dân, đối thoại xử lý đơn thư, tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân, đạo đức công vụ, hội nghị người lao động.
Các đại biểu tham gia Hội thảo, tập huấn
Thứ tư, dân chủ đi đôi với kỷ cương, trật tự, kỷ luật chống vi phạm pháp luật, dân chủ gắn với pháp chế, trật tự xã hội cần thiết, nâng cao tính pháp quyền, tuân thủ pháp luật. Cần bảo đảm nguyên tắc pháp chế trong tổ chức và hoạt động của tất cả các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và xử sự của công dân.
Thứ năm, cần gắn phát huy dân chủ với cải cách hành chính. Trong đó, cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, cải cách tài chính công và hiện đại hóa hành chính là 06 nội dung trọng tâm của cải cách hành chính nhằm hướng tới xây dựng một nền hành chính dân chủ, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ nhân dân được tốt nhất.
Thực hiện công tác kiểm tra, giám sát công đoàn thông qua Ủy ban Kiểm tra
Trao đổi về công tác kiểm tra, giám sát công đoàn, đồng chí Phạm Văn Quân, Ủy viên Ban Thường vụ Công đoàn Viên chức Việt Nam cho biết, Ủy ban Kiểm tra là cơ quan kiểm tra, giám sát của công đoàn do Ban Chấp hành công đoàn cùng cấp bầu ra và phải được công đoàn cấp trên trực tiếp công nhận. Ủy ban Kiểm tra hoạt động theo 02 phương châm: Thứ nhất, lấy xây dựng tổ chức công đoàn là mục đích của hoạt động kiểm tra, bảo đảm kiểm tra đồng cấp là chủ yếu, đồng thời tăng cường kiểm tra cấp dưới có trọng tâm, trọng điểm. Thứ hai, lấy ngăn ngừa và khắc phục những vi phạm, những sai trái là yêu cầu chính, kiên quyết kiến nghị, xử lý nghiêm những vi phạm làm thất thoát tài chính, tài sản công đoàn cũng như những vi phạm điều lệ, các quy định của công đoàn và 04 nguyên tắc: (i) Hoạt động theo nguyên tắc “tập trung dân chủ”; (ii) Những vấn đề thuộc quyền quyết định của Ủy ban Kiểm tra phải được thảo luận dân chủ, công khai và thống nhất; (iii) Ủy ban Kiểm tra công đoàn các cấp hoạt động theo quy chế, quy định do Ban Chấp hành Công đoàn cấp đó ban hành; (iv) Các công việc khác do cá nhân phụ trách phải được tập thể phân công, giao nhiệm vụ, quyền hạn rõ ràng.
Đồng chí Phạm Văn Quân, Ủy viên Ban Thường vụ Công đoàn Viên chức Việt Nam
Công tác kiểm tra, giám sát của Ủy ban Kiểm tra công đoàn tập trung vào các nội dung sau: Kiểm tra việc chấp hành điều lệ; kiểm tra tài chính; kiểm tra việc quản lý, ghi sổ kế toán; kiểm tra việc vận động thu, chi quỹ xã hội (nếu có); kiểm tra chứng từ, sổ kế toán, báo cáo tài chính; giám sát đối với cán bộ công đoàn; giám sát đối với tập thể, tổ chức. Đối với công tác giám sát, đồng chí Phạm Văn Quân đã nhấn mạnh một số phương pháp như: Dự các cuộc họp của ban chấp hành công đoàn cùng cấp; theo dõi, dự các hội nghị của công đoàn cấp dưới; tham gia các đoàn công tác của công đoàn cùng cấp; gặp gỡ, trao đổi, góp ý với đối tượng giám sát; đôn đốc, theo dõi việc chấp hành kết luận kiểm tra, quyết định kỷ luật, kết quả giám sát chuyên đề…
Tại Hội thảo, tập huấn, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về thực trạng và các giải pháp tổ chức thực hiện hiệu quả, thực chất Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022 tại Bộ Tư pháp, đồng thời được giải đáp các khó khăn, vướng mắc gặp phải trong công tác kiểm tra, giám sát công đoàn.
Đồng chí Tạ Thị Tài - Phó Chánh Thanh tra Bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Công đoàn Bộ Tư pháp
Thay mặt Ủy ban Kiểm tra Công đoàn Bộ Tư pháp, đồng chí Tạ Thị Tài đã quán triệt một số nhiệm vụ công tác kiểm tra công đoàn năm 2024, cụ thể: Với mục đích chủ động nắm tình hình, đánh giá đúng thực chất tình hình triển khai và tổ chức thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết của tổ chức công đoàn, làm rõ những ưu điểm điểm để phát huy, những tồn tại, hạn chế để khắc phục; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động Ủy ban Kiểm tra góp phần phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm Điều lệ, nghị quyết, chỉ thị và các quy định của công đoàn; bảo đảm công tác thu, chi, sử dụng, quản lý tài chính, tài sản công đoàn theo đúng quy định; bảo đảm nguyên tắc và quy trình kiểm tra; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công đoàn các cấp, góp phần xây dựng tổ chức công đoàn; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, cán bộ, công chức, viên chức, lao động...
Đồng chí Tạ Thị Tài cho biết, công tác, kiểm tra, giám sát hàng năm ở hầu hết các công đoàn cơ sở thuộc công đoàn đã có sự cố gắng trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của công đoàn theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam và được hội đồng các chi ủy, lãnh đạo các đơn vị ghi nhận và đánh giá cao. Bên cạnh đó, đồng chí Tạ Thị Tài cũng đã chỉ ra một số tồn tại, hạn chế cần lưu ý, rút kinh nghiệm cho các đơn vị được kiểm tra, giám sát.
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo, tập huấn
Đồng chí Khương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp
Phát biểu kết luận Hội thảo, tập huấn đồng chí Khương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp đánh giá Hội thảo, tập huấn đã thành công tốt đẹp với sự tham gia tích cực, nghiêm túc, hiệu quả của các báo cáo viên và các đại biểu. Thông qua những kiến thức về nội dung cơ bản, chính sách mới của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở năm 2022 và kỹ năng nghiệp vụ công tác kiểm tra, giám sát về công đoàn mà các báo cáo viên mang lại đã giúp các đại biểu tham dự nắm vững những mục tiêu, quan điểm và các giải pháp để thực hiện hiệu quả các quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở cũng như nâng cao kiến thức, nhận thức của người làm công tác về kiểm tra công đoàn.
Các em học sinh đang tham gia trả lời câu hỏi của Luật sư Ngọc Lan trong chương trình truyền thông pháp luật
Cũng trong chuyến công tác lần này, Công đoàn Bộ Tư pháp đã phối hợp với Cục phổ biến, giáo dục pháp luật thực hiện chương trình tổ chức tuyên truyền pháp luật dành cho các thầy cô giáo và các em học sinh tại Trường Trung học cơ sở 8-4. Chương trình có sự tham gia của Luật sư Nguyễn Ngọc Lan - Giám đốc Công ty Luật trách nhiệm hữu hạn LS Ngọc Lan và cộng sự. Tại đây, Luật sư Lan đã lồng ghép việc thực hiện các quy định của pháp luật thông qua một số tình huống, đồng thời tổ chức một số hoạt động giao lưu sôi nổi cùng các em học sinh. Buổi tuyên truyền là cơ hội giúp các cán bộ, giáo viên và học sinh tại đây trang bị những kiến thức pháp luật cần thiết trong quá trình sinh hoạt, học tập, xây dựng, hình thành lối sống lao động và học tập theo pháp luật với đầy đủ ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền hạn của người công dân.
Đồng chí Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Bộ Tư pháp trao quà cho các em học sinh
Đồng chí Khương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp và đại diện nhà tài trợ trao quà cho các em học sinh
Đồng chí Phan Hồng Nguyên - Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Phó Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp
và đại diện Công ty cổ phần Grand Nutrition trao quà tại chương trình
Bên cạnh đó, Công đoàn Bộ Tư pháp cũng phối hợp với Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp cùng nhà tài trợ đã trao tặng tổng số 40 suất quà và học bổng trị giá 20 triệu đồng cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn đạt thành tích cao trong học tập tại một số trường trên địa bàn huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La. Tham dự sự kiện và trực tiếp trao quà có đồng chí Nguyễn Kim Tinh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy bộ Tư pháp, đồng chí Khương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp, đồng chí Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Phó Chủ tịch Công đoàn Bộ Tư pháp và đại diện Công ty Cổ phần Grand Nutrition (nhà tài trợ). Cảm ơn đoàn công tác và nhà tài trợ, Nhà giáo ưu tú Nguyễn Thị Thảo - đại diện Chi hội bảo vệ quyền trẻ em huyện Mộc Châu, Phó hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở 8-4 bày tỏ, những món quà mà đoàn công tác và nhà tài trợ trao cho các em hôm nay không chỉ là sự hỗ trợ về mặt vật chất cho các em mà còn là những nghĩa cử cao đẹp làm vơi đi khó khăn, giúp các em có thêm niềm vui trong cuộc sống…
Thùy Dung