Trong bài phát biểu chỉ đạo thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa XII (nhiệm kỳ 2022 - 2027), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Trái tim đầy nhiệt huyết, với tinh thần đầy sáng tạo, ham học hỏi và khát vọng cháy bỏng, thanh niên nước ta luôn là lực lượng đi đầu trong thực hiện các nhiệm vụ cách mạng. Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, thanh niên hết thế hệ này, đến thế hệ khác luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng, bất khuất của dân tộc, không ngại gian khổ, không sợ hy sinh, sẵn sàng hăng hái đi tiên phong trên mọi lĩnh vực, có nhiều cống hiến to lớn vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước”[1]. Có thể thấy, Tổng Bí thư Nguyễn Phú trọng luôn tin tưởng thế hệ thanh niên, và trước lúc đi xa, Tổng Bí thư đã để lại những lời căn dặn vô cùng sâu sắc dành cho thanh niên.
1. Gửi trọn niềm tin yêu vào thế hệ trẻ
Trong hầu hết các ngày lễ kỷ niệm lớn hay những sự kiến lớn của thanh niên, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đều đến dự và có những bài phát biểu gửi đến thanh niên cả nước. Gửi gắm trong các bài phát biểu ấy là niềm tin, niềm hy vọng của Đảng, Nhà nước nói chung và của Tổng Bí thư nói riêng vào thế hệ trẻ, tiêu biểu có thể kể đến:
Năm 2011, ngay sau khi được bầu làm Tổng Bí thư tại Đại hội Đảng lần thứ XI, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đến tham dự Lễ Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2011) và đón nhận Huân chương Sao Vàng. Tại đây, Tổng Bí thư đã có bài phát biểu, trong đó có nêu rõ: “Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn gửi trọn niềm tin yêu vào thế hệ trẻ - những người chủ tương lai của nước nhà, rường cột của dân tộc, lực lượng xung kích sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Tổng Bí thư tin tưởng tuổi trẻ Việt Nam sẽ làm hết sức mình, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân giữ vững các thành quả cách mạng, thực hiện bằng được mục tiêu cao cả: Xây dựng Tổ quốc ta ngày càng hùng cường, đất nước ta ngày càng giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu, như Bác Hồ hằng mong ước[2].
Năm 2019, tại Buổi gặp mặt các đảng viên trẻ tiêu biểu, xuất sắc của Thủ đô nhân 50 năm thực hiện di chúc của Bác Hồ (ngày 27/8), Tổng Bí thư một lần nữa nhấn mạnh: “Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn luôn đặt niềm tin yêu vào Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và thế hệ trẻ Việt Nam, trong đó có thanh niên thủ đô. Đồng thời cũng đòi hỏi, kỳ vọng Đoàn phải làm tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ của mình, góp phần đào tạo lớp lớp thanh niên trở thành những chiến sĩ tiên phong, mang lá cờ Đảng và Bác Hồ tới đích cuối cùng”. Tổng Bí thư luôn mong muốn: “Với tất cả niềm tin yêu, hy vọng, thân thiết nhất, một lần nữa xin chúc mừng các đồng chí được vinh danh là đảng viên trẻ xuất sắc, đảng viên trẻ xuất sắc tiêu biểu; mong rằng sắp tới các đồng chí sẽ đạt được nhiều thành tích to lớn hơn nữa, tiến bộ hơn nữa để buổi gặp mặt hôm nay của chúng ta thật sự có ý nghĩa và tác dụng thiết thực. Chúc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh mãi mãi xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng, là đội xung kích của cách mạng; thanh niên là rường cột của dân tộc, là người chủ tương lai của nước nhà! Nhất định các đồng chí phải làm chủ nước nhà một cách chắc chắn nhất”[3].
Năm 2021, tại Lễ Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2021), Tổng Bí thư một lần nữa nhấn mạnh: “Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn đặt niềm tin yêu và kỳ vọng vào thế hệ trẻ. Để thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng và phát triển đất nước, cần phải phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò tiên phong, xung kích, sáng tạo của thanh niên với tư cách là lực lượng xã hội đông đảo, trẻ tuổi, giàu tiềm năng. Điều đó đòi hỏi Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phải tiếp tục đổi mới hơn nữa, nâng cao hơn nữa chất lượng, nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao hiệu quả phong trào hành động cách mạng, mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên”[4].
Có thể thấy, xuyên suốt trong những bài phát biểu của mình, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đều có một niềm tin mãnh liệt vào thế hệ trẻ - thế hệ với bao hoài bão, khát vọng mà như nhà thơ Tố Hữu đã từng viết:
“Hai mươi tuổi, tim đang dào dạt máu
Hai mươi tuổi, hồn quay trong gió bão
Gân đang săn và thớ thịt căng da
Đời mặn nồng hứa hẹn biết bao hoa!”[5]
Với trái tim và nhiệt huyết của tuổi trẻ, Tổng Bí thư tin chắc rằng thanh niên sẽ là nòng cốt trong việc phát triển đất nước, đưa đất nước tiến lên trên con đường phồn vinh và hạnh phúc.
2. Những lời căn dặn của Tổng Bí thư đối với thanh niên
80 năm trên cõi nhân sinh, gần 57 năm tuổi Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc đến hơi thở cuối cùng. Đồng chí đã làm ngời sáng thêm phẩm chất của một người cộng sản chân chính, kiên trung và trở thành tấm gương sáng về “Tâm - Tài - Đức” cho mọi thế hệ thanh niên noi theo. Trong suốt cuộc đời của người chiến sĩ cộng sản ấy, dấu ấn sâu sắc nhất của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để lại cho thế hệ thanh niên có lẽ chính là những lời động viên, những lời căn dặn một cách thuyết phục và mang tính truyền cảm hứng. Dưới đây là một số trích dẫn những lời căn dặn của Tổng Bí thư dành cho thanh niên cả nước:
Thanh niên cần phải ý thức được xứ mệnh của mình
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ X nhiệm kỳ 2012 - 2017, Tổng Bí thư chia sẻ: “Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Vấn đề thanh niên và công tác thanh niên luôn được Đảng và Nhà nước hết sức coi trọng, đặt niềm tin sâu sắc vào lực lượng thanh niên và tổ chức Đoàn. Song bản thân thanh niên và tổ chức Đoàn cũng cần nhận thức sâu sắc hơn nữa vị trí, vai trò và sứ mệnh của mình, nâng cao ý thức trách nhiệm, không ngừng nỗ lực phấn đấu học tập, rèn luyện nâng cao trình độ tri thức, đạo đức cách mạng để thực hiện được sứ mệnh lịch sử, đi đầu trong cuộc đấu tranh chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, đáp ứng yêu cầu cách mạng trong tình hình mới, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”[6].
Thanh niên cần có tâm, có trí, có tài, có tính tự trọng và tự chủ
Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (ngày 29/12/2014), Tổng Bí thư cũng đề nghị xây dựng một lớp thanh niên có tâm, có trí, có tài, có tính tự trọng và tự chủ. Theo đó, Đồng chí khẳng định: “Tự trọng là có ý thức giữ gìn nhân cách, hình ảnh tốt đẹp của bản thân, của cộng đồng, của đất nước; biết gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc. Tự chủ là có khả năng tư duy độc lập, làm chủ bản thân; có “sức đề kháng”, biết chọn lọc điều hay, lẽ phải; học tập, lao động, cống hiến bằng chính năng lực của bản thân, không bị tác động bởi những âm mưu và hành vi xấu, độc, tiêu cực…”[7].
Thanh niên cần phải có lòng nhân ái, dũng cảm bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái xấu
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XI nhiệm kỳ 2017 - 2022, Tổng Bí thư đề nghị tổ chức Đoàn tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ. Tổng Bí thư căn dặn: “Thanh niên Việt Nam phải biết yêu thương, quý trọng con người, sống có văn hóa, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, sẻ chia, nhân ái; có tinh thần dũng cảm bảo vệ cái đúng, cái tiến bộ; đấu tranh với các xấu, cái ác, cái lạc hậu, cản trở sự phát triển; cần cù, sáng tạo trong lao động, lập nghiệp; dũng cảm trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc”[8].
Thanh niên cần phát huy hai chữ “Tiên phong”
Tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII nhiệm kỳ 2022 - 2027, Tổng Bí thư đặc biệt nhấn mạnh và nhắn gửi tới thế hệ trẻ cả nước hai chữ “Tiên phong”, bao gồm[9]:
(i) Thanh niên phải tiên phong trong trau dồi đạo đức cách mạng với tinh thần khiêm tốn, giản dị, cầu tiến bộ; dưỡng tâm trong, rèn trí sáng, xây hoài bão lớn; phải có khát vọng vươn lên để cống hiến và coi đó là lẽ sống của mình.
(ii) Thanh niên phải tiên phong trong học tập, rèn luyện để có trình độ chuyên môn cao, năng lực thực tiễn, là những người đi đầu, tích cực nhất trong hội nhập sâu rộng với thế giới.
(iii) Thanh niên phải tiên phong trong lao động, sản xuất, sáng tạo, thực hiện chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học và công nghệ, đối mới sáng tạo.
(iv) Thanh niên phải tiên phong, tình nguyện trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị; trong những việc khó, việc mới; sẵn sàng chia sẻ vì cộng đồng; xung phong đến với những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn; đến với những người nghèo, người yếu thế; sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần.
(v) Thanh niên phải tiên phong trong việc bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, dân tộc; giữ vững an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội.
Thanh niên cần tránh “nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị”
“Nhạt Đảng, khô Đoàn, rời xa chính trị” đó là biểu hiện của sự thờ ơ, vô cảm, là sự né tránh trách nhiệm của bản thân, không dám đấu tranh, phê phán đối với những quan điểm, biểu hiện sai trái. Đó cũng là sự mơ hồ, lệch lạc trong nhận thức, là sự nghi ngờ tính hiệu quả trong việc lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, thiếu niềm tin vào nghị quyết, chương trình hành động của các cấp bộ Đoàn, là ngại sinh hoạt Đoàn. Đó là sự chấp thuận chủ trương bình quân, là sự phấn đấu cầm chừng, ngại rèn luyện, thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, thoái thác trách nhiệm, nghĩa vụ công dân; không muốn phấn đấu trở thành đoàn viên, đảng viên. Đó là lối sống thực dụng, đề cao vật chất quá mức, sùng bái và coi đồng tiền là trên hết. Thậm chí, có một số thanh niên có những biểu hiện bất mãn, dễ bị lôi kéo, kích động tham gia vào các hoạt động, các tổ chức chống phá Đảng và chế độ.
Trước những biểu hiện nêu trên, trong bài phát biểu của mình tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII nhiệm kỳ 2022 - 2027, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đề xuất một số vấn đề mà Đoàn ta cần phải nghiên cứu, thực hiện trong thời gian tới, đó là[10]:
Một là, tăng cương giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ - Đây vừa là nhiệm vụ cấp thiết trước mắt, thường xuyên, vừa cơ bản, lâu dài, đòi hỏi có sự quan tâm đầu tư thỏa đáng. Tổng Bí thư nhấn mạnh: Đoàn cần tập hợp giáo dục thanh niên, khơi dậy các bạn trẻ lòng yêu nước, lý tưởng cách mạng, kiên định vào chế độ, tiếp nối truyền thống cha anh. Muốn làm tốt nhiệm vụ trên, cần phải đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ Đoàn chủ chốt, tự giác học trước, làm trước. Sau đó, cần phát huy vai trò tự rèn luyện, khả năng tự hoàn thiện mình của thanh thiếu nhi dưới sự định hướng, hỗ trợ tốt nhất của tổ chức đoàn, hội đội. Đặc biệt, Đoàn cần định hướng giáo dục thanh niên giữ vững bản lĩnh cách mạng, có ý thức nhạy bén chính trị, tích cực đấu tranh ngăn chặn, phản bác thông tin sai trái, tăng cường sức đề kháng cho thanh niên trước những biểu hiện tiêu cực, mặt trái của xã hội và sự chống phá xuyên tạc của các thế lực thù địch, nhất là trên mạng xã hội; tránh trình trạng “nhạt Đảng”; “khô Đoàn”; “xa rời chính trị”.
Hai là, Tổng Bí thư cho rằng cần phải chăm lo cho tổ chức Đoàn vững mạnh cả về tư tưởng, chính trị, tổ chức và hành động. Cán bộ Đoàn phải có tinh thần ham học hỏi, cầu tiến bộ, không ngừng tu dưỡng bản thân. Cán bộ Đoàn phải tiên phong, có tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, năng động và sáng tạo. Theo Tổng Bí thư, tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng và hệ thống chính trị là trách nhiệm, quyền lợi chính trị của đoàn viên thanh niên và tổ chức Đoàn, là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp bộ Đoàn. Đoàn phải thường xuyên bổ sung nguồn nhân lực trẻ, có chất lượng cho Đảng.
Cuối cùng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Đoàn phải đổi mới và nâng cao hiệu quả các phong trào, chương trình hành động, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo của thanh niên, khẳng định vai trò của Đoàn trong đồng hành, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên.
Có thể thấy, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình luôn luôn quan tâm đến thế hệ trẻ nói chung và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh nói riêng. Lời căn dặn, nhắn nhủ của đồng chí trong dấu mốc lịch sử đáng nhớ Kỷ niệm 90 năm Thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2021) chắc chắn sẽ vẫn còn âm vang mãi trong trái tim của lớp lớp thanh niên thời nay: “… Các bạn đoàn viên, đảng viên trẻ hãy luôn luôn ghi nhớ ý nghĩa của chiếc huy hiệu mà các bạn đang đeo trang trọng trên ngực áo với lời Bác kính yêu căn dặn: “Tay cầm cờ đỏ sao vàng tiến lên”; “Hãy luôn xung kích tiến lên trong học tập, lao động, sản xuất, chiến đấu, góp sức xây dựng quê hương, đất nước ta ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn, xứng đáng với kỳ vọng và niềm tin yêu của Đảng, Bác Hồ và Nhân dân cả nước đối với thế hệ trẻ”[11]./.
Quỳnh Vũ
Ảnh: Internet
[1] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII nhiệm kỳ 2022 - 2027, đăng tải trên trang web https://baochinhphu.vn/toan-van-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-tai-dai-hoi-doan-toan-quoc-lan-thu-xii-102221215163712032.htm.
[2] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Lễ Kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2011) đăng tải trên trang web https://sgd.bacgiang.gov.vn/chi-tiet-tin-tuc/-/asset_publisher/ygLgruflAjDS/content/bai-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-nhan-dip-ky-niem-80-nam-ngay-thanh-lap-oan-tncs-ho-chi-minh/pop_up?_101_INSTANCE_ygLgruflAjDS_viewMode=print&_101_INSTANCE_ygLgruflAjDS_languageId=en_US.
[3] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Buổi gặp mặt các đảng viên trẻ tiêu biểu, xuất sắc của Thủ đô nhân 50 năm thực hiện di chúc của Bác Hồ ngày 27/8/2019.
[4] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Lễ Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2021), đăng tải trên trang web https://baochinhphu.vn/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-tai-le-ky-niem-90-nam-ngay-thanh-lap-doan-102289588.htm.
[5] Trích trong Bài thơ “Trăng trối” của Tố Hữu đăng trên trang web https://www.thivien.net/T%E1%BB%91-H%E1%BB%AFu/Tr%C4%83ng-tr%E1%BB%91i/poem-Vhro45D177T4jPDTf_cgbg.
[6] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ X nhiệm kỳ 2012 - 2017, đăng tải trên trang web
https://www.tuyengiao.vn/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tai-dai-hoi-dai-bieu-toan-quoc-lan-thu-x-doan-tncshcm-47513.
[7] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam (ngày 29/12/2014) đăng tải trên trang web
https://vov.vn/chinh-tri/toan-van-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-tai-dai-hoi-vii-hoi-lhtn-viet-nam-374739.vov.
[8] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XI nhiệm kỳ 2017 - 2022 đăng tải trên trang web
https://tuoitre.vn/toan-van-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-tai-dai-hoi-doan-toan-quoc-lan-thu-xi-20171211162535078.htm.
[9] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII nhiệm kỳ 2022 - 2027, tlđd.
[10] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII nhiệm kỳ 2022 - 2027, tlđd.
[11] Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Lễ Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2021), tlđd.