Chủ nhật 15/06/2025 22:07
Email: danchuphapluat@moj.gov.vn
Hotline: 024.627.397.37 - 024.62.739.735

Hội thảo “Chất lượng hoạt động giám sát tư pháp của Quốc hội - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”

Ngày 14/8/2018, Khoa luật - Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Viện Nghiên cứu lập pháp - Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Hội thảo “Chất lượng hoạt động giám sát tư pháp của Quốc hội - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”. GS.TS. Nguyễn Đăng Dung và GS.TS. Phan Trung Lý đồng chủ trì Hội thảo.

Tư pháp theo cách hiểu phổ biến của Việt Nam là mang nghĩa khá rộng. Tư pháp không chỉ là xét xử mà còn có điều tra, truy tố, thi hành án, bổ trợ tư pháp. Cơ quan tư pháp không chỉ là Tòa án mà còn hệ thống cơ quan từ Bộ Tư pháp đến Sở Tư pháp và Phòng Tư pháp. Tuy nhiên, với Hội thảo này, phạm vi thảo luận được mặc định hiểu giám sát tư pháp là giám sát Tòa án mà trọng tâm là giám sát hoạt động xét xử.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe những bài tham luận, phát biểu xoay quanh vấn đề lý luận và thực tiễn của hoạt động giám sát tư pháp tại một số nước trên thế giới, cũng như ở Việt Nam. Trong đó, những nội dung được quan tâm là sự độc lập của tư pháp/Tòa án, việc giám sát tư pháp/Tòa án như thế nào và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giám sát tư pháp của Quốc hội tại Việt Nam. Cụ thể:


Về sự độc lập của Tòa án, những ý kiến, quan điểm được đưa ra như: (i) Tòa án muốn độc lập thì không có giám sát ngoài (như Quốc hội), đã có giám sát của Quốc hội thì Tòa án không thể độc lập được. Do đó, Tòa án chỉ cần tự giám sát nó (giám sát trong), chẳng hạn như các cá nhân, cơ quan, đơn vị thuộc Tòa án giám sát lẫn nhau và việc giám sát này vẫn đạt được hiệu quả. (ii) Không có sự độc lập nào nằm ngoài (thiếu) sự giám sát hay có thể nói là dù giám sát nhưng vẫn có độc lập, chỉ là giám sát đến đâu và giám sát như thế nào (giới hạn của giám sát). (iii) Độc lập Tòa án là chỉ độc lập trong xét xử còn về những vấn đề khác như tổ chức bộ máy, nhân sự, ngân sách/kinh phí thì không độc lập vì không cần thiết và cũng rất khó để độc lập (đặc biệt là về ngân sách/kinh phí). (iv) Nếu không độc lập về ngân sách/kinh phí thì Tòa án không thể độc lập, chính vì vậy, theo quan điểm này thì ở Việt Nam, Tòa án không độc lập.

Ở Việt Nam, Quốc hội có thẩm quyền giám sát Tòa án. Tại Hội thảo, nhiều đại biểu đồng tình với việc giám sát này cần có giới hạn và được thể hiện như: Giám sát chỉ ở tầm khái quát, mang tính chất chung (như chỉ giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, luật), không can thiệp vào từng vấn đề, việc xét xử vụ án cụ thể. Nhưng lại có quan điểm cho rằng, cần đi vào từng vấn đề, vụ việc cụ thể thì từ đó mới có cơ sở để giám sát, để đi đến khái quát. Theo một ý kiến khác, trong một số trường hợp nhất định, cần phải có sự can thiệp vào việc xét xử vụ án cụ thể (như vụ án nổi cộm, có nhiều dư luận của người dân, nhiều ý kiến trái chiều), điều này là cần thiết nhằm ổn định trật tự, tránh tư tưởng, dư luận xấu trong nhân dân, tránh oan sai đang tiềm ẩn có nguy cơ xảy ra... Tuy nhiên, nhiều ý kiến cũng phải thừa nhận rằng, giữa việc giám sát qua vụ án cụ thể với việc can thiệp, chi phối xét xử có ranh giới rất mong manh, điều này đặt ra vấn đề là cần phải thực hiện giám sát như thế nào để không bị coi là đang can thiệp vào việc xét xử.


Tại Hội thảo, mỗi đại biểu cũng đã đưa ra giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giám sát tư pháp của Quốc hội tại Việt Nam. Trong đó, một số giải pháp có thể kể đến như:

- Cần giải quyết vấn đề kiêm nhiệm của đại biểu Quốc hội, vì với việc kiêm nhiệm này, đại biểu Quốc hội rất dễ bị chi phối, ảnh hưởng bởi các yếu tố như chính trị, lợi ích nhóm…

- Cần có cơ sở dữ liệu về các vụ việc, từ đó, Quốc hội mới thấy được vấn đề (như oan sai), giúp cho việc thực hiện quyền giám sát; đồng thời, đây cũng là cơ sở giúp cơ quan tư pháp (Tòa án) nhận định được về việc xét xử của mình.

- Nâng cao tính chuyên môn của Quốc hội: Nâng cao tính chuyên môn của các Ủy ban của Quốc hội; năng lực của cơ quan tham mưu, đại biểu Quốc hội…

- Cần có cơ chế tiếp xúc cử tri thân thiện hơn, thực chất hơn. Thực tế hiện nay, các cử tri thường được chỉ định trước, mang tính chuyên nghiệp, nên những ý kiến họ đưa ra ít có tính mới, có khi lại không thể hiện được nguyện vọng đích thực của người dân. Bên cạnh đó, rất nhiều trường hợp tiếp xúc cử tri chỉ mang tính hình thức, làm cho có, nên không thể đạt được hiệu quả của hoạt động này.

- Có nhiều công cụ để thực hiện quyền giám sát như giám sát bằng văn bản, chất vấn hay điều trần và việc cần làm là tìm hiểu, lựa chọn công cụ nào đạt hiệu quả hơn.

- Có thể tham khảo mô hình Thanh tra Quốc hội của Thụy Điển.

Uyên Nhi

Bài liên quan

Tin bài có thể bạn quan tâm

​Tổng Bí thư ký ban hành QĐ chức năng, nhiệm vụ... của BCĐ TW về hoàn thiện thể chế, pháp luật

​Tổng Bí thư ký ban hành QĐ chức năng, nhiệm vụ... của BCĐ TW về hoàn thiện thể chế, pháp luật

Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký ban hành Quyết định 197 của Bộ Chính trị, quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật.
Chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc của các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025)

Chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc của các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025)

Hòa cùng không khí vui tươi, phấn khởi của đất nước đón chào Ngày “Non sông thống nhất”, các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Thông cáo báo chí Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Hội Luật gia Việt Nam

Thông cáo báo chí Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Hội Luật gia Việt Nam

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập, Hội Luật gia Việt Nam long trọng tổ chức Lễ Kỷ niệm để ôn lại truyền thống vẻ vang và chặng đường xây dựng và trưởng thành đáng tự hào của Hội.
Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn” tại Trường Trung học cơ sở Độc Lập: Kết nối và phát huy tinh thần đoàn kết

Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn” tại Trường Trung học cơ sở Độc Lập: Kết nối và phát huy tinh thần đoàn kết

Nằm trong chuỗi các hoạt động chào mừng kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2025) và chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), sáng ngày 24/3/2025, Trường Trung học cơ sở Độc Lập, thành phố Thái Nguyên đã tổ chức Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn”.
HỘI THẢO KHOA HỌC “Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Nguyễn Thị Định” - Kỷ niệm 105 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Thị Định (15/3/1920 - 15/3/2025)

HỘI THẢO KHOA HỌC “Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Nguyễn Thị Định” - Kỷ niệm 105 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Thị Định (15/3/1920 - 15/3/2025)

Nhân kỷ niệm 105 năm Ngày sinh đồng chí Nguyễn Thị Định (15/3/1920 - 15/3/2025) - Nữ tướng anh hùng, người cán bộ lãnh đạo có uy tín của Đảng và cách mạng Việt Nam, người con ưu tú của quê hương Bến Tre, ngày 15/3/2025, tại thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Tỉnh ủy Bến Tre phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học cấp Bộ: “Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Nguyễn Thị Định”.
Công đoàn Bộ Tư pháp thực hiện sinh hoạt chuyên đề nhân dịp kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ (08/3/1910 - 08/3/2025)

Công đoàn Bộ Tư pháp thực hiện sinh hoạt chuyên đề nhân dịp kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ (08/3/1910 - 08/3/2025)

Nhân kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ (08/3/1910 - 08/3/2025), Công đoàn Bộ Tư pháp phối hợp với Cục Thi hành án dân sự và Sở Tư pháp tỉnh Hưng Yên tổ chức hoạt động sinh hoạt chuyên đề giáo dục truyền thống và dâng hương tại chuỗi di tích lịch sử của tỉnh Hưng Yên.
Công đoàn Bộ Tư pháp tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa cho đoàn viên công đoàn dịp Tết Ất Tỵ 2025

Công đoàn Bộ Tư pháp tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa cho đoàn viên công đoàn dịp Tết Ất Tỵ 2025

Thực hiện chủ trương chung của Ban Cán sự đảng, Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ Tư pháp, Công đoàn Viên chức Việt Nam và Công đoàn Bộ Tư pháp về việc chăm lo tết cho đoàn viên, nhằm động viên đoàn viên công đoàn là công chức, viên chức, người lao động thuộc Bộ Tư pháp nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, được sự đồng ý của Lãnh đạo Bộ và theo Kế hoạch số 151/KH-CĐBTP ngày 12/11/2024 của Công đoàn Bộ Tư pháp, Ban Thường vụ Công đoàn Bộ Tư pháp tổ chức Chương trình “Tết sum vầy - Xuân ơn Đảng” gặp mặt đoàn viên công đoàn, công chức, viên chức khó khăn nhân dịp Tết Ất Tỵ và tròn 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930 - 03/02/2025).
10 sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành Tư pháp

10 sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành Tư pháp

Ngày 31/12/2024, Bộ Tư pháp ban hành Quyết định số 2596/QĐ-BTP về việc phê duyệt và công bố 10 sự kiện nổi bật năm 2024 của ngành Tư pháp.
Tổng Bí thư Tô Lâm: Đổi mới mạnh mẽ đào tạo, tuyển chọn, sử dụng, trọng dụng trí thức, nhà khoa học

Tổng Bí thư Tô Lâm: Đổi mới mạnh mẽ đào tạo, tuyển chọn, sử dụng, trọng dụng trí thức, nhà khoa học

Sáng 30/12, dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị Gặp mặt trí thức, nhà khoa học năm 2024, Ủy viên Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước, Nhân dân đang kỳ vọng, mong chờ sự cống hiến, đóng góp ở quy mô, tầm mức mới, với những bứt phá mạnh mẽ của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, giúp chúng ta bắt kịp, tiến cùng, bứt phá và vượt lên chính chúng ta và thế giới.
“Gặp gỡ người lính giữa đời thường”

“Gặp gỡ người lính giữa đời thường”

Hình ảnh người lính Quân đội nhân dân Việt Nam từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự anh dũng, gan dạ, mưu trí, luôn sẵn sàng “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”. Trong thời bình, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” lại hiện lên như tấm gương cho những con người mới có lý tưởng cao đẹp, có đạo đức trong sáng, giữ vững niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và những giá trị nhân văn sâu sắc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại trong di chúc của Người.
Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - Danh y lỗi lạc trong nền y học dân tộc

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác - Danh y lỗi lạc trong nền y học dân tộc

Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là Đại danh y, nhà văn hóa xuất sắc của dân tộc Việt Nam, danh nhân văn hóa thế giới. Ông là tấm gương sáng ngời, mẫu mực về y đức. Tư tưởng Lê Hữu Trác không chỉ ảnh hưởng sâu rộng đến nền y học cổ truyền Việt Nam mà còn tiếp tục có giá trị trong cả y học hiện đại ngày nay. Những triết lý của ông về y đức, y lý, y thuật không chỉ là kim chỉ nam cho ngành y cổ truyền mà còn là những nguyên tắc cốt lõi mà y học hiện đại đang hướng tới. Những tác phẩm của ông không chỉ là tài liệu y học quý giá mà còn là những giá trị, bài học về đạo đức, trách nhiệm và lòng nhân ái của người thầy thuốc.
34 tác phẩm xuất sắc được trao giải Cuộc thi ảnh và video “ Việt Nam Hạnh phúc - Happy Vietnam 2024”

34 tác phẩm xuất sắc được trao giải Cuộc thi ảnh và video “ Việt Nam Hạnh phúc - Happy Vietnam 2024”

Ngày 11/12/2024, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam sẽ tổ chức Lễ Khai mạc triển lãm và công bố giải thưởng Cuộc thi ảnh, video “Việt Nam hạnh phúc - Happy Vietnam năm 2024”.
Nghia Dan New Center: Bước đột phá trong phát triển đô thị phía Tây Bắc tỉnh Nghệ An

Nghia Dan New Center: Bước đột phá trong phát triển đô thị phía Tây Bắc tỉnh Nghệ An

Với vị trí chiến lược, quy mô hiện đại, tiện ích đa dạng và sự bảo đảm từ các chủ đầu tư uy tín, dự án Nghia Dan New Center đã và đang mở ra một chương mới cho sự phát triển của huyện Nghĩa Đàn, đồng thời góp phần nâng tầm giá trị bất động sản tỉnh Nghệ An. Đây chắc chắn là bước đi chiến lược, thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực trong tương lai.
Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII - Lan tỏa mạnh mẽ những giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội

Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII - Lan tỏa mạnh mẽ những giá trị tri thức, giá trị văn hóa trong đời sống xã hội

Căn cứ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 5600/VPCP-KGVX ngày 06/7/2016, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan xây dựng Đề án Giải thưởng Sách Quốc gia và quyết định triển khai Giải thưởng Sách Quốc gia từ năm 2017. Qua sáu lần tổ chức, đến nay, Giải thưởng Sách Quốc gia đã trở thành một sự kiện văn hóa nổi bật thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận xã hội, có sức lan tỏa mạnh mẽ, được các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước đánh giá cao, góp phần quan trọng đưa sách đến được với bạn đọc, lan tỏa và nhân lên những giá trị tri thức, những giá trị văn hóa trong đời sống xã hội, nâng tầm giá trị cho mỗi cuốn sách đoạt giải tương xứng với sự kỳ vọng của đông đảo bạn đọc; trở thành tài sản tinh thần quý giá trong mỗi gia đình và đất nước.
Hoàn thiện hệ thống pháp luật để xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo

Hoàn thiện hệ thống pháp luật để xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo

Sáng 9/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự án Luật Nhà giáo (sửa đổi)

Theo dõi chúng tôi trên:

mega story

trung-nguyen
hanh-phuc
cong-ty-than-uong-bi
vien-khoa-hoac-cong-nghe-xay-dung
bao-chi-cm