Kết quả công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn huyện Nậm Pồ

Trên cơ sở các quyết định, kế hoạch, văn bản chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh và Sở Tư pháp, Ủy ban nhân dân huyện Nậm Pồ đã ban Kế hoạch số 692/KH-UBND ngày 22/3/2023 về quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn huyện Nậm Pồ năm 2023; Công văn số 344/UBND-TP ngày 20/02/2023 về việc triển khai các văn bản liên quan đến văn bản quy phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính và hộ tịch; Công văn số 2661/UBND-TP ngày 16/10/2023 về việc tăng cường hiệu quả công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật và thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; Công văn số 2922/UBND-TP ngày 14/11/2023 về việc tiếp tục triển khai sử dụng, cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính; bên cạnh đó, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiếp tục triển khai thực hiện Kế hoạch số 628/KH-UBND ngày 12/4/2021 của Ủy ban nhân dân huyện về triển khai thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Ủy ban nhân dân huyện đã tiến hành sơ kết 03 năm thực hiện Nghị định số 19/2020/NĐ-CP ngày 12/02/2020 của Chính phủ về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đã được xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình trọng tâm công tác tư pháp năm 2023; Kế hoạch quản lý công tác thi hành pháp luật và xử lý vi phạm hành chính năm 2023; Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2023 của huyện và các xã. Ủy ban nhân dân huyện thường xuyên chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tổ chức tuyên truyền, phổ biến, quán triệt Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020 và các nghị định quy định chi tiết và quy định xử phạt hành chính trong các lĩnh vực cụ thể để các cơ quan, đơn vị, các xã, các cán bộ, công chức kịp thời tìm hiểu, áp dụng đúng, đầy đủ, chính xác các quy định của pháp luật, đồng thời tuyên truyền đến người dân để nâng cao hiểu biết, ý thức tuân thủ pháp luật. Trong kỳ, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể huyện, Ủy ban nhân dân các xã đã thực hiện tuyên truyền lồng ghép được 2.094 cuộc với 152.516 lượt người tham dự.

Ủy ban nhân dân huyện đã chỉ đạo Phòng Tư pháp huyện tập huấn, bồi dưỡng, hướng dẫn nghiệp vụ về xử lý vi phạm hành chính cho các cơ quan, đơn vị có liên quan bằng hình thức phù hợp. Trong kỳ, Phòng Tư pháp đã tổ chức 01 Hội nghị tập huấn nghiệp vụ công tác xử lý vi phạm hành chính xã với 45 người tham gia, bao gồm lãnh đạo cấp xã, công chức tư pháp - hộ tịch, Công an xã. Đồng thời, để triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trong công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, trong năm, Ủy ban nhân dân huyện đã tổ chức kiểm tra công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính tại 05 đơn vị cấp xã trên địa bàn huyện theo Kế hoạch số 1957/KH-UBND ngày 01/8/2023 về kiểm tra công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật, thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính năm 2023 trên địa bàn huyện Nậm Pồ; Quyết định số 1430/QĐ-UBND ngày 03/8/2023 về việc thành lập Đoàn Kiểm tra công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật; thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn huyện Nậm Pồ năm 2023. Qua các cuộc kiểm tra cho thấy: Các cơ quan, đơn vị, các xã đã quan tâm chỉ đạo triển khai, tổ chức thực hiện chỉ đạo của tỉnh, của huyện về công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, ý thức chấp hành pháp luật trong cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân từng bước được nâng cao; các vụ việc vi phạm hành chính đã được phát hiện và xử lý kịp thời theo quy định; việc xử lý vi phạm hành chính đã tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Tình hình vi phạm hành chính trên địa bàn chủ yếu là vi phạm trong lĩnh vực quản lý và bảo vệ rừng, an ninh, trật tự, giao thông đường bộ, an toàn thực phẩm. Nguyên nhân chính là do ý thức của một số tổ chức, cá nhân còn hạn chế, chưa chấp hành nghiêm túc các quy định pháp luật. Việc áp dụng các quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính được các cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính thực hiện nghiêm túc, hiệu quả và đảm bảo tính răn đe đối với các đối tượng vi phạm. Nhìn chung, các vụ việc vi phạm xảy ra cơ bản đã được phát hiện và xử lý kịp thời, đúng thẩm quyền và trình tự, thủ tục theo quy định, góp phần quan trọng trong bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn huyện. Việc thi hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ đã thi hành chưa cao, nguyên nhân chủ yếu là do mức phạt tiền lớn (đặc biệt là các quyết định xử phạt trong lĩnh vực quản lý và bảo vệ rừng), người vi phạm có hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp, không có khả năng nộp phạt.

Về tình hình xử phạt vi phạm hành chính của Ủy ban nhân dân huyện, Ủy ban nhân dân các xã: Số vụ vi phạm là 39 vụ (tăng 01 vụ so với năm 2022), trong đó, số vụ bị xử phạt vi phạm hành chính là 37 vụ, số vụ do cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự chuyển đến để xử phạt vi phạm hành chính là 02 vụ, không phát sinh vụ chuyển truy cứu trách nhiệm hình sự, vụ áp dụng biện pháp thay thế nhắc nhở đối với người chưa thành niên. Tổng số đối tượng bị xử phạt là 53 đối tượng (tăng 02 đối tượng so với năm 2022), trong đó, tổ chức là 0 tổ chức (không thay đổi so với năm 2022), cá nhân là 53 cá nhân (tăng 02 cá nhân so với năm 2022). Tổng số quyết định xử phạt vi phạm hành chính là 53 quyết định (tăng 02 quyết định so với năm 2022). Tình hình thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính: 12/53 quyết định đã thi hành, đạt tỷ lệ 23%; 41/53 quyết định chưa thi hành xong, đạt tỉ lệ 77%. Các quyết định chưa thi hành xong chủ yếu là các quyết định xử phạt của chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện trong lĩnh vực lâm nghiệp, do mức phạt tiền cao, hoàn cảnh đối tượng vi phạm khó khăn, không có tiền nộp phạt nên không thi hành được các quyết định xử phạt. Ủy ban nhân dân huyện đã ban hành thành lập Tổ công tác liên ngành để thực hiện nhiệm vụ đôn đốc nộp tiền xử phạt, xác minh các tài sản liên quan để áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt, tuy nhiên, đa số các quyết định xử phạt mới chỉ thi hành được một phần. Tổng số tiền phạt thu từ xử phạt vi phạm hành chính là 73.376.000 đồng (giảm 43.284.000 đồng so với năm 2022), bao gồm số tiền phạt thu được là 72.332.000 đồng.

Về tình hình xử phạt vi phạm hành chính của các cơ quan ngành dọc trên địa bàn huyện: Số vụ vi phạm là 1.225 vụ (giảm 123 vụ so với năm 2022), trong đó, số vụ bị xử phạt vi phạm hành chính là 1.199 vụ, số vụ chuyển truy cứu trách nhiệm hình sự là 26 vụ, không phát sinh vụ việc do cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự chuyển đến để xử phạt vi phạm hành chính, vụ việc áp dụng biện pháp thay thế nhắc nhở đối với người chưa thành niên. Tổng số đối tượng bị xử phạt là 1.246 đối tượng (giảm 115 đối tượng so với năm 2022), trong đó, tổ chức là 05 tổ chức, cá nhân là 1.208 cá nhân, đối tượng khác bị xử phạt như cá nhân là 33 hộ kinh doanh. Tổng số quyết định xử phạt vi phạm hành chính là 1.246 quyết định (giảm 123 quyết định so với năm 2022). Tình hình thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính: 1.022/1.246 quyết định đã thi hành, đạt tỉ lệ 82%, 224/1.246 quyết định chưa thi hành xong, đạt tỉ lệ 18%. Tổng số tiền phạt thu từ xử phạt vi phạm hành chính là 1.247.928.900 đồng (tăng 205.228.900 đồng so với năm 2022), bao gồm số tiền phạt thu được là 1.185.297.000 đồng.

Việc áp dụng các biện pháp xử lý hành chính được thực hiện bảo đảm đúng đối tượng, thẩm quyền và trình tự, thủ tục theo quy định. Các biện pháp được áp dụng chủ yếu là giáo dục tại xã, đưa vào trường giáo dưỡng và đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (được áp dụng nhiều nhất). Tổng số đối tượng bị lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính là 55 đối tượng, tăng 10 đối tượng so với năm 2022. Số đối tượng bị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính là 55 đối tượng, tăng 10 đối tượng so với năm 2022, trong đó, 04 đối tượng bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, 04 đối tượng bị áp dụng các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, 47 đối tượng bị áp dụng các biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Trong quá trình thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn huyện gặp phải một số khó khăn, vướng mắc xuất phát từ các quy định pháp luật, trong việc tổ chức thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản quy định chi tiết thi hành, cụ thể là: Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính còn chưa quy định chi tiết hướng giải quyết trong trường hợp người dân không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, đồng thời không đủ điều kiện thi hành quyết định cưỡng chế do điều kiện kinh tế khó khăn mà không nằm trong diện được miễn tiền phạt, dẫn đến tình trạng quyết định xử phạt vi phạm hành chính không thi hành được. Công tác tuyên truyền pháp luật về xử lý vi phạm hành chính tuy đã được quan tâm nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế; chưa tác động nhiều đến nhận thức của người dân; nội dung, hình thức tuyên truyền còn chưa đa dạng. Nguyên nhân là do địa bàn rộng, còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn thấp; chất lượng công chức làm đầu mối thực hiện công tác quản lý và theo dõi thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính còn chưa đồng đều; đa phần các đối tượng không chấp hành quyết định xử phạt là do điều kiện, hoàn cảnh kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn, không có tiền để nộp phạt. Xử lý vi phạm hành chính là một lĩnh vực rộng, được quy định bởi nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau, thay đổi thường xuyên gây khó khăn trong việc tuyên truyền, việc cập nhật và giải quyết các vụ việc xử lý vi phạm hành chính.

Nhằm khắc phục khó khăn, bất cập nêu trên, một số ý kiến được đề xuất như sau: Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp chỉ đạo các ngành cần tiếp tục triển khai kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành về xử lý vi phạm hành chính; đồng thời tăng cường công tác hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ xử lý vi phạm hành chính. Tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí và trang thiết bị hỗ trợ các lực lượng thực thi công tác xử lý vi phạm hành chính; tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, công tác phối hợp giữa các ban, ngành, đoàn thể cấp huyện, cấp xã trong thực hiện các quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, bảo đảm thực hiện tốt công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn huyện trong những năm tiếp theo.

Đỗ Thành Trung

Chi cục Thi hành án dân sự huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên