Cấp Phiếu lý lịch tư pháp đáp ứng dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3, 4 tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và Sở Tư pháp hiện nay

1. Tình hình thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp đáp ứng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4

Theo Quyết định số 877/QĐ-TTg ngày 18/7/2018 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 để các bộ, ngành, địa phương thực hiện trong các năm 2018 - 2019 (Quyết định số 877/QĐ-TTg), Sở Tư pháp có nhiệm vụ cấp Phiếu lý lịch tư pháp đáp ứng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 trong các năm 2018 - 2019. Căn cứ Nghị định số 43/2011/NĐ-CP ngày 13/6/2011 của Chính phủ quy định về việc cung cấp thông tin và dịch vụ công trực tuyến trên trang thông tin điện tử hoặc cổng thông tin điện tử của cơ quan nhà nước (Nghị định số 43/2011/NĐ-CP) và Thông tư số 32/2017/TT-BTTT ngày 15/11/2017 của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định về việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến và bảo đảm khả năng truy cập thuận tiện đối với trang thông tin điện tử hoặc cổng thông tin điện tử của cơ quan nhà nước, dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau:

(i) Đáp ứng các yêu cầu của dịch vụ công trực tuyến mức độ 2;

(ii) Các biểu mẫu của dịch vụ được cung cấp đầy đủ dưới dạng biểu mẫu điện tử tương tác để người sử dụng thực hiện được việc khai báo thông tin, cung cấp các tài liệu liên quan (nếu có) dưới dạng điện tử đính kèm và gửi hồ sơ trực tuyến tới cơ quan cung cấp dịch vụ;

(iii) Hồ sơ hành chính điện tử được sắp xếp, tổ chức, lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của ứng dụng dịch vụ công trực tuyến để bảo đảm khả năng xử lý, tra cứu, thống kê, tổng hợp, kết nối, chia sẻ với các cơ sở dữ liệu của hệ thống ứng dụng liên quan;

(iv) Các giao dịch trong quá trình xử lý hồ sơ và cung cấp dịch vụ được thực hiện trên môi trường mạng;

(v) Việc thanh toán phí, lệ phí (nếu có) và nhận kết quả được thực hiện trực tiếp tại cơ quan cung cấp dịch vụ hoặc qua dịch vụ bưu chính.

 Như vậy, đối với dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, người dân không cần phải đến cơ quan hành chính nhà nước mà vẫn được cung cấp dịch vụ đầy đủ và hiệu quả.

Hiện nay, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và Sở Tư pháp đang thực hiện cung cấp dịch vụ đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua mạng trực tuyến theo Quyết định số 19/QĐ-TTg ngày 08/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Đề án thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến” (Đề án 19).

Theo Đề án 19, cá nhân có yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp có thể lựa chọn một trong hai cách thức đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến như sau:

(i) Đăng ký tờ khai trực tuyến, trực tiếp nộp hồ sơ tại trụ sở cơ quan cấp Phiếu và đăng ký nhận Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính;

(ii) Đăng ký tờ khai trực tuyến, gửi trực tuyến hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp và trực tiếp nhận Phiếu lý lịch tư pháp tại trụ sở cơ quan cấp Phiếu.

Qua 03 năm triển khai thực hiện Đề án 19, ngoài Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia, đã có 60 Sở Tư pháp triển khai Phân hệ đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến do Bộ Tư pháp xây dựng, trong đó, 40 Sở Tư pháp đã triển khai tiếp nhận hồ sơ trực tuyến, các Sở Tư pháp tỉnh Tiền Giang và tỉnh Khánh Hòa đã triển khai cho phép người dân nộp phí thông qua hình thức chuyển khoản ngân hàng. Tính đến ngày 31/10/2017, có 62.719 trường hợp đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến với 59.730 trường hợp được tiếp nhận và xử lý, trong đó: (i) 54.959 trường hợp nộp hồ sơ trực tiếp và nhận Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, chiếm 87,62% tổng số trường hợp đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo Đề án 19 của cả nước; (ii) 4.771 trường hợp gửi hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến và nhận Phiếu lý lịch tư pháp trực tiếp tại trụ sở cơ quan cấp Phiếu, chiếm 7,60% tổng số trường hợp đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo Đề án 19 của cả nước.

Đồng thời, cá nhân có thể lựa chọn gửi phương thức đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến kết hợp cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, theo đó, sau khi đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến, cá nhân gửi hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính và nhận kết quả qua bưu chính. Việc đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến được thực hiện trên trang Dịch vụ đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến của cơ quan có thẩm quyền cấp Phiếu lý lịch tư pháp (Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia hoặc Sở Tư pháp). Đến nay, đã có 57 Sở Tư pháp triển khai tích hợp đăng ký trực tuyến với dịch vụ nhận hồ sơ và Phiếu lý lịch tư pháp thông qua dịch vụ bưu chính. Trong đó, 47 Sở Tư pháp tích hợp dịch vụ bưu chính của Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, 13 Sở Tư pháp tích hợp dịch vụ bưu chính của Tổng Công ty Cổ phần Bưu chính Viettel, 03 Sở Tư pháp tích hợp dịch vụ bưu chính của cả hai tổng công ty, bao gồm: (i) 18.509 trường hợp đăng ký Tờ khai trực tuyến, gửi hồ sơ yêu cầu và nhận Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính; (ii) 1.762 trường hợp đăng ký tờ khai trực tuyến, gửi hồ sơ yêu cầu qua dịch vụ bưu chính và nhận Phiếu lý lịch tư pháp trực tiếp tại trụ sở cơ quan cấp Phiếu; (iii) 1.658 trường hợp đăng ký tờ khai trực tuyến, nộp hồ sơ yêu cầu và nhận Phiếu lý lịch tư pháp trực tiếp tại trụ sở cơ quan cấp Phiếu.

Hiện nay, cá nhân có thể lựa chọn phương thức đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến kết hợp với đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính. Phương thức cấp Phiếu lý lịch tư pháp phần nào giúp tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí đi lại của người dân, đặc biệt là đối với những người dân ở các địa phương ở cách xa trung tâm tỉnh hoặc đang ở nước ngoài, qua đó, tạo ra sự thuận lợi cho người có yêu cầu cấp Phiếu khi thực hiện các thủ tục hành chính, góp phần cắt giảm chi phí thực hiện thủ tục hành chính. Đặc biệt là đối với người nước ngoài đã cư trú ở Việt Nam và công dân Việt Nam đang cư trú ở nước ngoài không phải vất vả về Việt Nam xin Phiếu lý lịch tư pháp.

2. Một số vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện triển khai Đề án 19

Thứ nhất, theo Đề án 19, cá nhân yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp thực hiện quét (scan) các giấy tờ kèm theo và gửi trực tuyến cùng với tờ khai. Bản scan các giấy tờ gửi trực tuyến phải bảo đảm yêu cầu về kỹ thuật, độ chính xác cao, trong đó: Tiêu chuẩn quét đối với giấy chứng minh nhân dân phải bảo đảm tỷ lệ 1/1, quét ở chế độ ảnh (photo), độ phân giải 500 DPI, tiêu chuẩn quét đối với các văn bản kèm theo sổ hộ khẩu hoặc giấy chứng nhận thường trú, tạm trú được quét ở độ phân giải 200 PDI. Tuy nhiên, do trình độ dân trí và điều kiện kinh tế, xã hội tại nhiều địa phương còn chưa cao nên việc sử dụng các thiết bị kỹ thuật để scan và gửi trực tuyến hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật quy định tại Đề án 19 khó thực hiện với một bộ phận lớn người dân nên nhiều trường hợp, cá nhân gửi trực tuyến hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu nhưng bản scan mờ, độ phân giải thấp nên cơ quan có thẩm quyền cấp Phiếu lý lịch tư pháp không thể tra cứu, xác minh thông tin lý lịch tư pháp về án tích theo quy trình, nghiệp vụ cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Thứ hai, phương thức người dân gửi hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến và nhận kết quả trực tiếp tại Sở Tư pháp chưa có ưu điểm nổi trội so với những cách thức nộp hồ sơ khác nên tỷ lệ hồ sơ phát sinh còn hạn chế. Đồng thời, khi lựa chọn phương thức nộp hồ sơ trực tuyến qua mạng, người dân vẫn phải đến Sở Tư pháp để đối chiếu hồ sơ gốc và nhận kết quả. Trường hợp lựa chọn phương án cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính thì cách thức thực hiện đơn giản và chắc chắn hơn.

Thứ ba, việc nộp lệ phí cấp Phiếu lý lịch tư pháp thông qua hình thức chuyển khoản khó thực hiện với hầu hết các Sở Tư pháp vì đây là công việc chuyên môn do bộ phận kế toán của Sở Tư pháp thực hiện. Hơn nữa, để biết cá nhân đã nộp lệ phí cấp Phiếu lý lịch tư pháp, kế toán của Sở Tư pháp phải theo dõi và thường xuyên phải đến Kho bạc Nhà nước để nhận thông báo chuyển tiền phí cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Thứ tư, thực tế phương thức cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến theo Đề án 19 đã đáp ứng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 theo quy định tại Nghị định số 43/2011/NĐ-CP, theo đó, cá nhân yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp có thể nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến và nhận kết quả trực tiếp tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia hoặc Sở Tư pháp. Riêng đối với trường hợp đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến và nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính, do đặc thù trong lĩnh vực lý lịch tư pháp với nguyên tắc bảo đảm bí mật đời tư cá nhân công dân, để đảm bảo tính xác thực người nộp hồ sơ cấp Phiếu lý lịch tư pháp cũng như tính xác thực của hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, Đề án 19 đã đưa ra quy định sau khi triển khai trực tuyến yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tiếp và nhận kết quả cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính. Đồng thời, để tạo thuận lợi cho người có yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân có thể sử dụng phương thức kết hợp đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua mạng trực tuyến, sau đó nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu qua dịch vụ bưu chính và nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính.

3. Để việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp đáp ứng dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3, 4 tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và Sở Tư pháp hiện nay, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia tham mưu Lãnh đạo Bộ Tư pháp trình Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện thí điểm phương thức cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến, trên cơ sở đó tạo tiền đề để thực hiện Quyết định số 877/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

- Tuyên truyền sâu rộng và đa dạng hình thức, nâng cao nhận thức, hiểu biết của người dân về dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 trong lĩnh vực lý lịch tư pháp.

- Nâng cấp, chỉnh sửa phần mềm đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến, bảo đảm kết nối các tính năng cơ bản (tra cứu hồ sơ, khai trực tuyến, tiếp nhận hồ sơ trực tuyến...) của phần mềm dùng chung với Trang dịch vụ công trực tuyến của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Nâng cấp, cập nhật các tính năng của Trang thông tin đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến (https://lltptructuyen.moj.gov.vn) để đảm bảo các điều kiện kỹ thuật cần thiết, thuận lợi cho việc tiếp nhận, xử lý hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến. Mở rộng chức năng khai trực tuyến tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến trên tất cả các dòng điện thoại smartphone.