Luật Tố tụng hành chính năm 2015 đã dành riêng một chương (Chương XIX) quy định về trình tự, thủ tục thi hành bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính; quy định Chính phủ là cơ quan thống nhất quản lý nhà nước về công tác thi hành án hành chính (THAHC) trong phạm vi cả nước, Bộ Tư pháp là cơ quan chịu trách nhiệm tham mưu giúp Chính phủ về công tác này; hệ thống các cơ quan thi hành án dân sự (THADS) được giao trách nhiệm theo dõi THAHC. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 71/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 quy định thời hạn, trình tự, thủ tục thi hành án hành chính và xử lý trách nhiệm đối với người không thi hành bản án, quyết định của Tòa án (Nghị định số 71/2016/NĐ-CP), trong đó, quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS và các cơ quan THADS trong công tác THAHC.
1. Thực trạng theo dõi thi hành án hành chính, giúp Bộ Tư pháp quản lý nhà nước về công tác thi hành án hành chính
1.1. Thực trạng theo dõi thi hành án hành chính
Về cơ bản, công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS từng bước đi vào nền nếp, bước đầu đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về THAHC và đạt được một số kết quả cơ bản như sau:
- Các cơ quan THADS đã thực hiện theo dõi đối với các bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính thuộc trách nhiệm theo đúng quy định. Trên cơ sở đó, cơ bản đã chủ động được thông tin các vụ việc khi có yêu cầu thông tin, báo cáo. Năm 2022, cơ quan THADS các cấp đã thực hiện theo dõi THAHC đối với 403/992 bản án có nội dung thi hành và nắm bắt, cập nhật kết quả thi hành án đối với 589/992 bản án. Trong 06 tháng đầu năm 2023, các cơ quan THADS đã thực hiện việc theo dõi đối với 897 bản án có nội dung thi hành và không có nội dung thi hành nhưng đã có quyết định buộc thi hành án.
- Việc theo dõi THAHC đối với các vụ việc thuộc thẩm quyền đã được các cơ quan THADS thực hiện cơ bản toàn diện theo đúng trách nhiệm mà pháp luật đã quy định. Cơ quan THADS hàng năm đều có văn bản kiến nghị người có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đối với người phải thi hành án không thi hành bản án, quyết định của Tòa án (năm 2017: Kiến nghị xử lý đối với 14 vụ việc; năm 2018: Kiến nghị xử lý đối với 13 vụ việc; năm 2019: Kiến nghị xử lý đối với 71 vụ việc; năm 2020: Kiến nghị xử lý đối với 103 vụ việc, năm 2021: Kiến nghị xử lý đối với 67 vụ việc; năm 2022: Kiến nghị xử lý đối với 77 vụ việc). Điều đó cho thấy, các cơ quan THADS từng bước đã đề cao hơn trách nhiệm trong việc theo dõi THAHC.
- Công tác báo cáo, thống kê về THAHC ở địa phương được các cơ quan THADS thực hiện nghiêm túc, cơ bản bài bản và đi vào nền nếp, đáp ứng yêu cầu công tác thống kê, báo cáo về THAHC hàng năm của Bộ Tư pháp và của Chính phủ.
- Các cơ quan THADS đã có sự chủ động phối hợp với Tòa án trong việc chuyển giao bản án, quyết định của Tòa án để thực hiện theo dõi THAHC.
- Công tác đăng tải công khai, chấm dứt đăng tải công khai thông tin của người phải thi hành án được thực hiện khá kịp thời và đầy đủ.
- Cơ quan THADS đã chủ động yêu cầu Tòa án giải thích bản án, quyết định của Tòa án tuyên không rõ, khó thi hành.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS vẫn còn tồn tại một số hạn chế, bất cập như sau:
- Công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS chưa đi sâu về nội dung vụ việc THAHC, dẫn đến việc thực hiện trách nhiệm theo dõi THAHC còn mang tính hình thức.
- Nhiều cơ quan THADS chưa chủ động báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra và xử lý trách nhiệm đối với người phải thi hành án là Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn không chấp hành án hành chính. Đối với người phải thi hành án là Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cho đến nay, ngoài Cục THADS tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thì chưa địa phương nào có văn bản kiến nghị Tổng cục THADS báo cáo Bộ Tư pháp kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xử lý trách nhiệm đối với Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh không chấp hành án hành chính.
- Công tác phối hợp giữa Tòa án và cơ quan THADS trong việc chuyển giao bản án, quyết định về vụ án hành chính đôi khi còn chưa kịp thời.
- Việc đăng tải công khai các quyết định buộc thi hành án và thông tin người phải thi hành án có lúc, có nơi chưa được kịp thời và đầy đủ.
Các hạn chế, bất cập trên xuất phát từ một số nguyên nhân cơ bản sau đây:
- Do tính chất nhạy cảm của công việc theo dõi THAHC nên chấp hành viên, Thủ trưởng cơ quan THADS còn e ngại trong thực hiện chức trách theo dõi THAHC làm ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động theo dõi THAHC.
- Ở một số địa phương, Thủ trưởng cơ quan THADS còn chưa thực sự quan tâm, chú trọng tổ chức triển khai thực hiện công tác theo dõi THAHC ở cơ quan, đơn vị cũng như trong hệ thống các cơ quan THADS thuộc thẩm quyền quản lý.
- Theo dõi THAHC là công việc khó, phức tạp nên kỹ năng, nghiệp vụ theo dõi THAHC của một bộ phận chấp hành viên cũng như Lãnh đạo cơ quan THADS chưa thực sự đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
1.2. Thực trạng giúp Bộ Tư pháp quản lý nhà nước về công tác thi hành án hành chính
Sau 07 năm triển khai thực hiện Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định số 71/2016/NĐ-CP, công tác THAHC đã đạt được những kết quả tích cực; về cơ bản, Bộ Tư pháp, Tổng cục Thi hành án dân sự đã tham mưu triển khai toàn diện các nhiệm vụ tham mưu giúp Chính phủ quản lý nhà nước về THAHC và đôn đốc, kiểm tra tình hình chấp hành pháp luật thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân; các cơ quan THADS đã thực hiện trách nhiệm theo dõi THAHC từng bước đi vào nền nếp, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về THAHC. Cụ thể:
- Đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 71/2016/NĐ-CP; tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 15/11/2019 về tăng cường chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và thi hành án hành chính (Chỉ thị số 26/CT-TTg); ban hành Thông tư số 06/2019/TT-BTP ngày 29/11/2019 của Bộ Tư pháp hướng dẫn chế độ báo cáo thống kê thi hành án dân sự, thi hành án hành chính (Thông tư số 06/2019/TT-BTP); Quy chế công khai thông tin về việc không chấp hành án hành chính kèm theo Quyết định số 1246/QĐ-TCTHADS ngày 27/12/2017 và Quy trình theo dõi THAHC kèm theo Quyết định số 1130/QĐ-TCTHADS ngày 16/10/2018 của Tổng Cục trưởng làm cơ sở đưa công tác theo dõi, báo cáo, thống kê THAHC trong hệ thống THADS từng bước đi vào nền nếp, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về THAHC.
- Đã tham mưu để Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu để Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê, trong đó, quy định chỉ tiêu về THAHC là một trong những chỉ tiêu thống kê quốc gia. Để triển khai thi hành Luật, hiện tại, Tổng cục đang tham mưu để Bộ Tư pháp tiếp tục phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu Chính phủ sửa đổi Nghị định quy định Danh mục chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Nghị định quy định Chế độ báo cáo thống kê quốc gia.
- Phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao ban hành Thông tư liên tịch số 12/2021/TTLT-BTP-VKSNDTC-TANDTC ngày 29/12/2021 quy định về phối hợp trong thống kê thi hành án dân sự, theo dõi thi hành án hành chính liên ngành (thay thế Thông tư liên tịch số 06/2016/TTLT-BTP-VKSNDTC-TANDTC ngày 31/5/2016 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn phối hợp trong thống kê thi hành án dân sự), trong đó, đã bổ sung quy định về lập, ký xác nhận, tổng hợp số liệu và kiểm tra trong thống kê theo dõi THAHC liên ngành, biểu mẫu việc chuyển giao bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính, kết quả theo dõi THAHC.
Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp đang nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Thông tư số 06/2019/TT-BTP, trong đó có các biểu mẫu thống kê về THAHC và theo dõi THAHC.
- Chủ trì, phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức sơ kết 05 năm thực hiện Nghị định số 71/2016/NĐ-CP nhằm đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu thực tiễn của các quy định tại Nghị định số 71/2016/NĐ-CP; nhận diện những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; xác định nguyên nhân, đề xuất những giải pháp để tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về THAHC nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác THAHC. Trên cơ sở báo cáo sơ kết của các bộ, ngành và địa phương, Tổng cục THADS đã tổng hợp và xây dựng trình Bộ Tư pháp ban hành Báo cáo số 97/BC-BTP ngày 10/5/2022 sơ kết 05 năm thực hiện Nghị định số 71/2016/NĐ-CP trình Chính phủ. Đây là cơ sở thực tiễn quan trọng để Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị định số 71/2016/NĐ-CP cũng như kiến nghị Quốc hội hoàn thiện pháp luật tố tụng hành chính.
- Hàng năm, Tổng cục THADS tham mưu Bộ Tư pháp ban hành Kế hoạch công tác THAHC hàng năm làm cơ sở triển khai thực hiện trên toàn quốc. Trên cơ sở nắm bắt tình hình chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, tham mưu cho Bộ Tư pháp có văn bản gửi các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương[1] về công tác THAHC.
- Phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao làm việc trực tiếp, trực tuyến với Ủy ban nhân dân các tỉnh Long An, Quảng Nam, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận, Kiên Giang để tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức THAHC nhằm nâng cao kết quả THAHC. Sau buổi làm việc, Ủy ban nhân dân các tỉnh đã có văn bản chỉ đạo hoặc tổ chức kiểm tra, làm việc trực tiếp với các cơ quan chuyên môn và Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn để chỉ đạo thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy định của pháp luật tố tụng hành chính, trong đó có việc cung cấp chứng cứ, tham gia đối thoại, tham gia phiên tòa và tổ chức thi hành dứt điểm các bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật[2].
- Tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành trung ương về chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC tại một số địa phương có số lượng bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính phải thi hành lớn. Trong 07 năm triển khai Luật Tố tụng hành chính năm 2015, đã tổ chức kiểm tra liên ngành trực tiếp tại 07 địa phương: Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang, Cà Mau, Đắk Lắk, Thanh Hóa. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, tham mưu để Bộ Tư pháp đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ để chấn chỉnh, chỉ đạo công tác chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC đối với các địa phương này.
- Tổng cục THADS đã tham mưu cho Bộ Tư pháp có nhiều giải pháp linh hoạt để hướng dẫn, chỉ đạo, bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý THAHC đến các bộ, ngành, địa phương như: (i) Tổ chức Hội nghị trực tuyến về công tác THAHC với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, rà soát từng vụ việc và định hướng thi hành. (ii) Các chuyên đề về công tác THAHC tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp hàng năm, với thành phần tham dự Hội nghị là các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. (iii) Lồng ghép hướng dẫn nghiệp vụ quản lý THAHC trong các đợt kiểm tra, làm việc của Bộ Tư pháp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Tại những sự kiện này, các nội dung về nghiệp vụ và lưu ý trong quản lý THAHC được Bộ Tư pháp triển khai, quán triệt, đồng thời giải đáp trực tiếp hoặc bằng văn bản đối với những vấn đề còn vướng mắc về nghiệp vụ quản lý THAHC mà các cơ quan đặt ra.
Đối với Hệ thống THADS, Tổng cục THADS đã xây dựng và tham mưu để Bộ Tư pháp ban hành nội dung bồi dưỡng về nghiệp vụ theo dõi THAHC trong chương trình đào tạo, bồi dưỡng bắt buộc các ngạch công chức THADS. Hàng năm, trên cơ sở Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đã được phê duyệt, Bộ Tư pháp cũng đã chỉ đạo Tổng cục THADS tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ theo dõi THAHC đến Lãnh đạo và chấp hành viên các cơ quan THADS (hàng năm, Tổng cục THADS đều tổ chức Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ toàn quốc về công tác thống kê, báo cáo về công tác THAHC cho đội ngũ công chức, chấp hành viên, thẩm tra viên các cơ quan THADS trên phạm vi toàn quốc). Trên cơ sở nội dung bồi dưỡng, tập huấn của Bộ Tư pháp và Tổng cục THADS, cơ quan THADS tiếp tục triển khai bồi dưỡng nghiệp vụ THAHC đến các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân cấp huyện và các cơ quan THADS trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương[3]; lồng ghép, quán triệt các văn bản liên quan đến công tác THAHC tại các hội nghị giao ban, hội nghị tổng kết, triển khai công tác THADS, có sự tham dự của đại diện các cơ quan kiểm sát, Tòa án, Sở Tư pháp.
Cùng với hoạt động chỉ đạo, hướng dẫn chung về nghiệp vụ quản lý công tác THAHC, công tác hướng dẫn nghiệp vụ THAHC đối với từng vụ việc cụ thể cũng đã được Bộ Tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao chủ động triển khai kịp thời, hiệu quả. Đối với các vụ việc phức tạp, còn có quan điểm khác nhau, các ngành đã chủ động phối hợp liên ngành để thống nhất quan điểm hướng dẫn thực hiện. Bộ Tư pháp cũng chỉ đạo Tổng cục THADS phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trực tiếp rà soát để hướng dẫn chỉ đạo nghiệp vụ THAHC đối với từng vụ việc cụ thể.
- Phối hợp với Cổng thông tin điện tử Văn phòng Chính phủ thực hiện đăng tải công khai các quyết định buộc THAHC theo đúng quy định của Nghị định số 71/2016/NĐ-CP và Quy chế công khai thông tin về việc không chấp hành án hành chính kèm theo Quyết định số 1246/QĐ-TCTHADS ngày 27/12/2017 của Tổng cục THADS.
- Triển khai cơ bản bài bản công tác tổng hợp, thống kê, báo cáo về công tác THAHC trên phạm vi cả nước để giúp Chính phủ định kỳ báo cáo Quốc hội về công tác THAHC hàng năm.
- Phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thể chế về THAHC nói chung và trong việc áp dụng đối với một số vụ việc cụ thể nói riêng.
- Phối hợp với Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong việc chỉ đạo, đôn đốc thi hành các bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính có đơn thư của công dân.
- Ngoài ra, từ năm 2018 đến năm 2022, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã 02 lần thực hiện giám sát chuyên đề việc chấp hành pháp luật về tố tụng hành chính trong giải quyết các vụ án hành chính, thi hành các bản án, quyết định hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Ủy ban nhân dân. Để triển khai thực hiện kế hoạch giám sát của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, Tổng cục THADS đã phối hợp với các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xây dựng báo cáo của Bộ Tư pháp và tham mưu xây dựng báo cáo của Chính phủ báo cáo Ủy ban Tư pháp và tham gia dự họp, giải trình với Đoàn giám sát của Ủy ban Tư pháp theo ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ. Sau khi có kết luận giám sát, Bộ Tư pháp đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện các kiến nghị của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS vẫn còn tồn tại một số hạn chế, bất cập như sau:
- Theo quy định, Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp có trách nhiệm tham mưu giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đôn đốc, chỉ đạo, kiểm tra và kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong trường hợp các chủ thể này không chấp hành án hành chính. Tuy nhiên, sau 07 năm triển khai Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định số 71/2016/NĐ-CP, do công tác THAHC khá nhạy cảm, phức tạp, quá trình tổ chức thi hành án hành chính ngoài nguyên nhân chủ quan thì có nhiều nguyên nhân khách quan dẫn đến việc chậm tổ chức thi hành án nhưng chưa có trường hợp nào bị xử lý trách nhiệm, mặc dù tính đến hết ngày 31/3/2023, có đến 681/869 bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính chưa được thi hành xong mà người phải thi hành án là Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, trong đó có bản án đã kéo dài nhiều năm.
- Quá trình phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc thể chế THAHC, một số nội dung triển khai chưa đạt kết quả như mong muốn.
Các hạn chế, bất cập trên xuất phát từ một số nguyên nhân cơ bản sau đây:
- Thể chế về THAHC còn nhiều bất cập, trong khi để triển khai các công việc tham mưu quản lý nhà nước về THAHC cần phải có căn cứ về mặt pháp lý.
- Quá trình tham mưu của Tổng cục THADS trong công tác quản lý nhà nước về THAHC, một số vụ việc vẫn còn thụ động, chưa tham mưu được những giải pháp toàn diện, lâu dài và hiệu quả.
2. Nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác theo dõi thi hành án hành chính, giúp Bộ Tư pháp quản lý nhà nước về công tác thi hành án hành chính
2.1. Nhiệm vụ trọng tâm công tác thi hành án hành chính trong thời gian tới
- Tiếp tục tham mưu triển khai thực hiện đầy đủ kết luận giám sát của Ủy ban Tư pháp Quốc hội khóa XV về công tác chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC của Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân; tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành trung ương kiểm tra công tác chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC tại các địa phương có số lượng khiếu kiện hành chính và bản án, quyết định hành chính lớn.
- Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai tổ chức tổng kết thực tiễn thi hành Luật Tố tụng hành chính năm 2015; tổng kết việc thực hiện Chỉ thị số 26/CT-TTg, báo cáo kết quả về Bộ Tư pháp tổng hợp.
Trên cơ sở tổng hợp kết quả tổng kết tình hình thi hành Luật Tố tụng hành chính năm 2015 của Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, kết quả sơ kết 05 năm triển khai thi hành Nghị định số 71/2016/NĐ-CP, kết quả tổng kết thực hiện Chỉ thị số 26/CT-TTg, Bộ Tư pháp nghiên cứu đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của pháp luật về tố tụng hành chính và THAHC nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thi hành.
- Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tập trung chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC; thực hiện nghiêm các quy định về trách nhiệm tham gia phiên tòa, tham gia đối thoại, giải trình và cung cấp hồ sơ, chứng cứ theo quy định của Luật Tố tụng hành chính năm 2015; chỉ đạo, tổ chức thi hành dứt điểm các bản án hành chính đã có hiệu lực thi hành, nhất là những bản án hành chính đã kéo dài nhiều năm.
- Hệ thống THADS theo dõi 100% bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính có nội dung theo dõi và thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về kiến nghị xử lý trách nhiệm người phải thi hành án chậm thi hành, không chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ, không đúng bản án, quyết định của Tòa án.
- Các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thực hiện thống kê và báo cáo đầy đủ, nghiêm túc tình hình và kết quả chấp hành pháp luật thủ tục hành chính và THAHC theo đúng quy định của Nghị định số 71/2016/NĐ-CP và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 26/CT-TTg.
2.2. Giải pháp
- Tổng cục THADS tiếp tục giúp Bộ Tư pháp tham mưu Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt đối với người đứng đầu các bộ, ngành và địa phương thi hành nghiêm các bản án, quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật, trong đó, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Tố tụng hành chính năm 2015, Nghị định số 71/2016/NĐ-CP và Chỉ thị số 26/CT-TTg.
- Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, nhất là tỉnh ủy, thành ủy các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đối với công tác chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC trên địa bàn.
- Tổng cục THADS tiếp tục tham mưu để Bộ Tư pháp tăng cường phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong quản lý nhà nước về THAHC; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành ở trung ương, đặc biệt là các bộ, ngành có hệ thống cơ quan ngành dọc từ trung ương đến địa phương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC; chỉ đạo, tổ chức thi hành dứt điểm các bản án hành chính đã có hiệu lực thi hành; phối hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ đối với những vụ việc có khó khăn, vướng mắc mà địa phương xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
- Tăng cường kiểm tra tình hình chấp hành pháp luật tố tụng hành chính và THAHC, tập trung tại các địa phương có số lượng vụ việc khiếu kiện, vụ việc THAHC lớn, phức tạp, kéo dài nhằm kịp thời phát hiện các sai phạm báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, chấn chỉnh, xem xét, xử lý theo quy định, bảo đảm Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân chấp hành nghiêm pháp luật thủ tục hành chính và THAHC.
- Hệ thống THADS tăng cường hướng dẫn nghiệp vụ và tổ chức tập huấn, bồi dưỡng chuyên sâu kỹ năng, nghiệp vụ về công tác theo dõi THAHC trong phạm vi cả nước; xử lý theo quy định các đơn thư, phản ánh, kiến nghị của người dân liên quan đến công tác THAHC; xem xét, kiến nghị người có thẩm quyền xem xét, xử lý nghiêm trách nhiệm người phải thi hành án không thi hành, thi hành nhưng không đầy đủ hoặc chậm thi hành bản án hành chính; nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, báo cáo, thống kê về THAHC.
Vụ Nghiệp vụ 3, Tổng cục Thi hành án dân sự
[1]. Công văn số 842/BTP-TCTHADS ngày 22/3/2022 của Bộ Tư pháp về việc đề nghị quan tâm, phối hợp, chỉ đạo đối với công tác thi hành án hành chính.
[2]. Kết luận số 300/TB-UBND ngày 19/7/2022 và Công văn số 9854/UBND-THNC ngày 20/9/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai; Công văn số 37188/UBND-NC ngày 21/7/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương; Công văn số 11806/UBND-VP ngày 23/9/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; Công văn số 4415/UBND-NC-KS ngày 07/7/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam…
[3]. Cục THADS tỉnh Sơn La tổ chức Hội nghị bồi dưỡng nghiệp vụ THAHC đến thành viên Ban chỉ đạo thi hành án các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh.
(Nguồn: Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Kỳ 2 (Số 383), tháng 6/2023)