Đầu năm mở cửa pháp đình

Với Huỳnh Thị Huyền Như, vốn là Phó Phòng quản lý rủi ro của Vietinbank, dư luận không quan tâm lắm đến việc tại sao cô ta lại không bị truy tố về bất cứ tội danh tham nhũng nào mặc dù trước đó một vài tờ báo đã “xới xáo” vấn đề này mà người ta chú mục xem cô lừa thế nào mà giỏi thế! Lại có sự nhầm lẫn của báo chí khi khai thác việc cô sinh con trong tù để thoát án tử, tội danh khép cho cô mức kịch trần chỉ chung thân chứ đâu phải tử hình. Sinh con là thiên chức của người phụ nữ, không nên đàm tiếu, cho dù sinh ở đâu hoặc không có chồng. Dẫu sao, phiên tòa này cũng có diễn biến bất ngờ là ngay cả “đại siêu lừa” cũng dính vào tín dụng đen và sợ chết khiếp tổ chức giấu mặt này. Là cán bộ ngân hàng mà lại “có chân” trong đường dây tín dụng đen, quản lý rủi ro mà rủi ro lại đến với mình, đâu là cơ chế quản lý và đâu là số phận đẩy đưa? Phiên tòa sơ thẩm đã khép lại với mức án chung thân dành cho bị cáo nhưng thực sự lại mở một vấn đề pháp lý rất đáng để làm rõ: Vai trò pháp lý và trách nhiệm dân sự của Vietinbank như thế nào và đến đâu chứ dứt khoát không thể vô can như bản án đã tuyên.

Phiên tòa xét xử vụ mua bán, tàng trữ, vận chuyển ma túy ở Quảng Ninh thiết lập nhiều kỷ lục mới trong lịch sử tố tụng: Số lượng ma túy lớn nhất, bị cáo đông nhất, đường dây nhiều nhất, lần đầu tiên một phiên tòa được mở tại Trại giam và lần đầu tiên trong một phiên tòa có tới 33 trường hợp bị tuyên án tử hình! Tuy nhiên, điều đọng lại trong dư luận lại là câu hỏi: Tại sao 12 tấn heroin được vận chuyển và phân phối trót lọt trong một thời gian dài được điều hành bởi một hệ thống tội phạm quy mô, nhiều chân rết trên một địa bàn rộng lớn khiến người ta nghi ngờ khả năng phát hiện của cơ quan chức năng trong lĩnh vực phòng chống tội phạm ma túy.

Gây bất ngờ nhiều nhất và đầy kịch tính diễn ra ở phiên tòa xét xử đường dây tổ chức cho người phạm tội đi trốn thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận xã hội. Thực sự đây là phiên tòa quá nhỏ so với “đại án” Vinalines, chỉ là hệ lụy mà thôi nhưng lại được quan tâm đặc biệt bởi sự úp mở thông tin người báo tin để Dương Chí Dũng đi trốn mà ông ta đã khai ở phiên tòa trước. Mặc dù cáo trạng của Viện kiểm sát cho đây là “vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phạm tội có tổ chức do Dương Tự Trọng cầm đầu” nhưng Dương Chí Dũng mới là nhân vật chính của phiên tòa này, dù chỉ tham dự với tư cách người làm chứng. Những lời khai của người lĩnh án tử hình này đã gây chấn động dư luận bởi danh tính của người báo tin và số tiền “mua tin”. Rất nhiều ý kiến bình luận sự kiện này, kể cả giới luật gia, luật sư và những nhà nghiên cứu xã hội, sự phân tích có phần thận trọng nhưng có cơ sở, đặc biệt trong bối cảnh cuộc chiến chống tham nhũng đang được tăng cường. Từ phiên tòa này có thể mở ra một phiên tòa khác xử tội danh “Làm lộ bí mật nhà nước” và chỉ khi đó, bí mật thực sự mới được vén màn.

Một điểm đáng chú ý nữa là tại phiên tòa này, trên hàng ghế bị cáo hội tụ đủ cả những người thuộc “chiến tuyến” khác nhau, công an kề vai bên tội phạm, lãnh đạo sát cánh cùng thuộc cấp, doanh nhân cũng có mặt, nhưng nhân vật trung tâm Dương Tự Trọng thì thật đáng nể, ông chặn trước là trí nhớ ông không tốt, vì vậy ông không khai gì cả, ông không công nhận mà cũng chẳng phủ nhận lời người khác khai. Vị cựu Đại tá công an tỏ ra mệt mỏi, trong khi một số báo chí bên ngoài cổ súy ông bằng những gì tốt đẹp ông đã làm và tình nghĩa với bạn bè. Khoáng đạt trong ứng xử, ông vẫn “tự trọng” như thường, cứu anh trai ruột mình chẳng phải đó là trách nhiệm làm em hay sao? Chỉ tiếc rằng, đó lại là việc vi phạm luật pháp của một người lãnh đạo thi hành pháp luật trong một cơ quan bảo vệ pháp luật. Chỉ riêng tình tiết này thôi đã đủ để thấy rằng khó “thuốc” nào cứu vãn được sinh mạng chính trị cũng như danh dự của một người mang tên Tự Trọng. Bản án 18 năm tù dành cho vị cựu Phó giám đốc Công an thành phố Cảng đã khẳng định điều đó!

Tháng mở đầu của năm 2014 cũng là tháng cuối cùng của năm âm lịch Quý Tỵ, pháp đình đã khai môn với những vụ án chấn động, tỏ thái độ không khoan nhượng với tội phạm tham nhũng và ma túy. Thực sự, đây là sự khai màn ấn tượng, hứa hẹn cuộc chiến pháp lý quyết liệt trong những phiên tòa xử “đại án” tiếp tục được mở ra trong chính mùa xuân này!

Bình Sơn