1. Yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới (sau đây gọi tắt là Nghị quyết số 27-NQ/TW) đã xác định mục tiêu: “Tiếp tục đổi mới tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội; bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp”. Để thực hiện mục tiêu đề ra, đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội là hết sức cần thiết. Cụ thể, Nghị quyết số 27-NQ/TW đặt ra yêu cầu:
- Tiếp tục xây dựng Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất; phát huy tính dân chủ, pháp quyền, hiện đại, chuyên nghiệp, khoa học, công khai, minh bạch, hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức và hoạt động, bảo đảm Quốc hội thực hiện tốt chức năng lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước.
- Ðề cao vai trò trung tâm của đại biểu Quốc hội; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, bảo đảm tiêu chuẩn, cơ cấu đại biểu Quốc hội; tăng hợp lý số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách, giảm số lượng đại biểu công tác ở các cơ quan hành pháp, tư pháp.
Gắn trách nhiệm của đại biểu Quốc hội với đơn vị bầu cử và cử tri; đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội; hoàn thiện cơ chế giám sát của cử tri và cơ chế, phương thức, tiêu chí đánh giá đối với đại biểu Quốc hội; bảo đảm các điều kiện để đại biểu Quốc hội thực hiện tốt vai trò trung tâm của mình.
- Tiếp tục đổi mới tổ chức, hoạt động của Quốc hội theo hướng nghiên cứu tăng hợp lý số kỳ họp của Quốc hội; kiện toàn tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ do Hiến pháp quy định; đề cao vị trí, vai trò, kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực hoạt động của Hội đồng dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo hướng rành mạch, chủ động, trách nhiệm, chuyên sâu, nhạy bén; hoàn thiện thiết chế Tổng Thư ký Quốc hội, Ban Thư ký Quốc hội; xây dựng Quốc hội điện tử.
- Tiếp tục đổi mới căn bản, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động lập pháp, bảo đảm quản trị quốc gia bằng Hiến pháp và pháp luật, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
- Tiếp tục nghiên cứu để xác định rõ hơn phạm vi, đối tượng, phương pháp, hình thức giám sát tối cao của Quốc hội phù hợp thực tiễn; nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn, giải trình, giám sát văn bản quy phạm pháp luật, chú trọng việc theo dõi, xem xét, đôn đốc việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát; thực hiện nghiêm việc lấy phiếu tín nhiệm của Quốc hội.
- Ðổi mới quy trình quyết định về ngân sách nhà nước bảo đảm thực chất, đi đôi với giám sát việc thực hiện ngân sách, từng bước thay thế việc ban hành các nghị quyết bằng các đạo luật về tài chính, ngân sách.
2. Thực trạng tổ chức và hoạt động của Quốc hội ở Việt Nam hiện nay
2.1. Thành tựu
Về cơ cấu, tổ chức, Luật Tổ chức Quốc hội sửa đổi, bổ sung năm 2020 đã tăng tỷ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách lên 40%[1]. Việc tăng thêm số lượng đại biểu Quốc hội, đặc biệt là đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc sắp xếp, bố trí cán bộ, kiện toàn bộ máy của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và các Đoàn đại biểu Quốc hội. Cơ cấu tổ chức của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội có số lượng với tỷ lệ hợp lý giữa lãnh đạo, Ủy viên Thường trực, Ủy viên Chuyên trách của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội theo hướng giảm số lượng cấp phó và Ủy viên Thường trực xuống dưới 05 người[2]. Bộ máy giúp việc của Quốc hội được sắp xếp, cơ cấu lại tổ chức bên trong của Văn phòng Quốc hội theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, hợp nhất Văn phòng Hội đồng nhân dân và Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội cấp tỉnh thành một Văn phòng tham mưu giúp việc chung.
Xác định công tác lập pháp là nhiệm vụ trọng tâm, thời gian qua, Quốc hội đã triển khai nhiều đổi mới quan trọng về quy trình xây dựng luật, pháp lệnh[3] và tập trung ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật (cụ thể, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, Quốc hội đã thông qua 72 luật, 02 pháp lệnh và nhiều nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật[4]) để kịp thời thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng và tiếp tục cụ thể hóa, đưa Hiến pháp năm 2013 vào đời sống, qua đó, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước; phát huy dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân; khẳng định vai trò quan trọng trong việc xây dựng, hoàn thiện thể chế của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đặc biệt, Quốc hội đã tiến hành sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Quốc hội để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, đồng thời khắc phục kịp thời những vướng mắc, bất cập trong quá trình triển khai thi hành Luật[5]…
Bên cạnh đó, hoạt động giám sát ngày càng được tăng cường không ngừng cải tiến, đổi mới cách thức thực hiện theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống, đạt được nhiều kết quả quan trọng, được cử tri và nhân dân đánh giá cao. Thông qua hoạt động giám sát, đã kịp thời phát hiện hạn chế, bất cập và đưa ra kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, thúc đẩy các cơ quan nhà nước thực hiện tốt hơn nhiệm vụ. Đáng chú ý, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn được đổi mới theo cách thức “hỏi nhanh, đáp gọn”[6] đã góp phần tạo điều kiện cho nhiều đại biểu tham gia hơn, tạo không khí sôi nổi, thu hút sự quan tâm đặc biệt của đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân cả nước. Việc lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn được thực hiện nghiêm túc, góp phần tiếp tục phát huy dân chủ trong hoạt động của cơ quan dân cử cũng như trong đời sống xã hội[7].
Trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, nhất là do ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, dịch bệnh thời gian qua, Quốc hội đã quyết định, ban hành kịp thời nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, phù hợp, có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước[8]. Việc quyết định và thực hiện các chính sách lớn về đối ngoại; giám sát việc thực thi các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như: Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA), các văn kiện liên quan đến biên giới đã tạo đà cho sự phát triển mạnh mẽ, hội nhập nhanh, hiệu quả hơn của đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đóng góp vào việc tăng cường đoàn kết, củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài giữa nước ta với các nước láng giềng. Tại các diễn đàn lớn và uy tín trên thế giới, ngoài việc đóng góp nhiều sáng kiến được đánh giá cao, Quốc hội Việt Nam đã có nhiều hoạt động nổi bật[9] và được bầu vào các vị trí quan trọng với sự tín nhiệm cao như cương vị Ủy viên Ban Chấp hành Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), nhiệm kỳ 2016 - 2019, Phó Chủ tịch IPU nhiệm kỳ 2018 - 2019 và giữ vai trò Chủ tịch Liên minh Nghị viện Pháp ngữ (APF) Vùng châu Á - Thái Bình Dương theo cơ chế luân phiên nhiệm kỳ 2019 - 2021.
2.2. Hạn chế và nguyên nhân
Thứ nhất, tỷ lệ đại biểu hoạt động chuyên trách vẫn chưa đạt yêu cầu đặt ra[10]; hoạt động của một số đại biểu Quốc hội, nhất là đại biểu kiêm nhiệm còn có khó khăn về thời gian cũng như điều kiện bảo đảm khác để thực hiện nhiệm vụ đại biểu. Nội dung tiếp xúc cử tri còn đơn điệu, hình thức tổ chức tiếp xúc chủ yếu vẫn là hội nghị; thành phần tiếp xúc còn có trường hợp chưa bảo đảm rộng rãi,; còn nặng liệt kê số lượng kiến nghị; vẫn còn tình trạng đại biểu vi phạm pháp luật bị bãi nhiệm hoặc mất quyền đại biểu Quốc hội;... Bên cạnh đó, bộ máy giúp việc Quốc hội vẫn còn nhiều đầu mối, nhiệm vụ, quyền hạn còn có điểm chồng lấn nên ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả tham mưu, giúp việc.
Thứ hai, hoạt động lập pháp cũng còn những hạn chế nhất định như: Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh còn phải điều chỉnh nhiều; còn hình thức trong thẩm định, đánh giá tác động, lấy ý kiến của người dân đối với các chủ trương, chính sách, dự thảo luật; thậm chí có chính sách mới được bổ sung nhưng chưa được đánh giá tác động. Các văn bản luật mới chỉ dừng lại ở luật khung, chủ yếu bao gồm các nguyên tắc mà chưa có quy định chi tiết, cần có các văn bản hướng dẫn đi kèm nên việc áp dụng pháp luật bị chậm trễ, khó áp dụng vào các trường hợp cụ thể. Một số văn bản luật thiếu đồng bộ, chưa sát cuộc sống, thiếu tính khả thi nên phải sửa đổi, bổ sung thậm chí là bãi bỏ, hủy bỏ.
Thứ ba, hiệu quả thực hiện hoạt động giám sát chưa cao. Việc giám sát ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nhất là văn bản quy định chi tiết thi hành luật chưa đáp ứng yêu cầu, dẫn đến tình trạng nợ, đọng văn bản hướng dẫn thi hành. Bên cạnh đó, có thể thấy rằng, hoạt động giám sát của Quốc hội được thể hiện rõ nét qua hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội, nhưng trên thực tế, hoạt động này lại chưa được các đại biểu Quốc hội thực hiện tích cực. Trong các kỳ họp, không phải đại biểu nào cũng sử dụng hình thức chất vấn; một số nội dung chất vấn và trả lời chất vấn chưa tập trung đi vào trọng tâm, chỉ báo cáo thực trạng mà chưa xác định rõ trách nhiệm và giải pháp khắc phục; việc giám sát và đôn đốc thực hiện các nghị quyết về giám sát chuyên đề, chất vấn của các cơ quan thuộc Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội chưa được triển khai nghiêm túc, quyết liệt...
Thứ tư, hoạt động quyết định các vấn đề quan trọng còn những hạn chế như: có vấn đề mang tầm vĩ mô vẫn chưa được thảo luận một cách thấu đáo; khó đánh giá, xác định trách nhiệm trong trường hợp không hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đề ra...
Nguyên nhân của các hạn chế nêu trên trước hết xuất phát từ việc quản lý, đánh giá đại biểu Quốc hội hiện chưa có quy định cụ thể, vì vậy, ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả của đội ngũ đại biểu Quốc hội kiêm nhiệm và chuyên trách. Bên cạnh đó, do khối lượng công việc lớn, phạm vi rộng, tính chuyên sâu cao, có nhiều vấn đề phát sinh trong khi thời gian, nguồn lực thực hiện còn hạn chế làm ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả các mặt hoạt động của Quốc hội. Ví dụ như, đối với hoạt động lập pháp, đội ngũ tham mưu, tư vấn chủ yếu là các chuyên gia tại các vụ của các Ủy ban, mặc dù Quốc hội đã thành lập Ban công tác lập pháp để giúp Quốc hội xây dựng thảo luận nghị quyết về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hàng năm, nhưng số thành viên của Ban công tác lập pháp chỉ có khoảng 30 người nên luôn bị quá tải trong quá trình giúp Quốc hội tham mưu, tư vấn cho hoạt động lập pháp. Hay như đối với hoạt động chất vấn, ngoài nguyên nhân đến từ sự thiếu tích cực của đại biểu, thì thời gian trả lời chất vấn cũng là một bất cập. Cụ thể, tại mỗi kỳ họp, Quốc hội thường chỉ có khoảng 03 ngày để thực hiện hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại Hội trường. Với quỹ thời gian eo hẹp như vậy, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn sẽ rất khó đạt được hiệu quả cao. Một nguyên nhân khác cũng phải kể đến là tình hình thế giời và khu vực hiện đang diễn ra phức tạp, khó đoán định, đất nước đang trong quá trình phát triển, dẫn đến việc Quốc hội chưa dự liệu đầy đủ, toàn diện các vấn đề có thể tác động đến việc quyết định và ban hành chủ trương, chính sách, pháp luật. Một số cơ quan, tổ chức, cá nhân chưa phát huy hết tinh thần trách nhiệm trong chuẩn bị dự án, dự thảo; chưa tuân thủ nghiêm quy định về thời hạn, nhất là việc gửi tài liệu đến các cơ quan của Quốc hội và đại biểu Quốc hội. Chưa có cơ chế phù hợp để thu hút hiệu quả ý kiến góp ý của các cơ quan, tổ chức, đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của chính sách.
3. Kiến nghị đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới
Thứ nhất, cần nhận thức đầy đủ và sâu sắc vai trò, vị trí và trách nhiệm của Quốc hội đối với xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Đại biểu Quốc hội phải tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, hết lòng vì nước, vì dân, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân của các đại biểu Quốc hội, thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, nâng cao trình độ về mọi mặt, gần gũi và lắng nghe ý kiến của nhân dân, thực hiện và hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ mà cử tri và Nhân dân giao phó.
Thứ hai, đổi mới cơ chế bầu cử trên cơ sở Hiến pháp năm 2013 để bảo đảm quyền bầu cử của nhân dân, tạo điều kiện để Nhân dân có thể lựa chọn đại biểu đúng đắn nhất, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và bảo vệ lợi ích của mình. Cụ thể, đổi mới căn bản công tác hiệp thương, thiết kế đơn vị bầu cử, có cơ chế vận động bầu cử và cơ chế cung cấp thông tin về ứng cử viên; thực hiện 100% đại biểu dân cử ở trung ương và địa phương không kiêm nhiệm các chức vụ trong cơ quan hành pháp và tư pháp của nhà nước. Song song với đó, cần tăng tỷ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách theo mục tiêu đã đề ra; tăng tỷ lệ đại biểu có trình độ, năng lực và điều kiện hoạt động Quốc hội. Đặc biệt, cần xây dựng cơ chế, quy định đánh giá kết quả và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội để vừa tạo cơ sở để cử tri giám sát hoạt động của đại biểu Quốc hội, vừa thúc đẩy đại biểu Quốc hội phát huy tinh thần trách nhiệm, tăng cường lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của cử tri và nhân dân, chủ động nghiên cứu, tìm hiểu, nắm bắt thực tiễn đời sống xã hội, đầu tư nghiên cứu, chuẩn bị ý kiến có chất lượng tham gia thực hiện các nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội và của Quốc hội. Đồng thời, xem xét ban hành quy định về trình tự, thủ tục để cử tri trực tiếp hoặc đề nghị Quốc hội bãi nhiệm đại biểu Quốc hội khi không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của nhân dân.
Thứ ba, Quốc hội cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò, vị trí của mình trong việc tạo lập khuôn khổ pháp lý cho các hoạt động của đất nước, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Nâng cao chất lượng, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất, khả thi của các đạo luật. Trước hết là đổi mới về việc lập dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh theo hướng: Sửa đổi những quy định không còn phù hợp, vướng mắc, bất cập; ưu tiên xây dựng mới, bổ sung các đạo luật ở các lĩnh vực trọng điểm có ý nghĩa then chốt, tạo sự bứt phá về phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm các dự án được tổng kết, đánh giá tác động chính sách đầy đủ, lấy ý kiến thực chất; hạn chế tối đa việc bổ sung những dự án, dự thảo sát phiên họp, kỳ họp (chỉ khi nhu cầu thực sự cấp thiết). Để nâng cao tính chuyên nghiệp của Quốc hội và đại biểu Quốc hội trong xây dựng pháp luật cần chú trọng tăng cường năng lực và kỹ thuật xây dựng pháp luật cho đại biểu Quốc hội. Đổi mới mạnh mẽ tư duy lập pháp theo hướng tiếp cận và bảo đảm quyền của các cơ quan, tổ chức, cá nhân thay vì chỉ tạo thuận lợi cho hoạt động quản lý của cơ quan nhà nước. Việc ủy quyền lập pháp và phân quyền nên hạn chế, tiến tới bỏ ủy quyền lập pháp cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hạn chế phạm vi ủy quyền lập pháp cho Chính phủ và chính quyền địa phương. Phát huy hiệu quả sự tham gia của nhân dân, các chuyên gia và các tổ chức chính trị xã hội vào hoạt động lập pháp. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động lập pháp của Quốc hội đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong điều kiện hội nhập quốc tế và Cách mạng công nghiệp 4.0.
Thứ tư, tiếp tục xây dựng chương trình giám sát có trọng tâm, trọng điểm, bám sát tình hình thực tiễn, tập trung vào hoạt động của bộ máy nhà nước, vấn đề được dư luận, cử tri, đại biểu Quốc hội quan tâm. Đẩy mạnh tiếp xúc cử tri và các đối tượng chịu sự ảnh hưởng của chính sách, pháp luật; tăng cường tham vấn thông tin từ các cơ quan chuyên môn, các chuyên gia, nhà nghiên cứu trong xây dựng báo cáo và nghị quyết giám sát. Chú trọng giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cần xem xét để tăng thời gian chất vấn của đại biểu Quốc hội, tạo điều kiện cho đại biểu chất vấn có cơ hội chất vấn và người trả lời chất vấn giải đáp thắc mắc của đại biểu; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng công tác phối hợp phục vụ hoạt động giám sát. Bên cạnh đó, cần tăng cường hoạt động giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội; chủ động phối hợp với các Đoàn giám sát của các cơ quan của Quốc hội, với thường trực, các ban của Hội đồng nhân dân nhằm tránh sự chồng chéo.
Thứ năm, đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, chủ động, tích cực hội nhập, hợp tác quốc tế, góp phần thực hiện đường lối đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa theo đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
ThS. Nguyễn Việt Hà
Khoa Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị khu vực I
[1]. Khoản 2 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014.
[2]. Nguyễn Thị Ngọc Hoa, “Tổ chức và hoạt động của Quốc hội khóa XIV - Thực trạng, nguyên nhân, phương hướng và giải pháp”, https://www.quanlynhanuoc.vn/2021/03/18/to-chuc-va-hoat-dong-cua-quoc-hoi-khoa-xiv-thuc-trang-nguyen-nhan-phuong-huong-va-giai-phap, truy cập ngày 07/9/2023.
[3]. Như: Không ban hành chương trình cả nhiệm kỳ, mà tập trung xây dựng chương trình hằng năm; tách bạch quy trình xây dựng chính sách và quy trình soạn thảo; kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp được thể hiện bằng văn bản.
[4]. Bảo Yến, Công tác lập pháp của Quốc hội khóa XIV: Tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho sự phát triển bền vững của đất nước, https://quochoi.vn/tintuc/pages/tin-hoat-dong-cua-quoc-hoi.aspx?itemid=53545, truy cập ngày 07/9/2023.
[5]. Theo Báo cáo Công tác nhiệm kỳ khóa XIV của Quốc hội.
[6]. Theo Nghị quyết số 71/2022/QH15 ngày 15/11/2022 của Quốc hội ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội, thời gian mỗi lần chất vấn tại phiên họp toàn thể Quốc hội đối với đại biểu Quốc hội nêu chất vấn không quá 01 phút; người bị chất vấn trả lời chất vấn không quá 03 phút đối với mỗi câu hỏi. Ngoài ra, đại biểu Quốc hội được quyền tranh luận với người bị chất vấn để làm rõ hơn vấn đề đang được chất vấn, thời gian mỗi lần tranh luận không quá 02 phút.
[7]. Theo Báo cáo Công tác nhiệm kỳ khóa XIV của Quốc hội.
[8]. Như dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, các dự án thành phần của dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành; quyết định dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; đề án tổng thể và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; xem xét, quyết định thành lập, nhập, điều chỉnh địa giới và sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương...
[9]. Quốc hội đăng cai tổ chức thành công Hội nghị thường niên lần thứ 26 của Diễn đàn nghị viện châu Á - Thái Bình Dương (APPF-26); Năm Chủ tịch Đại hội đồng liên Nghị viện các quốc gia Đông Nam Á (AIPA) 2020 và Đại hội đồng lần thứ 41 của Hội đồng liên Nghị viện các quốc gia ASEAN (AIPA 41) với hình thức trực tuyến.
[10]. Quốc hội khóa XV có 192 đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách trong tổng số 498 đại biểu Quốc hội, chiếm 38,5% tổng số đại biểu Quốc hội.
(Nguồn: Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Kỳ 2 (Số 389), tháng 9/2023)