Hoạt động nghiên cứu khoa học gắn với nâng cao chất lượng giảng dạy

1. Thực tiễn hoạt động nghiên cứu khoa học của đội ngũ cán bộ, giáo viên của Nhà trường

Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động nghiên cứu khoa học, thời gian qua, Nhà trường luôn coi công tác nghiên cứu khoa học là một nhiệm vụ quan trọng cùng với quá trình đổi mới nội dung và phương pháp dạy học. Hoạt động nghiên cứu khoa học được triển khai thực hiện dưới nhiều hình thức phong phú, đa dạng như: Nghiên cứu đề tài khoa học cấp Trường, viết bài đăng trên các tạp chí, viết sách tham khảo…

Từ năm 2013 đến nay, Nhà trường đã tổ chức cho các cá nhân, đơn vị đăng ký và triển khai nghiên cứu 16 công trình nghiên cứu khoa học cấp Trường; hơn 10 đầu sách tham khảo được xuất bản, trong đó, có thành viên tham gia là các giáo viên; nhiều bài báo được đăng trên các tạp chí, các chuyên đề để báo cáo ở các buổi tập huấn; tổ chức thành công các hội thảo, các cuộc vận động hướng giáo viên đến hoạt động nghiên cứu khoa học… Song song với các hoạt động nói trên, Nhà trường còn chủ động mời các chuyên gia về trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu khoa học với cán bộ, giáo viên của Nhà trường. Qua đó, tạo nền nếp học tập, nghiên cứu và làm việc khoa học, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động nghiên cứu khoa học tại Trường Trung cấp Luật Đồng Hới trong những năm vừa qua vẫn còn tồn tại những hạn chế như: Đa số cán bộ, giáo viên chưa thực sự chủ động đưa ra các đề tài để nghiên cứu; nhiều giáo viên chưa quan tâm hoặc ngại nghiên cứu khoa học, chỉ có một số ít cán bộ, giáo viên say mê với hoạt động này; bên cạnh đó, số lượng giáo viên có năng lực nghiên cứu khoa học chưa nhiều, một số giáo viên còn thiếu kinh nghiệm, chưa năng động, chưa tích cực nghiên cứu; bên cạnh những cán bộ, giáo viên nghiên cứu khoa học vì đam mê, tâm huyết, vẫn còn những giáo viên làm theo cách đối phó để lấy thành tích, dẫn đến chất lượng đề tài chưa cao; trong những năm vừa qua, Nhà trường vẫn chưa mạnh dạn đăng ký các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cấp Bộ…

Thực trạng trên xuất phát từ một số nguyên nhân như, cụ thể:

- Nguồn kinh phí cho hoạt động nghiên cứu khoa học của Trường còn hạn chế. Trong bối cảnh Nhà trường đang tập trung nguồn kinh phí vào các công tác tuyển sinh và công tác đào tạo thì việc trích lập một phần nguồn kinh phí cho hoạt động nghiên cứu khoa học rất hạn hẹp.

- Vị trí của Trường xa các nơi cung cấp nguồn tài liệu tham khảo, do đó, việc tìm kiếm tài liệu liên quan, phục vụ việc nghiên cứu khoa học gặp nhiều khó khăn.

- Đội ngũ giáo viên có khả năng nghiên cứu khoa học phải kiêm nhiệm khá nhiều công việc. Một bộ phận giáo viên còn có tâm lý e ngại, thiếu nhiệt huyết đối với nhiệm vụ nghiên cứu khoa học.

- Ngay từ đầu, một số đề tài do các đơn vị đăng ký không có tính khả thi trên thực tế, dẫn đến tình trạng đăng ký nhưng không thực hiện được.

- Trong thời gian vừa qua, việc nghiên cứu khoa học chủ yếu được thực hiện bởi giáo viên, nhưng trên thực tế, đây là khoảng thời gian giáo viên mới vào nghề, chủ yếu tập trung cho việc biên soạn giáo án, bài giảng, tích lũy kinh nghiệm sư phạm, học tập nâng cao trình độ, đó là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc giáo viên chưa có sự quan tâm, đầu tư thời gian, trí tuệ đúng mức cho hoạt động nghiên cứu khoa học.

- Việc nghiên cứu khoa học là hoạt động của cá nhân nhưng với sự non trẻ về kinh nghiệm, đa số giáo viên tự tìm hiểu về phương pháp nghiên cứu mà không có người hướng dẫn, hỗ trợ.

2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, đáp ứng yêu cầu phát triển của Nhà trường

Từ thực trạng tình hình nghiên cứu khoa học của Nhà trường trong những năm vừa qua, Hội đồng Khoa học và đào tạo đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng nghiên cứu khoa học của Trường trong thời gian tới, gắn liền với nhiệm vụ giảng dạy, nâng cao chất lượng đào tạo như sau:

Thứ nhất, cần nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên về vị trí, vai trò của nghiên cứu khoa học trong quá trình đổi mới đào tạo. Bên cạnh đó, cần đổi mới phương pháp xác định nhiệm vụ nghiên cứu khoa học theo hướng các khoa, bộ môn, phòng gợi mở những chủ đề, định hướng nội dung nghiên cứu. Nội dung nghiên cứu tập trung vào những vấn đề lý luận hoặc thực tiễn thuộc các môn học trong chương trình đào tạo hệ trung cấp luật; ưu tiên khuyến khích nghiên cứu những vấn đề trong lĩnh vực tư pháp, những vấn đề trong khoa học giáo dục, nhất là đề tài nghiên cứu nhằm tìm kiếm những giải pháp nâng cao hiệu quả chất lượng đào tạo. Từ đó, cán bộ, giáo viên và học sinh chủ động tìm kiếm những ý tưởng khoa học, những đề tài mà họ cảm thấy tâm đắc.

Thứ hai, yêu cầu các đề tài nghiên cứu khoa học phải đảm bảo tính vừa sức, ít tốn kém về tài chính, thời gian đi lại trong quá trình thực hiện. Tính vừa sức thể hiện ở việc xác định mục tiêu, đối tượng nghiên cứu phù hợp với nội dung chương trình đào tạo, với ngành. Kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn; phạm vi, địa bàn nghiên cứu không quá xa Trường.

Thứ ba, sau khi được giao đề tài, các nhóm đề tài phải xây dựng kế hoạch và đề cương nghiên cứu. Trong đó, phải thể hiện rõ mục đích, yêu cầu, nội dung, trình tự các công việc, thời gian, địa điểm khảo sát, thu thập số liệu. Định kỳ báo cáo tiến độ thực hiện với đơn vị chủ trì, trao đổi, tranh thủ sự giúp đỡ của người hướng dẫn, cố vấn để giải quyết những khó khăn, vướng mắc.

Thứ tư, tăng cường trách nhiệm và thực hiện các chế độ, chính sách khuyến khích cán bộ, giáo viên nghiên cứu khoa học và cán bộ hướng dẫn. Đối với cán bộ, giáo viên có nhiều thành tích trong nghiên cứu khoa học, Nhà trường cần có sự động viên, khích lệ bằng cách quy vào tiết chuẩn giảng dạy cho giáo viên, có chế độ khen thưởng kịp thời đối với những cán bộ, giáo viên đó và ưu tiên khi xét chức danh giảng dạy và các danh hiệu khác.

Thứ năm, tiếp tục nghiên cứu cơ chế để tăng cường cơ sở vật chất và kinh phí cho hoạt động nghiên cứu khoa học. Tập trung đầu tư đối với các đề tài thực sự cần thiết và chắc chắn mang lại hiệu quả cao, như vậy, sẽ khuyến khích được cán bộ, giáo viên tham gia đảm nhiệm đề tài.

Thứ sáu, thực hiện nghiêm túc, tránh hiện tượng nể nang, dễ dãi trong việc đánh giá, nghiệm thu đề tài, nên mời các chuyên gia khoa học ở các cơ sở bên ngoài Trường tham gia vào hội đồng nghiệm thu đề tài. Gắn kết quả nghiên cứu với từng đơn vị, cá nhân theo nhiệm vụ được giao và phải có hình thức khen thưởng hoặc xử lý thỏa đáng, đúng mức.

Nghiên cứu khoa học là một trong những biện pháp chủ yếu để nâng cao chất lượng đào tạo. Việc đánh giá thực trạng nghiên cứu khoa học của đội ngũ cán bộ, giáo viên Nhà trường trong những năm qua và đưa ra giải pháp nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học trong thời gian tới sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo viên, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội, qua đó để khẳng định uy tín của Nhà trường.