Trang Chủ
Các câu hỏi của đại biểu trong trong phiên chất vấn chiều ngày 21/8/2024 liên quan đến nhiều lĩnh lực của Ngành Tư pháp như giám định tư pháp, thi hành án hành chính, theo dõi tình hình thi hành pháp luật… trong đó, công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật được các đại biểu quan tâm, có nhiều câu hỏi.
Công tác tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của các bộ, ngành chưa được thực hiện tốt
Quan tâm đến vấn đề này, theo đại biểu Dương Khắc Mai, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông, qua công tác kiểm tra văn bản của Bộ Tư pháp vẫn phát hiện nhiều văn bản có quy định trái pháp luật đã tác động ảnh hưởng nhất định đến đời sống xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Đại biểu đề nghị đề nghị Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết giải pháp căn cơ để khắc phục tình trạng trên gắn với việc thực hiện Quy định số 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.
Trả lời câu hỏi của đại biểu, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, theo quy định của pháp luật hiện hành, các bộ, ngành có nhiệm vụ thường xuyên phải tự kiểm tra các văn bản do cơ quan mình ban hành. Bộ Tư pháp cũng thực hiện như các bộ, ngành khác, đồng thời giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ kiểm tra các văn bản vi phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, đề xuất giải pháp xử lý. Nội dung kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật chủ yếu tập trung vào thẩm quyền ban hành, tính hợp pháp, các vấn đề liên quan đến kỹ thuật soạn thảo văn bản.
Qua số liệu có được, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, công tác tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của các bộ, ngành chưa được thực hiện tốt. Nguyên nhân là do các cơ quan chưa chủ động trong thực hiện, công tác giám sát, kiểm tra còn hạn chế. Sắp tới, khi sửa đổi, bổ sung Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, hy vọng sẽ thiết kế một cách cụ thể hơn, chi tiết hóa các hành vi để rõ hơn nội dung về thực hiện chức năng, chức trách của Bộ trưởng, Trưởng ngành liên quan đến công tác ban hành văn bản, kiểm tra, sau đó mới dẫn chiếu sang pháp luật về cán bộ, công chức, cần “tính toán” thêm để thiết kế các chế tài về hành chính tương đương để khi phát hiện có thể xử lý hiệu quả. Đồng thời, cần thực hiện tốt Quy định số 118 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong công tác xây dựng pháp luật.
Tiến độ ban hành văn bản đã tốt hơn
Chất vấn Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre cho biết, Nghị quyết 853/NQ-UBTVQH15 năm 2023 về hoạt động chất vấn tại Phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV có đề nghị kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết, khắc phục tình trạng nợ đọng, chậm ban hành hoặc văn bản vừa ban hành đã phải sửa đổi do không phù hợp. Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết giải pháp khắc phục trình trạng này trong thời gian tới.
Trả lời chất vấn của đại biểu về việc ban hành văn bản quy định chi tiết, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, tổng số các văn bản Chính phủ và các Bộ cần xây dựng và ban hành là 261 văn bản quy định chi tiết. Đối với 128 văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết đã có hiệu lực, đến thời điểm này ban hành được 106 văn bản, còn nợ 22 văn bản; so với những năm trước, tiến độ ban hành văn bản tốt hơn.
Phó Thủ tướng Lê Thành Long cũng nêu nguyên nhân của việc chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, có những văn bản nội dung khó, mặc dù đã được bàn thảo nhiều lần nhưng chưa có giải pháp. Một trong những giải pháp đặt ra là sửa đổi, bổ sung Quy chế làm việc của Chính phủ theo hướng quy định sát sao hơn và đôn đốc thực hiện tốt hơn cơ quan trình và Văn phòng Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ; tăng cường các cuộc làm việc trực tiếp để đôn đốc các cấp, các ngành tích cực soạn thảo, ban hành văn bản quy định chi tiết.
Tăng cường trách nhiệm công khai và gửi văn bản cho các cơ quan kiểm tra văn bản
Trả lời câu hỏi của đại biểu Lý Thị Lan, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang về giải pháp hạn chế chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, rà soát pháp luật là một nội dung được quy định trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trong 02 năm vừa qua có rất nhiều hoạt động rà soát được tiến hành một cách tích cực và khẩn trương. Về cơ bản các Bộ, ngành, các chủ thể ban hành pháp luật có trách nhiệm tự mình rà soát sau khi ban hành văn bản, công tác này được thực hiện định kỳ và là trách nhiệm thường xuyên. Trong một số trường hợp sẽ có những rà soát ở tầng, mức khác nhau, có thể là tổng rà soát hoặc rà soát theo các chuyên đề. Thực tế có thể khẳng định, trong năm 2023, 2024 công tác rà soát pháp luật được thực hiện tương đối tốt.
Kết quả rà soát gần 600 văn bản ở các loại khác nhau đã phát hiện một số vấn đề, từ đó Chính phủ đề xuất phương án đối với những văn bản nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thì sửa ở tầm đó và phải đảm bảo chất lượng. Tính đến giữa tháng 8/2024, đã có 86 nội dung được phát hiện liên quan đến các luật, văn bản thuộc thẩm thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ được xử lý. Ban chỉ đạo rà soát cũng xác định rõ các vấn đề và báo cáo Quốc hội để tới đây đề xuất sửa đổi một số luật trên cơ sở kết quả của tổ rà soát.
Về kiểm tra văn bản, đồng tình với nhận định của đại biểu, Phó Thủ tướng cho biết, việc phát hiện vi phạm ở các văn bản cần rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng. Giải pháp cho vấn đề này trong thời gian tới là chúng ta phải tiếp tục hoàn hiện về pháp luật; đồng thời tăng cường trách nhiệm công khai và gửi văn bản cho các cơ quan kiểm tra văn bản.
Sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật để kiểm soát quyền lực trong lĩnh vực xây dựng pháp luật
Tham gia chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, công tác xây dựng pháp luật liên quan đến trách nhiệm của tất cả các bộ, ngành và địa phương. Ngày 27/6/2024, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 178-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật. Đại biểu đề nghị, với trách nhiệm là Bộ quản lý ngành trong xây dựng thể chế, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết thời gian qua, có tình trạng lợi ích nhóm, lợi cục bộ trong xây dựng pháp luật hay không. Đại biểu đề nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết đã dự kiến tham mưu cho Chính phủ triển khai Quy định số 178-QĐ/TW này như thế nào để giúp kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật có hiệu quả?
Trả lời câu hỏi của đại biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết có biểu hiện của lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong xây dựng văn bản pháp luật qua các vụ án tham nhũng kinh tế, kết luận của các vụ việc có vi phạm do cơ quan thanh tra, cơ quan kiểm tra công bố, tuy nhiên mức độ của lợi ích nhóm đến đâu thì cần có căn cứ để khẳng định. Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 178-QĐ/TW quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật. Trong số các quy định mà Bộ Chính trị ban hành trong thời gian vừa qua liên quan đến các lĩnh vực khác nhau: Kiểm tra, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xây dựng pháp luật… thì Quy định số 178-QĐ/TW để kiểm soát quyền lực trong lĩnh vưc xây dựng pháp luật là khó hơn cả. Xuất phát từ đặc thù trong công tác xây dựng pháp luật, xây dựng thể chế, đây là một công trình tập thể, kinh qua các giai đoạn khác nhau.
Bộ Tư pháp đã tham mưu cho Chính phủ quán triệt rất kỹ về công tác xây dựng pháp luật, nhận diện rõ những dấu hiệu của lợi ích nhóm trong công tác xây dựng pháp luật. Đồng thời, Bộ sẽ tiếp tục hiện thực hóa vấn đề này trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà Bộ đề nghị sửa đổi, bổ sung sắp tới.
Minh Trí
