Thực trạng truyền thông về thành tựu bảo vệ quyền con người, quyền công dân qua công tác thông tin đối ngoại

 

1. Thực trạng công tác thông tin đối ngoại về thành tựu bảo vệ quyền con người, quyền công dân

1.1. Thông tin kịp thời đường lối của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước, thực tiễn quá trình phát triển quyền con người, quyền công dân ở Việt Nam

Chính sách nhất quán của Đảng, Nhà nước ta là bảo vệ, thúc đẩy quyền con người và tích cực hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Điều đó bắt nguồn từ khát vọng thiết tha được hưởng các quyền tự do cơ bản của nhân dân Việt Nam vốn đã phải chịu cảnh là người dân của một nước thuộc địa. Nhiều bạn bè quốc tế còn nhắc lại tình cảm, sự ủng hộ đối với nhân dân Việt Nam luôn đi đầu trong cuộc đấu tranh bảo vệ quyền dân tộc tự quyết. Đây là một trong những quyền con người cơ bản nhất, được ghi nhận trong những điều khoản đầu tiên của các điều ước quốc tế quan trọng nhất hiện nay về quyền con người. 

Việc thông tin kịp thời nội dung Hiến pháp, lấy ý kiến nhân dân trong và ngoài nước về việc sửa đổi Hiến pháp năm 1992 với những thông tin kịp thời trên các loại hình báo chí, bằng nhiều thứ tiếng nước ngoài là hình thức thông tin đối ngoại rộng rãi, đem đến cho nhân dân cơ hội thực hiện quyền công dân của mình, đồng thời để bạn bè quốc tế hiểu rõ sự tiến bộ trong những quy định của pháp luật Việt Nam.

Bảo đảm quyền con người, quyền công dân gắn bó mật thiết với bảo đảm chế độ chính trị. Nhà nước được lập ra là để bảo vệ và thúc đẩy các quyền con người, quyền công dân; việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân gắn bó mật thiết với việc bảo đảm chế độ chính trị. Trong những năm qua, công tác thông tin đối ngoại thông qua báo chí nói chung và báo chí đối ngoại nói riêng đã ngày càng được chú trọng, từng bước phát triển mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào những thành tựu hoạt động đối ngoại và sự phát triển đất nước trên các lĩnh vực đời sống xã hội, nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế, mở rộng giao lưu quốc tế. Cuộc sống mỗi gia đình ngày càng được nâng cao, hình ảnh đất nước Việt Nam hòa bình, hữu nghị, tích cực hội nhập quốc tế và đầy tiềm năng phát triển, con người Việt Nam thân thiện, năng động ngày càng được nhiều nước trên thế giới biết đến.

1.2. Thông tin đối ngoại phục vụ triển khai các chính sách phát triển kinh tế - xã hội và đối ngoại của đất nước, bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ

Công tác thông tin đối ngoại gắn kết chặt chẽ với thông tin đối nội luôn bám sát phục vụ triển khai các chính sách phát triển kinh tế - xã hội và đối ngoại của đất nước, bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ. Công tác thông tin đối ngoại góp phần quảng bá công cuộc đổi mới, phát triển đất nước, nâng cao uy tín, vị thế và ảnh hưởng của Việt Nam ở khu vực và trên trường quốc tế, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ban Chỉ đạo Trung ương về công tác thông tin đối ngoại và Ban Chỉ đạo nhân quyền của Chính phủ luôn quan tâm công tác truyền thông về nhân quyền, thường xuyên bám sát chỉ đạo các hoạt động thông tin, tuyên truyền từ cơ sở đến trung ương với nhiệm vụ không ngừng tăng cường cung cấp thông tin chính thống, có định hướng về chính sách và những nỗ lực của Việt Nam trong việc phát huy dân chủ, bảo đảm quyền con người, quyền tự do tôn giáo, những thành tựu của đất nước ta trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân.

Trong phát triển kinh tế - xã hội, vấn đề quan tâm đời sống nhân dân, đem lại sự phát triển đồng đều các vùng, miền và sự bình đẳng về quyền lợi mỗi người dân được quan tâm trước hết là những tiến bộ trong xóa đói giảm nghèo. Với chính sách toàn diện thúc đẩy mọi khía cạnh của đời sống, hướng đến nhóm dân cư dễ bị tổn thương và thiệt thòi nhất ở vùng sâu, vùng xa, các chương trình xóa đói, giảm nghèo đã đạt được mục tiêu chung là giảm nghèo, tăng thu nhập và cải thiện điều kiện sống của nhóm người dân những vùng này. Trong những năm gần đây, mặc dù tình hình kinh tế gặp khó khăn hơn trước, nhưng nhiệm vụ đảm bảo an sinh xã hội vẫn được Việt Nam ưu tiên duy trì. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đạt kết quả tích cực. Việt Nam đã được ghi nhận là nước có nhiều thành tích, có những tiến bộ vượt bậc trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo. Những thành tựu đó là một phần minh chứng, khẳng định nhân quyền ở Việt Nam luôn được đảm bảo và thực thi một cách nghiêm chỉnh, đúng pháp luật và phù hợp với các điều ước quốc tế.

1.3. Thông tin đối ngoại về tín ngưỡng, tôn giáo

Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo thuộc phạm vi pháp luật dân sự là một trong những nội dung của quyền nhân thân. Các phương tiện thông tin đại chúng nước ta thường xuyên thông tin kịp thời về hoạt động xây dựng pháp luật, thể chế hóa các quy định trong Bộ luật Dân sự về quyền dân sự, bảo vệ quyền con người, quyền tự do tôn giáo. Pháp luật hiện hành của Việt Nam thể hiện đầy đủ các quyền con người được nêu trong Tuyên ngôn Nhân quyền và các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam đã tham gia. Theo thống kê, từ năm 1986 đến nay, Quốc hội Việt Nam đã thông qua trên 40 bộ luật và các luật bảo đảm quyền con người với những nguyên tắc ngày càng cụ thể hơn. Đó là nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật và được pháp luật bảo vệ trên các lĩnh vực chính trị, dân sự. Nguyên tắc bình đẳng giới đã được xem là một nguyên tắc xuyên suốt pháp luật quốc gia.

Sự phát triển hoạt động báo chí, trong đó có các báo chí chuyên về vấn đề nhân quyền, báo chí bằng tiếng nước ngoài, báo chí điện tử phát triển đã thông tin rộng rãi về mối quan hệ giữa Nhà nước với các tôn giáo. Tự do tín ngưỡng, tôn giáo là một quyền nhân thân cơ bản của công dân được đề cập trong pháp luật dân sự. Ðảng và Nhà nước Việt Nam luôn coi việc thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo là một biểu hiện cụ thể của vấn đề nhân quyền.

1.4. Thông tin đối ngoại về sự phát triển cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài 

Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm, sẵn sàng hỗ trợ cộng đồng vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển, mong muốn cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, nguồn gốc xuất thân, địa vị xã hội, lý do ra nước ngoài tự nguyện tham gia vào khối đại đoàn kết toàn dân tộc để chung sức, đồng lòng xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.

Trong bối cảnh đất nước đang tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tích cực chủ động hội nhập quốc tế, công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng có vai trò quan trọng. Công tác thông tin đối ngoại góp phần đáp ứng nguyện vọng chung của đông đảo bà con, không để bà con bị phân biệt đối xử, tạo thuận lợi cho bà con gắn bó hơn nữa với cội nguồn, với đất nước. Quyền lợi chính đáng của bà con ở trong và ngoài nước cần tiếp tục được quan tâm chăm lo để bà con thấy ở Đảng và Nhà nước là một chỗ dựa vững chắc khi quyền lợi của mình bị xâm phạm; đồng thời, chúng ta cũng cần tiếp tục tạo cơ hội và điều kiện để bà con góp sức cùng xây dựng đất nước tùy theo khả năng của mình và bằng những hình thức phù hợp với hoàn cảnh cụ thể.

1.5. Thông tin đối ngoại về phát triển giao lưu văn hóa đối ngoại

Sự phát triển của công nghệ thông tin với quy mô toàn cầu hiện nay tạo cơ hội tốt để Việt Nam nhanh chóng tiếp cận với công nghệ mới, các kỹ năng, các phương tiện thông tin, kỹ thuật truyền thông hiện đại, những kinh nghiệm tổ chức hoạt động, những cơ sở lý luận mới để từ đó hỗ trợ quá trình đổi mới và phát triển của thông tin nước ta nói chung và thông tin đối ngoại nói riêng. Hợp tác và giao lưu văn hóa giữa nước ta với các nước được đẩy mạnh. Đó chính là những tiền đề khích lệ văn hóa nội sinh phát triển, điều kiện để tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại, đồng thời cũng là cơ hội để giới thiệu với bạn bè khắp năm châu những vẻ đẹp độc đáo của nền văn hóa dân tộc.

Trong thế giới toàn cầu hóa, việc mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế là một yêu cầu và xu thế tất yếu để phát triển. Trong quá trình đó, vai trò của văn hóa ngày càng được coi trọng… Bên cạnh đó, giao lưu quốc tế giữa các quốc gia hiện nay là một quá trình vừa hợp tác, vừa đấu tranh, trong đó bên cạnh đấu tranh về lợi ích kinh tế thì đấu tranh về tư tưởng, quan điểm và văn hóa ngày càng nổi lên, thậm chí có lúc gay gắt. Trong điều kiện đó, thông tin đối ngoại của ta đứng trước thách thức là làm sao phải xử lý thỏa đáng mối quan hệ giữa nhu cầu mở rộng, phát triển quan hệ đối ngoại với việc bảo vệ lợi ích quốc gia, nền văn hóa dân tộc. Hoạt động văn hóa đối ngoại của nước ta cùng với các hoạt động chính trị đối ngoại, kinh tế đối ngoại là ba trụ cột gắn bó, tác động lẫn nhau, tạo thế kiềng vững chắc, góp phần thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại toàn diện của Đảng, Nhà nước ta. Từ sự giao lưu, tương tác văn hóa đối ngoại, vị thế đất nước Việt Nam được nâng cao. Giao lưu văn hóa góp phần duy trì giá trị văn hóa và bản sắc dân tộc của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; trở thành thành tố nổi bật trong ngoại giao văn hóa và quan hệ quốc tế của Việt Nam. Hợp tác và giao lưu quốc tế về văn hóa giúp đạt các mục tiêu mà chính sách văn hóa mà Việt Nam đã đặt ra, đó là tiếp thu tinh hoa văn háo của nhân loại.

Kết quả hoạt động văn hóa đối ngoại của nước ta trong những năm qua đã giúp bạn bè quốc tế, cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài ngày càng yêu mến văn hóa, con người Việt Nam, ủng hộ công cuộc đổi mới của Việt Nam. Hoạt động văn hóa đối ngoại vừa là yêu cầu khách quan trong quá trình hội nhập quốc tế, vừa là là một trong những nội dung, nhiệm vụ chủ yếu của công tác thông tin đối ngoại ở nước ta.

1.6. Công tác thông tin đối ngoại gắn liền với công tác tuyên truyền biển đảo và phân giới cắm mốc, góp phần tích cực vào bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển đảo Việt Nam

Thời gian qua, công tác tuyên truyền biển, đảo luôn dành được sự quan tâm đặc biệt của các cấp, các ngành và mọi tầng lớp nhân nhân. Quy mô, nội dung, phương pháp tuyên truyền thường xuyên được đổi mới đã và đang góp phần nâng cao hiệu quả, tạo sự chuyển biến tích cực, nhận thức sâu sắc của các cấp, các ngành về vị trí, vai trò tầm chiến lược của biển, đảo đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ tổ quốc trong xu thế hội nhập và phát triển đất nước. Do đó, trong những năm qua, chúng ta đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng vị trí, vai trò, tiềm năng thế mạnh của biển, đảo Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay cũng như các giai đoạn tiếp theo. Đặc biệt, trong quá trình đổi mới, hội nhập của đất nước, nhấn mạnh những thời cơ, thách thức; thuận lợi và khó khăn để phát huy hiệu quả to lớn của việc thực hiện chiến lược biến đổi với sự phát triển, ổn định của đất nước.

Công tác tuyên truyền về biển đảo, phân giới cắm mốc hiện nay không chỉ trên các phương tiện thông tin đại chúng mà phải đẩy mạnh tuyên truyền qua hệ thống báo cáo viên, tuyên truyền miệng, cổ động, quảng cáo đến mọi người dân để họ hiểu sâu sắc về biển đảo, biên giới và thấy được trách nhiệm trong công tác bảo vệ biển đảo, biên giới của Tổ quốc.

2.7. Công tác thông tin đối ngoại góp phần đấu tranh dư luận, phản bác các quan điểm sai trái của các phần tử cơ hội, các thế lực thù địch một cách chủ động, có tính thuyết phục và hiệu quả

Như chúng ta đã biết, âm mưu cơ bản, lâu dài của các thế lực cơ hội, thù địch là xóa bỏ chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thủ tiêu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa, đưa nước ta theo quỹ đạo của chủ nghĩa tư bản. Để thực hiện âm mưu đó, chúng tăng cường sử dụng “diễn biến hòa bình” - một chiến lược nằm trong hệ thống chiến lược phản cách mạng.

Trên mặt trận này, Đảng ta đã có nhiều văn bản chỉ thị, nghị quyết nêu rõ các quan điểm, nhiệm vụ và giải pháp lớn. Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tạo chuyển biến căn bản trong việc ngăn chặn, từng bước đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chủ động phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và đấu tranh chống các quan điểm sai trái, bác bỏ các luận điệu tuyên truyền phản động, làm thất bại âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng. Các lực lượng báo chí của ta đã chú trọng mở rộng và tăng cường hoạt động đấu tranh trên mạng internet, tăng cường huy động lực lượng tham gia viết bài, nâng cao chất lượng các tin, bài phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, tìm kiếm và đưa lên mạng những bài viết của tác giả nước ngoài, hải ngoại có nội dung có lợi cho ta.

Một trong những nét nổi bật trong việc đấu tranh dư luận là chúng ta đã tăng cường tính chủ động trong việc đấu tranh với những luận điệu xuyên tạc, thông tin sai trái về Việt Nam. Chúng ta đã chủ động thông tin một cách kịp thời về tình hình trong nước, đặc biệt chú trọng các vấn đề có tính nhạy cảm, mới nảy sinh hay còn có những khác biệt giữa các bên liên quan.

Công tác thông tin đối ngoại góp phần mở rộng hợp tác quốc tế, tăng cường đối thoại, trao đổi kinh nghiệm về công tác bảo vệ, đấu tranh về nhân quyền với cơ quan an ninh, cảnh sát các nước. Tranh thủ giúp đỡ của nước ngoài trong việc trao đổi thông tin, tác động hạn chế hoạt động phức tạp của các cơ quan đặc biệt nước ngoài với Việt Nam, nhất là hoạt động về dân chủ, nhân quyền, đảm bảo lợi ích của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, hạn chế hoạt động chống đối của các tổ chức phản động, lưu vong.

Công tác thông tin đối ngoại góp phần tăng cường tham gia các phong trào, diễn đàn quốc tế, giải quyết các vấn đề toàn cầu nói chung, về nhân quyền nói riêng. Vận động cộng đồng Việt Nam ở nước ngoài hướng về quê hương, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát huy vai trò cầu nối hữu nghị, tăng cường quan hệ hợp tác, sự hiểu biết lẫn nhau giữa Việt Nam với các nước.
   

Tài liệu tham khảo:

1. Nghị quyết Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ XI.

2. Kết luận số 16-KL/TW ngày 14/02/2012 của Bộ Chính trị về Chiến lược phát triển thông tin đối ngoại giai đoạn 2010 - 2020.

3. Chỉ thị số 26-CT/TW ngày 10/9/2008 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới và tăng cường công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới.

4. Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2020 (ban hành kèm theo Quyết định số 581/QĐ-TTg ngày 06/5/2009 của Thủ tướng Chính phủ).

5. Chiến lược ngoại giao văn hóa đến năm 2020 (ban hành theo Quyết định số 208/QĐ-TTg ngày 14/02/2011 của Thủ tướng Chính phủ).

6. Báo cáo Tổng kết 15 năm công tác thông tin đối ngoại của Ban Chỉ đạo công tác thông tin đối ngoại và các báo cáo về công tác thông tin đối ngoại hàng năm của các cơ quan, ban, Bộ, ngành, địa phương.

7. Tạp chí Thông tin đối ngoại, Ban Tuyên giáo Trung ương (các số từ năm 2006 đến năm 2015).

8. Các trang báo điện tử của Bộ Ngoại giao, báo Nhân Dân điện tử, báo Quân đội nhân dân, báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam...