Trang Chủ
Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, đại diện Bộ Công an cho biết, Luật Thi hành án hình sự số 41/2019/QH14 được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 7 vào ngày 14/6/2019, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2020. Qua 04 năm triển khai thực hiện, Luật Thi hành án hình sự năm 2019 đã bộc lộ những khó khăn, vướng mắc. Do vậy, việc xây dựng Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) là vô cùng cần thiết nhằm tiếp tục nâng cao, bảo đảm hiệu quả công tác thi hành án hình sự; tiếp tục cụ thể hóa quy định về quyền con người theo Hiến pháp năm 2013; thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng trong hoàn thiện cơ chế thi hành án hình sự và việc áp dụng khoa học - kỹ thuật, công nghệ - thông tin trong quốc phòng, an ninh; đổi mới phương thức quản lý, giám sát, giáo dục đối với người thi hành án hình sự tại cộng đồng góp phần đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của tổ chức, cá nhân.
So với Luật Thi hành án hình sự năm 2019, Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) sẽ giữ nguyên phạm vi điều chỉnh, cụ thể: Luật này quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục, tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, người có thẩm quyền trong thi hành bản án, quyết định về hình phạt tù, tử hình, cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, cấm cư trú, quản chế, trục xuất, tước một số quyền công dân, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, án treo, tha tù trước thời hạn có điều kiện, hình phạt đình chỉ hoạt động có thời hạn, đình chỉ hoạt động vĩnh viễn, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định, cấm huy động vốn, biện pháp tư pháp; quyền, nghĩa vụ của người, pháp nhân thương mại chấp hành án hình sự, biện pháp tư pháp; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong thi hành án hình sự, biện pháp tư pháp và được xây dựng dựa trên sự đánh giá tác động của 03 chính sách gồm: (i) Chính sách 1: Quy định thực hiện giám sát điện tử đối với người chấp hành án hình sự tại cộng đồng; (ii) Chính sách 2: Hoàn thiện quy định về mô hình cơ sở giam giữ; (iii) Chính sách 3: Hoàn thiện các quy định của Luật Thi hành án hình sự còn vướng mắc, bất cập để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu đều nhất trí về sự cần thiết ban hành, mục đích, quan điểm xây dựng, phạm vi điều chỉnh và các nội dung khác trong Tờ trình đề nghị xây dựng Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi). Ngoài ra, các thành viên Hội đồng thẩm định còn cho một số ý kiến khác, cụ thể:
Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc các nội dung quy định về khám chữa bệnh, tự do tín ngưỡng, giáo dục cho phạm nhân phù hợp với nguồn lực và điều kiện thực tiễn. Đối với nội dung về giám sát điện tử, cần nghiên cứu, rà soát các nội dung quy định nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ giữa Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và Luật Thi hành án hình sự. Liên quan đến vấn đề này, đại biểu cũng bày tỏ sự quan tâm rằng, khả năng kinh tế của người bị giám sát có thể đáp ứng được việc thực hiện giám sát điện tử hay không khi mà thiết bị dùng để giám sát có giá trị lớn.
Đại diện Tòa án nhân dân tối cao đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc bãi bỏ 02 nội dung về biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng và thi hành án phạt tù với người chưa thành niên trong Dự thảo đề cương chi tiết của hồ sơ đề nghị theo các quy định chuyển tiếp của Luật Tư pháp người chưa thành niên để đảm bảo tính tương thích, tránh chồng chéo trong quá trình thi hành pháp luật. Về cách xác định chính sách trong đề nghị xây dựng luật tại Tờ trình Đề nghị xây dựng dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) và Báo cáo Đánh giá tác động của chính sách trong đề nghị xây dựng Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), đại biểu cho rằng, chính sách 3 chưa phù hợp, vì vậy cần cân nhắc, lựa chọn những vấn đề lớn trong Mục 3 để nâng lên thành chính sách.
Theo đại diện Bộ Ngoại giao, cần bổ sung khó khăn, vướng mắc liên quan đến phạm nhân là người nước ngoài trong Dự thảo báo cáo tổng kết Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), cụ thể: Việc thăm gặp, tiếp xúc lãnh sự đối với phạm nhân là người nước ngoài bị tạm dừng trong trường hợp bất khả kháng, đặc biệt là trong thời gian dịch bệnh Covid-19 do chưa có quy định về hình thức thăm gặp, tiếp xúc lãnh sự nào khác ngoài hình thức trực tiếp, khiến nhiều cơ quan đại diện nước ngoài phản ánh. Bên cạnh đó, Điều 54 Dự thảo đề cương chi tiết Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) về chế độ liên lạc của phạm nhân người nước ngoài cần nghiên cứu bổ sung theo hướng quy định đối tượng này được liên lạc điện thoại hoặc qua hình thức trực tuyến với thân nhân ở nước ngoài.
Phát biểu kết luận phiên họp thẩm định, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đánh giá cao tiến độ chuẩn bị hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) của cơ quan chủ trì soạn thảo. Thứ trưởng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của các đại biểu, đồng thời rà soát, chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ trên cơ sở Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới; Kết luận số 19-KL/TW ngày 14/10/2021 của Bộ Chính trị về định hướng chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; Nghị quyết số 36/NQ-TW ngày 01/7/2014 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; Chỉ thị số 46-CT/TW ngày 22/6/2015 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới… và các cam kết, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn lưu ý một số nội dung khác như: Rà soát, bổ sung các dẫn chứng cụ thể làm căn cứ chứng minh cho những lập luận, đánh giá tại dự thảo Báo cáo; cân nhắc sửa đổi tên của Dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) thành Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi hành án hình sự nhằm bảo đảm sự phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; cần đánh giá kỹ hơn đối với tác động về kinh tế của giải pháp quy định việc giám sát điện tử đối với 05 loại đối tượng chấp hành hình sự tại cộng đồng nhằm tăng cường công tác quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng tại mục 1.2.2.2 (a) trong Báo cáo đánh giá tác động của chính sách; làm rõ hơn các thủ tục phối hợp phát sinh giữa chính quyền địa phương với Trung tâm giám sát điện tử và với người chấp hành án hình sự tại cộng đồng để từ đó có những phân tích, đánh giá về sự cần thiết, tính hợp lý và chi phí tuân thủ của các thủ tục hành chính cũng như trách nhiệm của các cơ quan phối hợp khi thực hiện giải pháp giữ nguyên như quy định của pháp luật hiện hành tại mục 1.2.1.4 trong Báo cáo đánh giá tác động của chính sách...
Thùy Dung
