Vài nét về công tác tư pháp thành phố Tam Điệp

1. Một số kết quả công tác tư pháp trong năm 2015

Một là, công tác thẩm định, kiểm tra, tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, xây dựng pháp luật

- Năm 2015, Phòng Tư pháp thành phố Tam Điệp đã tổ chức thẩm định 4 văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) của Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố, 19 VBQPPL của UBND xã, phường; kiểm tra, rà soát 50 quyết định của UBND thành phố về lĩnh vực quản lý đất đai, 340 quyết định của UBND xã, phường trên các lĩnh vực quản lý. Chủ trì, tham mưu cho UBND thành phố ban hành 1 VBQPPL; 8 quyết định phê chuẩn Hương ước các tổ dân phố phường Yên Bình, phường Nam Sơn. Tham gia góp ý vào dự thảo Quyết định ban hành Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị thành phố Tam Điệp; Quyết định ban hành Nội quy tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân thành phố Tam Điệp.

- Phòng Tư pháp đã tham mưu UBND thành phố tham gia đóng góp ý kiến vào 10 dự thảo luật; dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 111/2013/NĐ-CP của Chính phủ về áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn; thông tư quy định về việc kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính do Tòa án nhân dân xem xét quyết định áp dụng; 5 dự thảo VBQPPL của HĐND và UBND tỉnh Ninh Bình.

Hai là, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý

Phòng Tư pháp đã tham mưu UBND thành phố ban hành Quyết định kiện toàn Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) thành phố năm 2015 theo yêu cầu nhiệm vụ; tham mưu cho Hội đồng phối hợp PBGDPL thành phố xây dựng và triển khai có hiệu quả nội dung kế hoạch tuyên truyền, PBGDPL năm 2015; tổ chức thành công việc triển khai lấy ý kiến các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng 2 dự thảo Bộ luật quan trọng: Dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi); dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi); triển khai thành công Cuộc thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” trên địa bàn thành phố; tham gia cuộc thi cấp tỉnh đạt 2 giải khuyến khích. Xây dựng Báo cáo tổng kết 5 năm Đề án tăng cường công tác PBGDPL cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011 - 2015.

- Phối hợp với Hội Cựu chiến binh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân thành phố, tuyên truyền, phổ biến Hiến pháp năm 2013, Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Công chứng, Luật Bảo hiểm Y tế (sửa đổi), Luật Việc làm…

- Phối hợp có hiệu quả với Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc tuyên truyền, phổ biến các chính sách pháp luật của Nhà nước về đất đai, chính sách về bồi thường giải phóng mặt bằng, pháp luật về môi trường...

- Hoàn thành việc khảo sát nhu cầu trợ giúp pháp lý cho doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh trên địa bàn thành phố; phối hợp với Sở Tư pháp Ninh Bình tổ chức thành công hội nghị bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho 120 đại biểu đại diện các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh.

- Tham mưu cho UBND thành phố tổ chức tốt các hoạt động hưởng ứng “Ngày Pháp luật” năm 2015 trên địa bàn thành phố.

- Phối hợp với Đài truyền thanh thành phố, Phòng Văn hóa và Thông tin thành phố xây dựng các nội dung tuyên truyền pháp luật phục vụ chuyên mục “Hỏi - đáp pháp luật” và chuyên mục “Pháp luật và đời sống” phát trên Đài truyền thanh thành phố và đăng tải thông tin trên cổng thông tin điện tử của thành phố.

Ba là, công tác hòa giải

Phòng Tư pháp tham mưu cho UBND thành phố ban hành văn bản chỉ đạo xã, phường thực hiện một số nội dung công tác hòa giải cơ sở năm 2015 phục vụ triển khai thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở. Xây dựng báo cáo các vụ việc hòa giải điển hình ở cơ sở báo cáo Sở Tư pháp; hoàn thành việc tổ chức kiện toàn đội ngũ hòa giải viên cấp xã. Đội ngũ cán bộ, công chức tư pháp - hộ tịch xã, phường tích cực tham mưu cho lãnh đạo UBND xã, phường các giải pháp hòa giải, giải quyết các vụ việc phát sinh trên từng địa bàn. Năm 2015, các tổ hòa giải trên địa bàn thành phố đã tiếp nhận 35 vụ, việc và tổ chức hòa giải thành 30 vụ (đạt 85,7%).

Bốn là, công tác xây dựng, quản lý, khai thác tủ sách pháp luật

Tham mưu UBND thành phố chỉ đạo UBND các xã, phường, các cơ quan, đơn vị hoàn chỉnh Quy chế tủ sách pháp luật, thống kê số lượng, chất lượng hoạt động của tủ sách pháp luật cơ sở. Xây dựng Báo cáo đánh giá 5 năm thực hiện Quyết định số 06/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về khai thác và quản lý tủ sách pháp luật. Tổ chức cung cấp, bổ sung kịp thời các loại sách, tài liệu pháp luật phục vụ cho việc tra cứu, tìm hiểu kiến thức pháp luật của cán bộ, công chức và nhân dân. Năm 2015, Ngành Tư pháp đã cung cấp 7 đầu sách pháp luật với tổng số 595 cuốn cho các đơn vị, cá nhân.

Năm là, công tác kiểm soát thủ tục hành chính

Tham mưu cho UBND thành phố ban hành Quyết định về việc ban hành kế hoạch rà soát, đánh giá quy định, thủ tục hành chính (TTHC) và xây dựng phương án đơn giản hóa TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của các phòng chuyên môn và UBND các xã, phường. Tổ chức hội nghị tập huấn nghiệp vụ về công tác kiểm soát, rà soát, đánh giá tác động của TTHC năm 2015. Phòng Tư pháp hoàn thành kế hoạch rà soát, đánh giá TTHC trên 2 lĩnh vực là giáo dục và đào tạo, đăng ký kinh doanh. Cán bộ, công chức Phòng Tư pháp và cán bộ, công chức tư pháp xã, phường tham gia tập huấn nghiệp vụ kiểm soát TTHC do Sở Tư pháp tổ chức. UBND các xã, phường tích cực tổ chức rà soát TTHC niêm yết công khai TTHC theo quy định.

Sáu là, công tác theo dõi thi hành pháp luật

Năm 2015, Phòng đã tham mưu cho UBND thành phố tổng hợp và xây dựng 4 báo cáo theo dõi thi hành pháp luật1; phối hợp với Sở Tư pháp Ninh Bình tiến hành khảo sát, đánh giá tình hình thi hành pháp luật trên 2 lĩnh vực: Chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại UBND phường Bắc Sơn; hoạt động công chứng trên địa bàn thành phố. Thẩm định 7 hồ sơ đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và 1 hồ sơ đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc theo quy định của pháp luật.

Bảy là, công tác hành chính tư pháp

Công tác đăng ký và quản lý hộ tịch được triển khai thực hiện đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Kết quả:

Ở thành phố: Cấp lại bản chính Giấy khai sinh cho 140 trường hợp; cải chính hộ tịch cho 43 trường hợp; chứng thực: 314 hồ sơ.

Các xã, phường: Đăng ký khai sinh 1.607 trường hợp; đăng ký khai tử 272 trường hợp; đăng ký kết hôn 485 trường hợp (cặp); xác nhận tình trạng hôn nhân 352 trường hợp; cải chính hộ tịch 75 trường hợp.

Thực hiện nghiệp vụ chứng thực các loại giấy tờ, tài liệu kịp thời, đúng quy định. Kết quả: Chứng thực chữ ký 45 trường hợp; chứng thực bản sao 46.164 bản (hồ sơ).

Bên cạnh những kết quả đã đạt được cũng còn một số hạn chế như: Việc rà soát, hệ thống hóa VBQPPL của HĐND và UBND tại một số UBND xã, phường còn hạn chế; công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật chưa tạo được chuyển biến đáng kể; công tác kiểm soát thủ tục hành chính, công khai thủ tục hành chính tại một số đơn vị chưa thực hiện nghiêm túc…

Nguyên nhân: Trước tình hình phát triển kinh tế, xã hội, chức năng, nhiệm vụ của Ngành Tư pháp được giao ngày càng nhiều, biên chế chưa được tăng cường một cách xứng đáng; cơ sở vật chất đảm bảo cho việc triển khai thực hiện một số nhiệm vụ mới của ngành chưa được bố trí kịp thời; một số lĩnh vực mới được giao cho cơ quan tư pháp địa phương khó thực hiện do các văn bản hướng dẫn ban hành còn chậm, thiếu tính khả thi, khó áp dụng trong thực tế.

2. Phương hướng, nhiệm vụ công tác tư pháp năm 2016

Thứ nhất, công tác thẩm định, kiểm tra, tự kiểm tra VBQPPL, xây dựng pháp luật

Tham mưu triển khai thực hiện tốt Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016) và các văn bản hướng dẫn thi hành, trọng tâm là công tác kiểm tra và xử lý VBQPPL theo Kế hoạch của UBND thành phố; chủ động, kịp thời tham gia thẩm định các VBQPPL do HĐND, UBND thành phố ban hành; tham mưu cho UBND thành phố tham gia đóng góp ý kiến vào các dự thảo, dự án luật và dự thảo VBQPPL của tỉnh ban hành; thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, hệ thống hóa, lưu trữ VBQPPL do HĐND và UBND các xã, phường ban hành.

Thứ hai, công tác tuyên truyền, PBGDPL, trợ giúp pháp lý

Ngành Tư pháp thành phố tiếp tục tham mưu cho thành phố và các xã, phường đẩy mạnh công tác tuyên truyền, PBGDPL theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và Đề án số 07 của UBND tỉnh. Chú trọng tập trung tuyên truyền, phổ biến Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020; Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND; Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật; các Luật mới ban hành có hiệu lực. Chuẩn bị các điều kiện tổ chức thành công cuộc thi hòa giải viên giỏi cấp thành phố và tham gia cuộc thi cấp tỉnh.

Nâng cao chất lượng tin bài trong xây dựng các tin bài, tuyên truyền phục vụ chuyên mục “Pháp luật và đời sống” phát trên hệ thống Đài truyền thanh thành phố và các xã, phường; tham mưu triển khai có chất lượng, thiết thực và hiệu quả các hoạt động hưởng ứng “Ngày Pháp luật” năm 2016 trên phạm vi toàn thành phố.

Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật ngay từ cơ sở. Phối hợp với Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh tổ chức trợ giúp pháp lý cho các đối tượng trên địa bàn thành phố.

Thứ ba, công tác hoà giải

Thường xuyên phối hợp với các xã, phường trong công tác theo dõi và nắm bắt tình hình hoạt động của tổ hòa giải cơ sở, đẩy mạnh các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác hòa giải cơ sở. Tiến hành các hoạt động bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác hòa giải cơ sở. Phát hiện và xử lý kịp thời các mâu thuẫn phát sinh ngay trong cộng đồng dân cư, không để khiếu kiện vượt cấp.

Thứ tư, công tác xây dựng, quản lý, khai thác tủ sách pháp luật

Thực hiện việc rà soát, đánh giá chất lượng hiệu quả hoạt động của tủ sách pháp luật tại các cơ quan, đơn vị và UBND các xã, phường; thường xuyên bổ sung các đầu sách phục vụ cho công tác tra cứu, tìm hiểu thông tin pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức đặc biệt là cán bộ, công chức cấp xã và đông đảo các tầng lớp nhân dân trên địa bàn.

Thứ năm, công tác kiểm soát TTHC

Tiếp tục tổ chức triển khai rà soát, kiểm soát TTHC từ thành phố tới cơ sở trên các lĩnh vực quản lý, kịp thời cập nhật, niêm yết TTHC theo quy định. Xây dựng kế hoạch kiểm soát, rà soát TTHC năm 2016, hướng dẫn nghiệp vụ cho UBND các xã, phường triển khai thực hiện.

Thứ sáu, công tác hành chính tư pháp

Thực hiện đồng bộ các giải pháp triển khai có hiệu quả Luật Hộ tịch và các văn bản hướng dẫn thi hành; chỉ đạo thực hiện tốt công tác hành chính tư pháp, đảm bảo thực hiện nghiêm túc công tác đăng ký quản lý hộ tịch, nhất là vấn đề hộ tịch có yếu tố nước ngoài như khai sinh, kết hôn và công tác chứng thực đúng quy định của pháp luật.

Thứ bảy, công tác theo dõi thi hành pháp luật

Triển khai có hiệu quả kế hoạch theo dõi thi hành pháp luật năm 2016 trên các lĩnh vực quản lý, trong đó trọng tâm là theo dõi thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; theo dõi thi hành pháp luật về hộ tịch.

Thẩm định có chất lượng, đúng quy định của pháp luật các hồ sơ đề nghị áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính. Thực hiện nghiêm chế độ báo cáo tình hình thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính theo quy định. Bên cạnh đó, Phòng Tư pháp cũng chủ động phối hợp cùng với các cơ quan chuyên môn thực hiện công tác tham mưu cho UBND thành phố và xã, phường giải quyết đơn thư khiếu nại của tổ chức, công dân.

Phạm Mỹ Phượng

Trưởng Phòng Tư pháp thành phố Tam Điệp

Tài liệu tham khảo:

1. Cụ thể: Báo cáo sơ kết 3 năm thi hành Nghị định số 59/2012/NĐ-CP về theo dõi tình hình thi hành pháp luật; Báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật về phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; Báo cáo công tác xử lý vi phạm hành chính; Báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2015.