1. Một số kết quả nổi bật
Trong năm 2021, hoạt động đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, chất lượng công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản được nâng cao. Tổ chức và hoạt động của các tổ chức đấu giá tài sản ngày càng đi vào nề nếp theo hướng chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa. Công tác bồi dưỡng, phát triển đội ngũ đấu giá viên được quan tâm.
Hiện nay, tỉnh Lào Cai có 13 tổ chức đấu giá tài sản gồm 01 trung tâm dịch vụ đấu giá tài sản, 03 doanh nghiệp đấu giá tài sản và 09 chi nhánh của doanh nghiệp đấu giá tài sản. Các tổ chức đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh đã tổ chức thành công nhiều cuộc đấu giá với giá trị tài sản bán được cao hơn so với giá khởi điểm, thu ngân sách nhà nước đạt hiệu quả cao, cụ thể: Từ 01/01/2021 đến 31/12/2021, đã thực hiện đấu giá thành công 154 cuộc đấu giá, với tổng giá khởi điểm là 1.923.922.906.260 đồng (tăng 44,8 % so với năm 2020), giá trị đấu giá thành là 2.137.139.871.403 đồng (tăng 44,4 % so với năm 2020), tổng thù lao dịch vụ đấu giá tài sản thu được là 2.772.539.107 đồng, tổng số tiền nộp vào ngân sách là 277.253.910 đồng.
Trong các hoạt động đấu giá, công tác chỉ đạo, triển khai về đấu giá tài sản được Sở Tư pháp kịp thời tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh, đáp ứng yêu cầu triển khai thi hành Luật Đấu giá tài sản một cách hiệu quả, đồng bộ, thống nhất. Công tác tham mưu của Sở Tư pháp tập trung vào các nội dung: Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Công văn số 3775/UBND-NC ngày 11/8/2021 về một số giải pháp tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai nhằm góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đồng thời kiểm soát chặt chẽ, hiệu quả việc bán đấu giá tài sản, nhất là các tài sản công, hạn chế thất thoát tài sản của Nhà nước; phối hợp với Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 54/2021/QĐ-UBND ngày 24/11/2021 ban hành quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu giá tài sản công gắn liền với quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Khai thác có hiệu quả và tạo tài khoản, hỗ trợ các tổ chức đấu giá tài sản, người có tài sản sử dụng Cổng thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản. Qua quá trình triển khai, hoạt động này đã phát huy hiệu quả rất lớn trong việc công khai, minh bạch việc đấu giá tài sản, đồng thời, là kênh thông tin hữu hiệu để Sở Tư pháp giám sát, phát hiện kịp thời các hành vi vi phạm trong hoạt động đấu giá và có biện pháp xử lý phù hợp.
Chú trọng công tác kiểm tra, thanh tra thường xuyên theo kế hoạch và đột xuất. Trong năm 2021, Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai đã tổ chức 01 cuộc thanh tra, 02 cuộc kiểm tra đột xuất theo phản ảnh của báo chí. Qua đó, kịp thời phát hiện các sai phạm và xử lý theo quy định để các tổ chức hành nghề đấu giá và các đấu giá viên chấm dứt tình trạng sai sót, từ đó rút ra những kinh nghiệm trong quá trình giải quyết hồ sơ.
Thủ tục hành chính trong lĩnh vực đấu giá tài sản giải quyết cho tổ chức, công dân đúng quy định. Trong năm 2021, Sở Tư pháp đã tiếp nhận và giải quyết 10 thủ tục hành chính về đấu giá tài sản. Các thủ tục hành chính được Sở Tư pháp giải quyết nhanh chóng, kịp thời, đúng thời hạn, không gây khó khăn, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp, không có thủ tục bị trễ hạn.
Sở Tư pháp luôn quan tâm, chú trọng việc tham gia ý kiến vào các vụ việc liên quan đến đấu giá tài sản theo đề nghị của các cơ quan, đơn vị nhằm tháo gỡ những vụ việc đang vướng mắc, bảo đảm tuân thủ đúng quy định pháp luật đấu giá tài sản, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người tham gia đấu giá, chủ tài sản và doanh nghiệp như: Phối hợp, cho ý kiến giải quyết đề nghị của Ủy ban nhân dân huyện Bát Xát về công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất; phối hợp trả lời công văn khiếu nại của Công ty TNHH Phát triển & kinh doanh bất động sản Weland về kết quả đánh giá hồ sơ năng lực tài chính, kinh nghiệm của người tham gia đấu giá; phối hợp, cho ý kiến giải quyết đề nghị công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với thửa đất tại Khu tiểu thủ công nghiệp tập trung Sơn Mãn, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai… Thường xuyên hướng dẫn nghiệp vụ, giải đáp kịp thời nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của tổ chức đấu giá tài sản, chủ tài sản trong quá trình thực hiện việc đấu giá tài sản.
Công tác đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh được xã hội hóa một cách mạnh mẽ, đáp ứng yêu cầu xử lý tài sản của tổ chức, cá nhân. Trong năm 2021, Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai thẩm định hồ sơ, cấp 03 giấy đăng ký hoạt động cho chi nhánh doanh nghiệp đấu giá tài sản, nâng tổng số tổ chức, chi nhánh doanh nghiệp đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh là 13 tổ chức, tăng 03 tổ chức so với năm 2020. Các tổ chức đấu giá trên địa bàn tỉnh về cơ bản chấp hành tốt, thực hiện đúng các quy định của pháp luật về đấu giá tài sản và các văn bản chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh: Tiến hành ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản; ban hành quy chế đấu giá cho mỗi cuộc đấu giá; thực hiện niêm yết việc đấu giá tài sản tại trụ sở tổ chức đấu giá tài sản, trụ sở của chủ tài sản và Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản; thông báo đấu giá tài sản 02 lần trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản và báo in hoặc báo hình của trung ương hoặc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có tài sản đấu giá. Việc bán hồ sơ, thu tiền đặt trước, tiền mua hồ sơ được thực hiện theo đúng quy định... Trong năm 2021, không có cuộc đấu giá nào bị hủy kết quả đấu giá do sai phạm nghiêm trọng các quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016. Không có vụ việc nào có dấu hiệu tội phạm, phải chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra giải quyết theo thẩm quyền.
Đội ngũ đấu giá viên đăng ký hành nghề trên địa bàn tỉnh luôn chủ động, tích cực học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức. Tích cực, chủ động tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ do Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp tổ chức. Nhiều đấu giá viên có thời gian hoạt động trong lĩnh vực đấu giá lâu năm, tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong quá trình hành nghề đấu giá. Trong năm 2021, không có đấu giá viên nào trên địa bàn tỉnh bị xử lý vi phạm hành chính do sai phạm trong hoạt động đấu giá tài sản. Đồng thời, trong năm 2021, Sở Tư đăng ký tập sự hành nghề đấu giá tài sản cho 02 cá nhân. Đăng ký tham dự kiểm tra tập sự hành nghề đấu giá cho 01 cá nhân. Đây là nguồn để bổ sung vào đội ngũ đấu giá viên của tỉnh, giúp đội ngũ đấu giá viên trên địa bàn tỉnh tăng cả về lượng và chất.
2. Khó khăn, vướng mắc
Hoạt động đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai còn gặp những khó khăn, vướng mắc cụ thể như:
- Một số quy định của pháp luật về đấu giá tài sản chưa được hướng dẫn cụ thể nên khó khăn trong việc tổ chức thực hiện một cách đồng bộ trên thực tế, ví dụ như: Điểm b khoản 3 Điều 23 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 quy định điều kiện đăng ký hoạt động của doanh nghiệp đấu giá tài sản là: Có trụ sở, cơ sở vật chất, các trang thiết bị cần thiết bảo đảm cho hoạt động đấu giá tài sản. Luật không quy định cụ thể thế nào là “cần thiết bảo đảm cho hoạt động đấu giá tài sản” nên rất khó xác định; về thủ tục thu hồi và cấp lại thẻ đấu giá viên, Nghị định số 62/2017/NĐ-CP ngày 16/5/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu giá tài sản không có quy định về chấm dứt hành nghề và thu hồi thẻ đấu giá viên khi đấu giá viên nghỉ việc tại tổ chức đấu giá hoặc chuyển sang làm việc tại tổ chức đấu giá khác. Mặt khác, khi tổ chức đấu giá thay đổi tên gọi thì Luật Đấu giá tài sản năm 2016 không quy định cấp lại thẻ đấu giá viên trong trường hợp này.
- Sự phối hợp giữa các cơ quan có trách nhiệm trong việc quản lý công tác đấu giá còn chưa thực sự chặt chẽ.
- Việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản để thực hiện đấu giá còn chưa khách quan, các tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đặt ra còn chung chung, chưa thực sự hợp lý, mang nặng tính chủ quan của chủ tài sản, ví dụ: Tiêu chí “có trên 10 năm kinh nghiệm” (trên địa bàn tỉnh Lào Cai, tiêu chí này chỉ 01 tổ chức đấu giá tài sản đáp ứng được, các tổ chức đấu giá còn lại sẽ không đủ điều kiện tham gia), tiêu chí “trụ sở thuận lợi tại trục đường chính, không phải thuê trụ sở” cũng chưa phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.
- Qua kiểm tra, một số tổ chức đấu giá tài sản vẫn còn có những vi phạm các quy định của pháp luật đấu giá tài sản. Trong năm 2021, Thanh tra Sở Tư pháp đã xử phạt 01 tổ chức đấu giá tài sản do vi phạm các quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016. Việc bàn giao tài sản cho người mua được tài sản đấu giá trong một số trường hợp đấu giá tài sản thi hành án còn gặp nhiều khó khăn.
3. Giải pháp
Để khắc phục tồn tại, hạn chế, nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về đấu giá tài sản trong thời gian tới, cần thực hiện tốt các giải pháp sau:
Một là, Bộ Tư pháp cần có hướng dẫn cụ thể những nội dung còn vướng mắc nêu trên để thuận tiện, thống nhất trong triển khai thực hiện, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong công tác đấu giá tài sản.
Hai là, tiếp tục triển khai thi hành thống nhất, đồng bộ và hiệu quả Luật Đấu giá tài sản năm 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành, Chỉ thị số 40/CT-TTg ngày 02/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác quản lý nhà nước trong hoạt động đấu giá tài sản.
Ba là, tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đấu giá tài sản với các hình thức phù hợp.
Bốn là, thực hiện rà soát, đánh giá chất lượng các tổ chức hành nghề đấu giá, đấu giá viên hoạt động trên địa bàn tỉnh. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các tổ chức hành nghề đấu giá tài sản, đấu giá viên trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về đấu giá tài sản, nhằm giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động cũng như phát hiện, xử lý kịp thời những vi phạm nếu có.
Năm là, phối hợp với Sở Tư pháp địa phương khác giám sát hoạt động của các chi nhánh, văn phòng đại diện của các tổ chức hành nghề đấu giá ở địa phương khác có trụ sở trên địa bàn tỉnh để kịp thời phát hiện, xử lý hành vi vi phạm.
Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai