Giảm thuế thu nhập thúc đẩy doanh nghiệp phát triển

Ảnh minh họa

Phiên thảo luận đã có 13 đại biểu phát biểu, 01 đại biểu tranh luận. Qua thảo luận, các đại biểu nhất trí cao về sự cần thiết sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, khắc phục những bất cập của Luật hiện hành, thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước phải cải cách hệ thống chính sách thuế, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và yêu cầu đổi mới trong phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với xu hướng cải cách thuế trên thế giới.

Các đại biểu đã phân tích, làm rõ một số nội dung về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế; xác định thu nhập chịu thuế, các loại chi phí được tính và không được tính khi xác định thu nhập chịu thuế; thuế suất, phương pháp tính thuế, chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, những vấn đề liên quan đến tổ chức và cá nhân nước ngoài kinh doanh trên nền tảng số, không thường trú tại Việt Nam, thuế đối với các cơ quan báo chí, đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, tự chủ tài chính trong lĩnh vực y tế, giáo dục và các quỹ tài chính ngoài ngân sách, doanh nghiệp khởi nghiệp và các lĩnh vực khác. 

Tạo thuận lợi về thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Văn Thân - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình quan tâm đến đối tượng là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đại biểu đánh giá cao việc Quốc hội đưa ra xem xét, thảo luận về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) trong thời điểm kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu, rộng vào nền kinh thế thế giới. Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp tác động rất lớn đến các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hiện nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm khoảng 97% với khoảng 01 triệu doanh nghiệp. Về thuế suất, dự Luật quy định áp dụng mức thuế suất 15% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu một năm không quá 03 tỷ đồng. Đại biểu cho rằng, quy định này chưa giải quyết được những khó khăn trong thực tiễn. Theo đại biểu, nên quy định việc áp thuế phù hợp, không nên quy định việc áp thuế cứng 15%. Nếu làm được như vậy thì doanh nghiệp sẽ rất “phấn khởi” tham gia vào sản xuất, kinh doanh.

Tăng ngưỡng doanh thu áp dụng thuế 15% và 17%

Cùng về nội dung này, đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh cho rằng dự thảo Luật đề xuất áp dụng mức thuế suất ưu đãi 15% và 17% cho doanh nghiệp có tổng doanh thu dưới 50 tỷ đồng, điều này giúp giảm gánh nặng thuế, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ phát triển và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng vẫn còn một số bất cập như mức doanh thu 03 tỷ đồng áp dụng thuế 15% là quá thấp, cách phân loại doanh nghiệp chỉ dựa vào doanh thu có thể bị lợi dụng. Đại biểu đề nghị cần tăng ngưỡng doanh thu áp dụng thuế 15% và 17%, sử dụng thêm tiêu chí như số lao động và tổng tài sản để phân loại doanh nghiệp, áp dụng lộ trình tăng thuế suất khi doanh nghiệp vượt ngưỡng.

Cần miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp tư hoạt động phi lợi nhuận

Đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội cho rằng cần miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp tư hoạt động phi lợi nhuận. Theo quy định hiện hành, các tổ chức thực hiện cung cấp dịch vụ sự nghiệp công để thúc đẩy việc xã hội hóa nhưng không phải đơn vị công lập, ví dụ như bệnh viện tư, trường học dân lập được hưởng mức ưu đãi cao nhất là miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với phần để lại không chia. Đây là chính sách nhằm khuyến khích, phát triển các đơn vị giáo dục ngoài công lập nhưng phát triển vì mục đích phi lợi nhuận, do đó, tiền đóng học phí, viện phí của người bệnh cho các tổ chức này không nhằm mục tiêu lợi nhuận hay chia lợi nhuận cho các cổ đông mà mục tiêu chính là để đầu tư, phát triển cơ sở vật chất, phục vụ chính cho người bệnh. Đại biểu cho rằng, đây là hướng khuyến khích phát triển, cần thiết phải đưa vào trong Luật là miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp tư và dịch vụ tư mà hoạt động phi lợi nhuận. Theo đại biểu, các đơn vị sự nghiệp công hoạt động trong lĩnh vực y tế, giáo dục phải coi là đơn vị phi lợi nhuận và phải được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên trong quy định hiện hành, chỉ miễn thuế đối với các dịch vụ cơ bản, thiết yếu mà sử dụng ngân sách nhà nước hoặc những đơn vị sự nghiệp được Nhà nước hỗ trợ, bảo đảm kinh phí hoạt động. Như vậy, những đơn vị sự nghiệp công lập hiện nay đang thực hiện cơ chế tự chủ, tức là tự xác định mức thu, tự bảo đảm thu - chi trên nguyên tắc tính đúng, tính đủ, không sử dụng ngân sách nhà nước thì lại thuộc vào đối tượng phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, điều này là không phù hợp. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo cần xem xét để bảo đảm yếu tố về dịch vụ y tế, giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu đáp ứng yêu cầu xã hội, không nên đưa yếu tố thuế vào đây, trừ trường hợp các đơn vị sự nghiệp công lập này không phải phục vụ hoạt động công thông thường mà thực hiện liên doanh, liên kết để thu lợi nhuận. Khi liên doanh, liên kết thì chúng ta có thể thu thuế thu nhập doanh nghiệp.

Nên giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho đơn vị sự nghiệp công lập

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông khẳng định, dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) được đưa ra kịp thời để điều chỉnh những vấn đề phát sinh trong thực tiễn nhằm giúp cho các doanh nghiệp và công tác quản lý nhà nước ngày càng tốt hơn. Thời gian qua, việc tự chủ đã hỗ trợ nhiều cơ quan, đơn vị hoạt động tốt hơn và giúp giảm ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều địa phương còn gặp khó khăn trong trong công tác tự chủ trên một số lĩnh vực như y tế, giáo dục... Mặt khác, nhiều cơ quan vẫn phải thực hiện các nhiệm vụ chính trị mà Nhà nước giao nhưng lại gặp khó khăn về nguồn lực. Trước thực tế trên, để hỗ trợ các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện chức năng bảo đảm nhiệm vụ chính trị và các mục tiêu khác, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho đơn vị sự nghiệp công lập để tạo điều kiện cho các đơn vị có nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, công nghệ để hoạt động tốt hơn.

Cân nhắc giảm mức thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông xuống khoảng 19%

Cùng bàn về vấn đề giảm thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển, đại biểu Nguyễn Thị Lệ - Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, Điều 10 của dự thảo Luật vẫn giữ nguyên mức thuế suất doanh nghiệp phổ thông là 20%, quy định này còn cao so với các nước trong khu vực ASEAN. Theo đại biểu, để khuyến khích, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp nói chung, nên cân nhắc giảm mức thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông xuống khoảng 19%, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp phát triển, phục hồi sau giai đoạn hậu dịch Covid-19. Về các khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế tại khoản 2 Điều 9 dự thảo Luật, đại biểu cho rằng, nếu bổ sung thêm quy định như dự thảo Luật có thể gây khó khăn, bức xúc cho doanh nghiệp. Bởi hiện nay không hiếm gặp các trường hợp doanh nghiệp bỏ rất nhiều chi phí đầu tư vào các dự án kinh doanh, nhưng vì lý do khách quan, sự kiện bất khả kháng, mà dự án không sinh lời như kế hoạch đã đặt ra trước đó. Điều này là bất hợp lý và ảnh hưởng tiêu cực đến động lực đầu tư của doanh nghiệp khi họ vừa phải gánh chịu rủi ro không có doanh thu và vừa gánh rủi ro có thể không được khấu trừ thuế khi đầu tư dự án. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về các trường hợp khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giảm bớt rủi ro khi đầu tư dự án…

Giảm thuế để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cảm ơn các đóng góp và tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận và khẳng định mục tiêu sửa đổi Luật là bảo đảm sự đúng đắn, phù hợp và bảo đảm công bằng, hợp lý, thúc đẩy sự phát triển. 

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước (hiện nay đang bội chi tương đối lớn), trong khi đó, thời gian tới sẽ xây dựng các công trình hạ tầng trọng yếu, nên bội chi ngân sách và nợ công sẽ tăng lên.

Phó Thủ tướng Chính phủ cũng cho biết, xu thế của thế giới hiện nay là đang thắt chặt chính sách tài khóa, tức là tăng thuế suất lên để đảm bảo sự vững mạnh của tài chính công. Tuy nhiên, với Việt Nam vừa trải qua đại dịch nên vẫn tiến hành giảm thuế để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển; so với nhiều nước trong khu vực, thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam cũng thấp hơn.

Về nguyên tắc đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, Phó Thủ tướng khẳng định, mọi khoản thu nhập của doanh nghiệp là thu nhập chịu thuế. Về doanh nghiệp nước ngoài không có địa chỉ thường trú tại Việt Nam nhưng có phát sinh các hoạt động tại Việt Nam có thu nhập thì phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Thời gian qua, chúng ta đã thu được thuế từ các sàn thương mại điện tử, mua bán online…

Phó Thủ tướng cũng làm rõ vấn đề đại biểu nêu liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng; đầu tư rủi ro; mức thuế suất đối với từng mức doanh thu của doanh nghiệp…

Về thuế đối với đơn vị sự nghiệp và cơ quan báo chí, Phó Thủ tướng cho biết có ba loại hình đơn vị sự nghiệp: Nhà nước cấp toàn bộ, tự chủ thường xuyên và tự chủ toàn diện. Đối với loại hình tự chủ toàn diện, Phó Thủ tướng cho rằng, đã có doanh thu thì cần nộp thuế, nếu dịch vụ công tính chưa đủ, không cần nộp thuế và dịch vụ công trên địa bàn đặc biệt khó khăn được giảm thuế. Đối với cơ quan báo chí, Phó Thủ tướng đề xuất giảm 10% đối với báo in và các loại báo khác, giúp cho các cơ quan báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị.

Minh Trí