Trang Chủ
1. Đặt vấn đề
Thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06), Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Luật Căn cước năm 2023. Luật Căn cước năm 2023 đã đặt nền tảng pháp lý để hình thành “Hệ thống định danh và xác thực điện tử”. Đây là hệ thống thông tin để thực hiện đăng ký, tạo lập, quản lý tài khoản định danh điện tử, thực hiện xác thực điện tử và “Ứng dụng định danh quốc gia” là ứng dụng trên thiết bị số, là công cụ để phục vụ hoạt động định danh điện tử, xác thực điện tử trong giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công và các giao dịch khác trên môi trường điện tử. Đồng thời, Luật Căn cước năm 2023 cũng quy định rõ “Số định danh cá nhân của công dân Việt Nam dùng để cấp thẻ căn cước, khai thác thông tin về công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, Trung tâm dữ liệu quốc gia và Cổng dịch vụ công, hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính”. Từ những quy định mang tính “đột phá” về thể chế trên, Hệ thống định danh và xác thực điện tử cũng như công nghệ Ứng dụng định danh quốc gia đã được triển khai trong nhiều lĩnh vực có thủ tục hành chính.
Trong lĩnh vực lý lịch tư pháp, một trong những nhiệm vụ được đề ra theo Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 09/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cấp Phiếu lý lịch tư pháp tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp là “Phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế nghiên cứu, xây dựng giải pháp triển khai thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID theo Nghị quyết số 74/NQ-CP ngày 07/5/2023 của Chính phủ. Trên cơ sở đó, sơ kết, báo cáo cấp có thẩm quyền về việc triển khai thực hiện toàn quốc”; theo Nghị quyết số 28/NQ-CP ngày 05/3/2024 của Chính phủ về Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 02/2024, thành phố Hà Nội cũng đã triển khai thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng Định danh điện tử quốc gia (ứng dụng VNeID). Thành phố Hà Nội và tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) sau hơn 04 tháng thực hiện thí điểm, với sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Bộ Tư pháp, Bộ Công an và lãnh đạo của hai địa phương, đã có trên 70% tổng số hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp của người dân được cấp qua ứng dụng VNeID. Việc thực hiện chính sách thí điểm đã tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy các Sở Tư pháp và các cơ quan có liên quan đẩy mạnh việc ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp; đồng thời, được người dân tích cực đón nhận và đồng tình ủng hộ.
Từ những kết quả tích cực trong việc thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID tại thành phố Hà Nội và thành phố Huế, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với đề nghị của Bộ Tư pháp về việc mở rộng thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VneID đến hết ngày 30/6/2025 (theo Công văn số 656/TTg-KSTT ngày 24/8/2024). Với chủ trương trên, thời gian qua, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia đã nỗ lực, khẩn trương phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ Công an hoàn chỉnh quy trình nghiệp vụ và sớm đưa việc triển khai thí điểm rộng rãi trên phạm vi toàn quốc theo đúng tiến độ đặt ra.
2. Hoàn chỉnh và ban hành Quy trình cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID phù hợp với mô hình thí điểm diện rộng
Ngày 20/9/2024, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia (Bộ Tư pháp) và Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) đã thống nhất ban hành Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC ngày 20/9/2024 về thực hiện thí điểm cấp phiếu lý lịch tư pháp trên Ứng dụng định danh điện tử quốc gia VNeID (Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC), với 10 bước nghiệp vụ cụ thể: (i) công dân kê khai hồ sơ và thực hiện thanh toán phí cung cấp thông tin lý lịch tư pháp trên Ứng dụng VNeID; (ii) gửi hồ sơ; (iii) tiếp nhận hồ sơ; (iv) đẩy dữ liệu sang hệ thống Phần mềm Quản lý lý lịch tư pháp dùng chung của Bộ Tư pháp; (v) tiếp nhận hồ sơ từ Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính sang Phần mềm Quản lý lý lịch tư pháp dùng chung của Bộ Tư pháp; (vi) tra cứu, xác minh thông tin; (vii) cơ quan Công an thực hiện tra cứu, xác minh; (viii) nhận, cập nhật kết quả tra cứu, xác minh; (ix) lập Phiếu lý lịch tư pháp điện tử; (x) trả kết quả cho người dân. Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/10/2024) đã thể hiện nhiều điểm nhấn, mang tính “đột phá”, đó là:
Thứ nhất, thủ tục và thành phần hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp được đơn giản hóa tối đa, chỉ bao gồm tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, trong đó, thông tin nhân thân đã được xác thực và điền tự động, người dân chỉ phải điền hoặc tích một vài thông tin và nộp phí theo hình thức trực tuyến. Thời gian thực hiện thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp chỉ trong vòng khoảng 05 phút.
Thứ hai, cá nhân có nhu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp đều có thể thực hiện quyền yêu cầu của mình trên ứng dụng VNeID.
Thứ ba, kết quả nhận được là Phiếu lý lịch tư pháp điện tử, người dân có thể sử dụng nhiều lần để thực hiện các thủ tục hành chính khác, không cần phải cung cấp bản giấy, giúp tiết kiệm chi phí và rút ngắn tối đa thời gian thực hiện thủ tục kể từ khi tiếp nhận yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp hợp lệ cho đến khi trả kết quả cho người dân. Theo quy trình trước đây, thời hạn để trả Phiếu lý lịch tư pháp cho người dân là 10 ngày (trường hợp phức tạp là 15 ngày), nhưng với quy trình mới ấn định thời gian tối đa để trả kết quả cho người dân là 03 ngày đối với các trường hợp không có thông tin về án tích và 09 ngày đối với các trường hợp có thông tin về án tích và cần phải tiến hành công tác nghiệp vụ khác như xác minh thêm về tình trạng thi hành án.
Thứ tư, quy trình thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp hoàn toàn trên môi trường điện tử, người dân có thể đề nghị yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp mọi lúc, mọi nơi thông qua điện thoại thông minh; giúp người dân nhận thức rõ ràng, đầy đủ hơn về việc thực hiện mục tiêu xây dựng Chính phủ số và từng bước thay đổi thói quen sử dụng hồ sơ giấy truyền thống để có thể thụ hưởng những giá trị, tiện ích của Chính phủ số mang lại. Đồng thời, việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID với quy trình nghiệp vụ hoàn toàn trên môi trường mạng, bảo đảm công khai, minh bạch, tiết kiệm thời gian, giấy tờ, chi phí hành chính khác cho đội ngũ cán bộ công chức, mặt khác cũng là yêu cầu bắt buộc đối với các cơ quan nhà nước, đội ngũ công chức trong việc thực hiện các công việc, từ đó góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân.
Có thể nói, cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID trên phạm vi toàn quốc là một giải pháp đột phá, thay đổi mạnh mẽ về cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực lý lịch tư pháp, tạo thêm sự lựa chọn mới thuận lợi cho người dân có yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước hiện tại về lý lịch tư pháp.
3. Kết quả thực hiện thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID
3.1. Công tác chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID
- Tại Trung ương: Bộ Tư pháp và Bộ Công an đã phối hợp xây dựng, ban hành Quy trình nghiệp vụ thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID. Đồng thời, Bộ Tư pháp đã điều chỉnh phần mềm, có công văn hướng dẫn thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID; tổ chức tập huấn và làm việc trực tiếp với một số tỉnh, thành phố để hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện thí điểm.
Bộ Tư pháp và Bộ Công an đã tăng cường công tác tuyên truyền về việc thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID với nhiều hình thức đa dạng như phóng sự, các bài viết trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ; Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam và các trang, báo điện tử khác...
- Tại địa phương: các địa phương đã tập trung ban hành kế hoạch và công văn triển khai thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp; bảo đảm điều kiện hạ tầng, kỹ thuật, điều chỉnh Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính tỉnh/thành phố bảo đảm kết nối với ứng dụng VNeID, Phần mềm Quản lý lý lịch tư pháp dùng chung của Bộ Tư pháp và đáp ứng yêu cầu an ninh, an toàn thông tin, bảo mật theo quy định của Bộ Công an. Bên cạnh đó, để khuyến khích người dân yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID, một số địa phương (Hà Nội, Bắc Ninh...) đã hỗ trợ phí cung cấp thông tin lý lịch tư pháp qua ứng dụng VNeID trên địa bàn tỉnh, thành phố.
Để tuyên truyền việc thực hiện thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID đến người dân, các địa phương cũng đã đẩy mạnh tuyên truyền với nhiều hình thức như: đăng tải các thông tin trên nền tảng mạng xã hội, trang thông tin phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh, trang thông tin điện tử của các đơn vị, xây dựng các video clip hướng dẫn các thao tác yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID, cử người hướng dẫn công dân ...
3.2. Kết quả cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID
Tính đến thời điểm 31/12/2024 đã có 63/63 Sở Tư pháp thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID trên địa bàn tỉnh, thành phố. Qua quá trình theo dõi, tổng hợp tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia cho thấy, người dân trên cả nước đều đã được tiếp cận, sử dụng dịch vụ cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID với số lượng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp là trên 160.000 hồ sơ (chiếm tỷ lệ 50% so với tổng số hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp của các phương thức), trong đó, các tỉnh, thành phố có tỷ lệ cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID cao: Bà Rịa - Vũng Tàu (70%), Bắc Giang (75%), Bến Tre (83%), Hà Nội (80%), Ninh Bình (72%), thành phố Huế (80%)...; các tỉnh, thành phố có tỷ lệ cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID sớm và đúng hạn cao (theo đúng thời hạn của Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC): Bạc Liêu, Bến Tre, Cao Bằng, Đồng Nai, Hải Dương, Hưng Yên, Khánh Hòa, Sơn La, Tuyên Quang...
4. Một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thí điểm cấp phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID
Bên cạnh những thuận lợi, thành công những đã phân tích, đánh giá ở trên, nhưng do cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VneID gặp phải một số khó khăn, vướng mắc. Do đây là phương thức mới nên trong quá trình thực hiện thí điểm, các đơn vị chức năng của Bộ Tư pháp, Bộ Công an cho dù đã phối hợp chặt chẽ với Sở Tư pháp, Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố hỗ trợ tối đa và nỗ lực khắc phục kịp thời những vướng mắc phát sinh. Tuy nhiên, thực tế đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID, cụ thể:
Thứ nhất, về thể chế.
Hiện nay, Luật Lý lịch tư pháp năm 2009 mới quy định về 02 loại Phiếu lý lịch tư pháp; Thông tư số 06/2024/TT-NTP ngày 19/6/2024 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư ban hành và hướng dẫn sử dụng biểu mẫu và mẫu sổ lý lịch tư pháp, theo đó đã ban hành mẫu Phiếu lý lịch tư pháp (dùng cho cả trường hợp bản giấy và bản điện tử). Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định về giá trị pháp lý của Phiếu lý lịch tư pháp điện tử; việc thực hiện thủ tục hành chính cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên môi trường điện tử đang được thực hiện theo Nghị định số 45/2020/NĐ-CP ngày 08/4/2020 của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử, theo đó, kết quả là bản lý lịch tư pháp điện tử sẽ gửi về kho dữ liệu điện tử tại Hệ thống giải quyết thủ tục hành chính của tỉnh, thành phố hoặc trên Cổng dịch vụ công.
Việc chưa quy định về giá trị pháp lý của Phiếu lý lịch tư pháp điện tử và các thủ tục hành chính chuyên ngành có yêu cầu Phiếu lý lịch tư pháp cũng chưa có quy định về việc sử dụng Phiếu lý lịch tư pháp điện tử dẫn đến người dân dù thực hiện yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo bất cứ phương thức nào cũng đề nghị được cấp Phiếu lý lịch tư pháp bằng giấy. Điều này dẫn đến việc gia tăng công việc cho cán bộ làm công tác lý lịch tư pháp khi phải đồng thời làm cả việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp bằng giấy và Phiếu lý lịch tư pháp điện tử.
Thứ hai, về thời hạn yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Theo quy định của Luật Lý lịch tư pháp năm 2009, thời hạn cấp Phiếu lý lịch tư pháp là 10 ngày, trường hợp phức tạp là 15 ngày. Tuy nhiên, để cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời hạn cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho công dân, tại Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC, thời hạn cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID đã rút ngắn xuống còn 03 ngày làm việc, trường hợp phức tạp là 07 ngày làm việc. Việc rút ngắn thời hạn cấp Phiếu lý lịch tư pháp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho công dân, tuy nhiên lại gia tăng áp lực cho cán bộ làm công tác lý lịch tư pháp.
Thứ ba, về cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Công tác xây dựng Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp đã được quan tâm, chú trọng, tuy nhiên tại một số Sở Tư pháp vẫn còn tình trạng tồn đọng thông tin, thông tin xử lý chưa kịp thời. Việc cung cấp thông tin của các cơ quan cho Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và Sở Tư pháp chủ yếu bằng văn bản giấy và qua đường bưu điện nên không tránh khỏi chậm trễ và thất lạc. Một số Sở Tư pháp chưa tuân thủ triệt để quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp để xử lý thông tin do các cơ quan cung cấp, như: bỏ qua khâu tiếp nhận thông tin mà thực hiện luôn việc lập lý lịch tư pháp và cập nhật thông tin lý lịch tư pháp bổ sung, dẫn đến khó khăn trong việc thống kê, báo cáo, phối hợp rà soát thông tin và đặc biệt là việc kiểm tra, kiểm soát thông tin lý lịch tư pháp đầu vào. Dữ liệu được Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp tạo lập chưa đầy đủ, còn có sai sót và chưa bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ về số lượng thông tin cũng như dữ liệu được tạo lập giữa cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tại Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp.
Cơ chế, phương thức phối hợp liên ngành trong cung cấp, trao đổi, thông tin lý lịch tư pháp để xây dựng Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp chưa hiệu quả, kịp thời. Thông tin lý lịch tư pháp hiện nay được cung cấp cho Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và các Sở Tư pháp chủ yếu bằng văn bản giấy theo phương thức thủ công qua đường văn thư, bưu chính dẫn đến tình trạng thông tin bị thất lạc, tiếp nhận không kịp thời.
Việc chia sẻ, kết nối Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác có liên quan chưa được thực hiện đồng bộ, hiệu quả. Một số Sở Tư pháp chưa chủ động khai thác, tra cứu Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp để phục vụ cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Thứ tư, về hạ tầng công nghệ thông tin.
Phần mềm Quản lý lý lịch tư pháp (phiên bản dùng cho Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia và phiên bản dùng chung cho 63 Sở Tư pháp) được xây dựng và đưa vào vận hành từ những năm 2012. Đến nay, sau hơn 10 năm sử dụng, mặc dù đã được cải tạo, nâng cấp định kỳ nhưng đã lạc hậu, không phù hợp với thực tiễn hiện nay như việc tạo lập, cập nhật dữ liệu trên phần mềm được thực hiện thủ công, mất nhiều thời gian, kinh phí và nguồn lực con người; đường truyền chậm, yếu và thường xuyên bị lỗi nên phần mềm chạy không ổn định, tài khoản tự động đăng xuất, gây mất thời gian cho công chức, viên chức thực hiện…
Thực trạng trên chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ số hóa dữ liệu, kết nối, chia sẻ dữ liệu lý lịch tư pháp và yêu cầu về cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình trong lĩnh vực lý lịch tư pháp.
5. Một số kiến nghị, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID
Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, trong thời gian tới, nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp và thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp sẽ chuyển từ ngành Tư pháp sang ngành Công an (Công văn số 05/CV-BCDDTKNQ18 ngày 12/01/2025 về chuyển nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp và thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ Sở Tư pháp sang Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Công văn số 06/CV-BCDDTKNQ18 ngày 12/01/2025 về việc chuyển nhiệm vụ quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp và thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an), vì vậy, hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID sẽ do các cơ quan chức năng của Bộ Công an và Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đảm nhiệm.
Trong bối cảnh tình hình mới, nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công cấp Phiếu lý lịch tư pháp, bảo đảm “lấy người dân làm trung tâm” luôn là mục tiêu hàng đầu. Vì vậy, để nâng cao hiệu quả công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID trên toàn quốc trong thời gian tới cần có những giải pháp cụ thể sau:
Thứ nhất, nghiên cứu hoàn thiện hệ thống pháp luật về lý lịch tư pháp và các văn bản pháp luật chuyên ngành khác có liên quan.
Thực hiện Luật Lý lịch tư pháp năm 2009, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị thuộc bộ, ngành có liên quan tham mưu cho các cơ quan có thẩm quyền ban hành 14 văn bản hướng dẫn thi hành Luật Lý lịch tư pháp (01 nghị định, 01 thông tư liên tịch, 07 thông tư; 03 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 01 chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và 01 chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Tư pháp), từ đó hình thành hệ thống văn bản pháp luật về lý lịch tư pháp tương đối hoàn chỉnh, đồng bộ.
Triển khai Nghị quyết số 18-NQ/TW, công tác dự thảo nghị quyết của Quốc hội quy định về việc xử lý một số nội dung liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy (dự thảo nghị quyết) dự kiến sẽ được thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV đã quy định về những vấn đề có tính nguyên tắc: chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan theo quy định pháp luật hiện hành được tiếp tục thực hiện bởi các cơ quan tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đó. Ngoài các nguyên tắc được quy định tại dự thảo nghị quyết, trường hợp cần sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật về lý lịch tư pháp (Luật Lý lịch tư pháp và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật này), Bộ Công an (cơ quan tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ về lý lịch tư pháp) có trách nhiệm rà soát, đề xuất cơ quan có thẩm quyền sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật. Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Công an sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Lý lịch tư pháp (sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới); trước mắt cần ưu tiên ban hành Quy trình mới về cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID để tiếp tục chính sách thí điểm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Thứ hai, cần chú trọng hơn nữa công tác xây dựng Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối, chia sẻ Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp với các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành.
Hơn 15 năm thực hiện Luật Lý lịch tư pháp, Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp được hình thành và ngày càng hoàn thiện, dữ liệu lý lịch tư pháp từng bước được “làm giàu” và hướng tới mục tiêu “đúng, đủ, sạch, sống”, đáp ứng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp ngày càng cao của nhân dân.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đổi mới, tinh gọn bộ máy, nhiệm vụ xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp sẽ được chuyển giao sang ngành Công an. Để không làm gián đoạn việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho người dân thì hoạt động tiếp nhận, xử lý thông tin lý lịch tư pháp tiếp tục phải duy trì và tăng cường cả trước và sau khi chuyển giao theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số tại Phiên họp lần thứ 10 của Ủy ban chuyển đổi số quốc gia ngày 06/02/2025 “Bộ Tư pháp khẩn trương hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp trước khi chuyển cho Bộ Công an” và “… phấn đấu đến hết năm 2025 đạt 80% dịch vụ công trực tuyến toàn trình”; “100% hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính được gắn định danh cá nhân”.
Thứ ba, nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý lý lịch tư pháp, đặc biệt là hoạt động xây dựng, quản lý Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực này cần được đặc biệt chú trọng, nâng cao hiệu quả để đáp ứng yêu cầu của Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó trọng tâm là nghiên cứu, triển khai thực hiện trao đổi, cung cấp thông tin lý lịch tư pháp dưới dạng dữ liệu điện tử để xây dựng Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, hạn chế dần việc cung cấp, tiếp nhận thông tin dưới dạng văn bản giấy. Đồng thời khẩn trương triển khai thực hiện kết nối, chia sẻ, liên thông dữ liệu với các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành./.
Nguyễn Hồng Linh
Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia, Bộ Tư pháp
