Những lợi ích mang lại từ việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến qua ứng dụng VNeID

Cấp Phiếu lý lịch trực tuyến qua ứng dụng VNeID - Tiết kiệm thời gian, chi phí, tạo ra nhiều sự lựa chọn cho người dân

Trước đây, khi muốn cấp Phiếu lý lịch tư pháp, người dân phải chuẩn bị hồ sơ theo quy định tại Điều 45 Luật Lý lịch tư pháp năm 2009, sửa đổi, bổ sung năm 2020 (sau đây gọi là Luật Lý lịch tư pháp) bao gồm: tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp; bản sao giấy chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Sau khi chuẩn bị xong hồ sơ, người dân có thể nộp hồ sơ đến Sở Tư pháp hoặc Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia theo thẩm quyền (quy định tại Điều 44 Luật Lý lịch tư pháp). Đối với hình thức trực tiếp này, người dân có 02 lựa chọn đó là: đến nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu chính. Tuy nhiên, đối với cả 02 lựa chọn, người dân đều phải khai, sau đó tiến hành in và nộp cùng bộ hồ sơ giấy (bao gồm đầy đủ các giấy tờ kèm theo) khiến người dân mất nhiều thời gian để giải quyết. Bên cạnh đó, sau khi cơ quan có thẩm quyền nhận được yêu cầu hợp lệ, người dân còn phải chờ xử lý trong vòng 10 ngày, thậm chí là 15 ngày nếu thuộc một trong trường hợp: người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp là công dân Việt Nam đã cư trú ở nhiều nơi hoặc có thời gian cư trú ở nước ngoài, người nước ngoài hoặc thuộc trường hợp phải xác minh về điều kiện đương nhiên được xóa án tích.

Từ giữa năm 2022, thực hiện Công văn số 1722/BTP-TTLLTPQG ngày 30/5/2022 về việc hướng dẫn tái cấu trúc quy trình thực hiện thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến, theo đó, Bộ Tư pháp đã xây dựng Nội dung tái cấu trúc quy trình thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến mức độ 3 và mức độ 4 trên Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ cấp tỉnh. Trên cơ sở đó, Bộ Tư pháp đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở Tư pháp, Sở Thông tin và Truyền thông, Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố thực hiện một số nhiệm vụ: (i) xây dựng quy trình cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến mức độ 3 hoặc mức độ 4 phù hợp với tình hình địa phương và thực hiện tích hợp, cung cấp trên Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công cấp tỉnh; (ii) kết nối, tích hợp dữ liệu đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp giữa Hệ thống một cửa điện tử dùng chung của tỉnh/thành phố với Phần mềm Quản lý lý lịch tư pháp dùng chung cho các Sở Tư pháp; (iii) kết nối hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ xác thực, chia sẻ thông tin công dân khi công dân thực hiện thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo nguyên tắc không yêu cầu khai báo lại các thông tin đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; (iv) đa dạng hóa các phương thức tuyên truyền, hướng dẫn để cá nhân, cơ quan, tổ chức chủ động lựa chọn thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực lý lịch tư pháp trên Cổng dịch vụ công quốc gia, Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh. Như vậy, với việc thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia, người dân đã có thêm sự lựa chọn giữa trực tiếp và trực tuyến. Hình thức trực tuyến giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, in ấn tài liệu, hồ sơ… Tuy nhiên, việc giải quyết thủ tục cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia vẫn mất 10 -15 ngày giải quyết tùy từng trường hợp. Khoảng thời gian này là tương đương với việc người dân xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp bằng hình thức trực tiếp.

Hiện nay, khi ứng dụng VNeID hầu hết đã được người dân cài đặt và quen thuộc khi sử dụng thì việc cấp Phiếu lý lịch trực tuyến qua ứng dụng VNeID là một trong những bước tiến quan trọng của cải cách thủ tục hành chính. Nắm bắt được xu thế tất yếu của việc sử dụng công nghệ số vào công tác cải cách hành chính, cấp Phiếu lý lịch trực tuyến qua ứng dụng VNeID đã được thực hiện thí điểm tại thành phố Hà Nội và tỉnh Thừa Thiên Huế từ ngày 22/4/2024 đến ngày 22/6/2024. Với hình thức này, người dân ở bất kỳ đâu, chỉ cần có điện thoại thông minh hoặc máy tính kết nối mạng là đều có thể đề nghị cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến qua ứng dụng VNeID với các bước dễ dàng, nhanh chóng chỉ mất 02 - 03 phút, tiết kiệm rất nhiều thời gian so với trước đây. Người dân có thể lựa chọn cấp Phiếu lý lịch tư pháp điện tử qua VNeID qua email hoặc Phiếu lý lịch tư pháp bản giấy được trả qua đường bưu điện về địa chỉ được yêu cầu mà không mất thời gian, công sức phải đến tận nơi (như hình thức trực tiếp), chờ đợi từ 10 - 15 ngày (như hình thức trực tiếp và trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia). Thời gian giải quyết hồ sơ cấp phiếu Lý lịch tư pháp trực tuyến qua ứng dụng VNeID chỉ mất có 03 ngày làm việc (đối với trường hợp thông thường). Mặc dù việc rút ngắn thời gian cấp Phiếu lý lịch tư pháp sẽ tạo ra áp lực và trách nhiệm lớn đối với các Sở Tư pháp, cơ quan công an thực hiện việc tra cứu cũng như Bộ phận Một cửa tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, tuy nhiên, lại là tiền đề quan trọng để nâng cao chất lượng phục vụ người dân, đúng với mục tiêu lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo cải cách hành chính, đặc biệt là trong kỷ nguyên số.

Thao tác đơn giản, dễ dàng, nhanh chóng, bảo mật cao khi xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp trực tuyến qua ứng dụng VNeID

Từ kết quả đạt được khi triển khai thực hiện thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua ứng dụng VNeID tại thành phố Hà Nội và tỉnh Thừa Thiên Huế, Thủ tướng Chính phủ đã có chính sách thí điểm trên toàn quốc (Công văn số 656/TTg-KSTT ngày 24/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc mở rộng thí điểm cấp Phiếu lý lịch tư pháp quốc gia qua ứng dụng VNeID).

Để sớm đưa chính sách thí điểm đi vào cuộc sống, giúp cho người dân, doanh nghiệp tại các tỉnh, thành phố trong cả nước được hưởng những giá trị, tiện ích của việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp qua ứng dụng VNeID, được sự chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Tổ Đề án 06[1], Chính phủ, Lãnh đạo Bộ Tư pháp và Lãnh đạo Bộ Công an, ngày 20/9/2024, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia (Bộ Tư pháp) và Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) đã thống nhất ban hành Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC ngày 20/9/2024 về thực hiện thí điểm cấp phiếu lý lịch tư pháp trên Ứng dụng định danh điện tử quốc gia VNeID (Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC). Quy trình số 570/TTLLTPQG-QLHC gồm 10 bước: (i) công dân kê khai hồ sơ và thực hiện thanh toán phí cung cấp thông tin lý lịch tư pháp trên ứng dung VNeID; (ii) gửi hồ sơ; (iii) tiếp nhận hồ sơ; (iv) đẩy dữ liệu sang hệ thống Phần mềm Quản lý lý lịch tư pháp dùng chung của Bộ Tư pháp; (v) tiếp nhận hồ sơ từ Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính sang Phần mềm Quản lý lý lịch tư pháp dùng chung của Bộ Từ pháp; (vi) tra cứu, xác minh thông tin; (vii) cơ quan Công an thực hiện tra cứu, xác minh; (viii) nhận, cập nhật kết quả tra cứu, xác minh; (ix) lập Phiếu lý lịch tư pháp; (x) trả kết quả cho người dân. Trong 10 bước vừa nêu, người dân chỉ tham gia 02 bước và ở mỗi bước chỉ thực hiện một vài thao tác đơn giản, dễ dàng trên ứng dụng VNeID, các bước còn lại là tác nghiệp của các công chức tư pháp làm công tác cấp phiếu lý lịch tư pháp và các cán bộ công an thực hiện tra cứu, xác minh về án tích. 02 bước mà người dân phải thao tác đó là:

Bước 1: Công dân kê khai hồ sơ và thực hiện thanh toán phí cung cấp thông tin lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID. Theo đó, khi công dân đã được định danh mức độ 2, công dân truy cập vào ứng dụng VNeID trên điện thoại thông minh, vào mục “Thủ tục hành chính/cấp Phiếu lý lịch tư pháp” để tạo yêu cầu và thao tác theo hướng dẫn sẵn trên ứng dụng để hoàn tất thủ tục khai cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Công dân tiến hành thanh toán trực tuyến phí cấp Phiếu lý lịch tư pháp ngay trên ứng dụng VNeID và gửi Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Trường hợp thuộc đối tượng miễn, giảm phí cung cấp thông tin, người yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp đính kèm giấy tờ chứng minh (đối tượng là trẻ em, người cao tuổi không cần phải đính kèm giấy tờ chứng minh do đã được xác thực thông tin về độ tuổi trên hệ thống).

Bước 2: Gửi hồ sơ. Sau khi nộp Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp và nộp phí cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, thông tin của Hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp hợp lệ sẽ được gửi về Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của địa phương.

Như vậy, chỉ với 02 bước đơn giản trên chính ứng dụng VNeID được cài đặt trên điện thoại, người dân có thể dễ dàng tiếp cận và thực hiện. Người dân hoàn toàn chủ động trong việc yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, chủ động thanh toán phí trực tuyến, chủ động trong việc theo dõi tình trạng xử lý hồ sơ và nhận kết quả giải quyết hồ sơ.

Bên cạnh đó, với hệ thống bảo mật an toàn và công nghệ số hiện đại trên ứng dụng VNeID giúp thông tin của cá nhân người dân luôn được bảo mật. Có thể thấy, việc sử dụng VNeID để yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp có tính bảo mật thông tin cao hơn nhiều so với hình thức trực tiếp (do quá trình khai, in ấn Tờ khai… có thể không bảo đảm tính bảo mật thông tin cá nhân).

Phiếu Lý lịch tư pháp điện tử được cấp qua ứng dụng VNeID có thể sử dụng nhiều lần tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp và các cơ quan Nhà nước

Phiếu Lý lịch tư pháp điện tử được cấp qua ứng dụng VNeID có thể sử dụng nhiều lần (có giá trị pháp lý tương tự bản giấy). Do vậy, người dân có thể nộp ở nhiều doanh nghiệp khác nhau, thực hiện nhiều thủ tục hành chính khác nhau. Người dân sẽ không phải mất phí để đề nghị cấp thêm bản giấy[2].

Đối với các doanh nghiệp, Phiếu lý lịch tư pháp điện tử sẽ tích hợp với hệ thống quản lý nhân viên, người lao động điện tử; với quy trình tuyển dụng điện tử… đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số tại các doanh nghiệp hiện nay.

Đối với các cơ quan Nhà nước cũng giống như các doanh nghiệp có thể sử dụng Phiếu lý lịch tư pháp điện tử để thực hiện các thủ tục hành chính tiếp theo có liên quan đến người dân, không cần yêu cầu người dân xuất trình bản giấy, qua đó giảm chi phí, tiết kiệm cho người dân nói riêng và toàn xã hội nói chung.

Như vậy, việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp trên ứng dụng VNeID với quy trình trực tuyến nhanh chóng, tiện lợi và bảo mật cao, không chỉ là minh chứng cho sự quyết tâm, sáng tạo, đột phá trong công tác cải cách hành chính, mà còn là bước tiến trong việc hiện đại hóa các dịch vụ công, hướng tới phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân, doanh nghiệp, góp phần đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử - vững vàng bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc./.

Quỳnh Vũ