Một số giải pháp nâng cao hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong các trường đại học trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Thái Nguyên là trung tâm chính trị, kinh tế của khu Việt Bắc nói riêng, của vùng trung du miền núi đông bắc nói chung, là cửa ngõ giao lưu kinh tế xã hội giữa vùng trung du miền núi với vùng đồng bằng Bắc Bộ; phía Bắc tiếp giáp với tỉnh Bắc Kạn phía Tây giáp với các tỉnh Vĩnh Phúc, Tuyên Quang, phía Đông giáp với các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang và phía Nam tiếp giáp với thủ đô Hà Nội (cách 80 km); diện tích tự nhiên 3.562,82 km². Với vị trí địa lý thuận lợi, Thái Nguyên được biết đến là trung tâm đào tạo lớn thứ ba trong cả nước với rất nhiều trường đại học. Vì vậy, việc nâng cao ý thức pháp luật cho cán bộ, viên chức và học sinh, sinh viên là một vấn đề quan trọng quyết định đến việc thực hiện thành công nhiệm vụ tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật, giữ gìn trật tự, an ninh trên địa bàn tỉnh.
Những năm qua, thực hiện chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường đại học trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã xây dựng kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hoặc lồng ghép nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật vào các kế hoạch công tác chung để triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường. Nội dung tuyên truyền, phổ biến được lựa chọn phù hợp với từng đối tượng sinh viên, viên chức, giảng viên.
Mặc dù đã đạt được một số kết quả nhất định song công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong các trường đại học tại Thái Nguyên vẫn còn gặp không ít khó khăn và có những hạn chế, bất cập. Nhận thức về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của một số cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên chưa đúng mức. Một bộ phận cán bộ, giáo viên đôi lúc lời nói còn chưa đi đôi với việc làm. Nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật còn dàn trải, nặng về lý thuyết, thiếu tính thực tiễn, chưa hấp dẫn người học. Việc tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật qua các hoạt động ngoại khóa còn gặp nhiều khó khăn, chưa tiến hành thường xuyên, chưa có tính hệ thống, chất lượng và hiệu quả chưa cao. Việc tổng kết, nhân rộng các mô hình điểm về phổ biến, giáo dục pháp luật tại các cơ sở đào tạo chưa được quan tâm đúng mức. Ý thức pháp luật của học sinh, sinh viên tuy đã được nâng lên song vẫn còn nhiều bất cập. Hiện tượng vi phạm pháp luật nói chung trong sinh viên vẫn còn xảy ra. Hiểu biết pháp luật của học sinh, sinh viên tốt nghiệp ra trường vẫn còn hạn chế. Tội phạm là sinh viên trên địa bàn tỉnh vẫn diễn biến rất phức tạp và ngày càng gia tăng đòi hỏi cần có giải pháp nâng cao hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Dưới đây là một số giải pháp cơ bản:
Một là, tiếp tục củng cố, nâng cao nhận thức, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp trên địa bàn tỉnh trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến và quán triệt các văn bản chỉ đạo, các quy định về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
Hai là, về nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật cần phải căn cứ vào từng đối tượng để lựa chọn nội dung phổ biến, giáo dục cho phù hợp, cụ thể:
- Đối với cán bộ, viên chức, giảng viên, người lao động: Nội dung phổ biến giáo dục pháp luật tập trung vào các quy định của pháp luật viên chức; Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, chống tham nhũng; hội nhập kinh tế quốc tế; thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; các quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo; thi đua, khen thưởng; các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản có liên quan trực tiếp đến công tác chuyên môn như các chương trình đào tạo, cuộc vận động “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “hai không”; các quy định về đạo đức nhà giáo, về dạy thêm, học thêm, về kiểm định chất lượng trong nhà trường…
- Đối với sinh viên, bên cạnh việc giáo dục kiến thức pháp luật thông  qua môn học Pháp luật đại cương được  giảng dạy ở trên lớp, các nội dung pháp luật liên quan trực tiếp đến học sinh, sinh viên như: Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân; các quy định của pháp luật về dân sự, hình sự, giao thông, phòng chống ma túy, phòng chống tệ nạn xã hội, bảo vệ môi trường; các quy chế đào tạo, rèn luyện…
Ba là, về hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật. Đổi mới, nâng cao chất lượng các hình thức phổ biến giáo dục pháp luật ngoại khóa bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi và nhận thức của người học như: Lồng ghép các nội dung pháp luật vào các hoạt động như sinh hoạt “Tuần sinh hoạt công dân”; xây dựng và tổ chức các câu lạc bộ tuổi trẻ với pháp luật, nghe nói chuyên về pháp luật (tình hình vi phạm trật tự an toàn giao thông địa phương, tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội...); tổ chức tham dự phiên tòa xét xử các vụ án vị thành niên phạm tội, tham quan trụ sở các cơ quan hành pháp, lập pháp, tư pháp; tổ chức các trò chơi thi tìm hiểu pháp luật, đố vui pháp luật; xây dựng các tiểu phẩm tình huống pháp luật; biên soạn và cấp phát rộng rãi các tài liệu phổ biến pháp luật (sổ tay phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy, HIV/AIDS, tài liệu giáo dục an toàn giao thông, tài liệu giáo dục giới tính…
Bốn là, xây dựng, bổ sung tài liệu thiết bị phục vụ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Tăng cường xây dựng các tủ sách pháp luật; biên soạn, phát hành tài liệu phổ biến, giáo dục pháp luật phổ thông, tài liệu tham khảo, tài liệu hướng dẫn kỹ năng áp dụng pháp luật cụ thể, thiết thực, hấp dẫn theo hướng đa dạng hóa nội dung và hình thức.
Năm là, xây dựng chương trình thống nhất và nâng cao chất lượng phổ biến, giáo dục pháp luật ngoại khóa.Tập trung vào các hình thức như: Báo cáo chuyên đề thi tìm hiểu pháp luật; lồng ghép nội dung pháp luật vào các hoạt động văn hóa, văn nghệ; tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, phát hành các tài liệu, tờ rơi… nhằm cập nhật các kiến thức pháp luật mới, tạo niềm tin, tình cảm pháp luật cho người học. Chú trọng tổ chức cho học sinh, sinh viên tham gia các hoạt động mang tính thực hành chính trị, xã hội gắn với các hoạt động kỷ niệm các ngành lịch sử, các cuộc vận động lớn của Đảng, Nhà nước, của Ngành Giáo dục; các hoạt động nghiên cứu khoa học về các vấn đề pháp luật trong thực tiễn.
Có thể khẳng định: Thực hiện giáo dục pháp luật trong nhà trường là góp phần đưa pháp luật đến với những công dân trẻ tuổi bằng con đường ngắn nhất, nhanh nhất, hiệu quả nhất. Học sinh, sinh viên là những công dân đang trên bước đường trưởng thành, những người lao động, chủ nhân tương lai của đất nước. Đối với các em, hiểu biết pháp luật là một bộ phận của học vấn và ý thức pháp luật là một thành phần quan trọng không thể thiếu được của nhân cách. Thông qua giáo dục pháp luật trong nhà trường, các em được trang bị những tri thức pháp luật, xây dựng, hình thành ở các em lối sống lao động và học tập theo pháp luật với đầy đủ ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền hạn của người công dân. Với vốn kiến thức và ý thức pháp luật được trang bị, các em phải dần dần tự điều chỉnh hành vi của mình theo khuôn khổ của pháp luật một cách tự giác. Có thể nói rằng việc giáo dục pháp luật cho học sinh, sinh viên là một yêu cầu khách quan nhằm chuẩn bị một cách có hệ thống cho thế hệ trẻ vào đời, biết sống và làm việc theo pháp luật, góp phần xây dựng một nhà nước pháp luật, một xã hội có kỷ cương, nề nếp. Giáo dục pháp luật là giáo dục về những giá trị cao đẹp, giáo dục cách xử sự vì lợi ích chung của cộng đồng, lợi ích xã hội và lợi ích của mỗi con người. Suy cho cùng, giáo dục pháp luật là tạo lập, rèn giũa và mài sáng cái tâm, cái đức trong mỗi con người Việt Nam. Giáo dục pháp luật xét trên phương diện rộng góp phần đặc biệt quan trọng trong thực hiện mục tiêu giáo dục mà Đảng đặt ra. Tài liệu tham khảo:
1. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường đối với việc giáo dục đạo đức, lối sống và nhân cách học sinh - sinh viên, đăng trên trang web http://www.cdsphthn.edu.vn/News.aspx?BT=272;
2. Nguyễn Hưng Thịnh, Một số giải pháp tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần nâng cao ý thức pháp luật cho học sinh, sinh viên ở Đại học Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay, đăng trên trang web http://www.lrc.tnu.edu.vn/upload/collection/brief/38914_10920138052163.pdf