Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí phải bảo đảm khả thi, phù hợp để đánh giá thực chất, khách quan hiện trạng chuyển đổi số báo chí Việt Nam, có tính mở và được cập nhật, phát triển phù hợp với thực tiễn và có khả năng để hình thành được Hệ thống kỹ thuật làm công cụ, phương tiện áp dụng Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí nhằm đánh giá, theo dõi quá trình chuyển đổi số cho từng cơ quan báo chí, đồng thời hỗ trợ thông tin, cung cấp bức tranh cập nhật về chuyển đổi số báo chí Việt Nam.
Bộ Chỉ số đưa ra 03 nội dung đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí:
Một là, về cấu trúc Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí: Mô hình đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số của các cơ quan báo chí, bao gồm một bảng các chỉ số được nhóm thành 05 trụ cột của chuyển đổi số báo chí: (i) Chiến lược; (ii) Hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin; (iii) Sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn; (iv) Độc giả, khán giả, thính giả; (v) Mức độ ứng dụng công nghệ số.
Trong mỗi trụ cột có các chỉ số thành phần, trong mỗi chỉ số thành phần có các tiêu chí (10 chỉ số thành phần và 42 tiêu chí).
Hai là, về mức độ đánh giá sự trưởng thành chuyển đổi số của các cơ quan báo chí: Mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí sẽ được xác định căn cứ vào tổng điểm đạt được của 05 trụ cột và được xếp loại như sau: (i) Mức 1: Dưới 50 điểm - ở mức Yếu; (ii) Mức 2: Từ 50 đến dưới 60 điểm - ở mức Trung bình; (iii) Mức 3: Từ 60 đến dưới 70 điểm - ở mức Khá; (iv) Mức 4: Từ 70 đến 80 điểm - ở mức Tốt; (iv) Mức 5: Trên 80 điểm - ở mức Xuất sắc.
Ba là, thang điểm và cách đánh giá: Tổng thang điểm đánh giá đạt tối đa của chỉ số đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí là 100 điểm, được chia cho 05 trụ cột, trong đó thang điểm tối đa của các trụ cột như sau: (i) Chiến lược: 18 điểm; (ii) Hạ tầng số, nền tảng số và an toàn thông tin: 24 điểm; (iii) Sự đồng nhất về tổ chức và chuyên môn: 20 điểm; (iv) Độc giả, khán giả, thính giả: 23 điểm; (v) Mức độ ứng dụng công nghệ số: 15 điểm.
Việc đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí trước hết được thực hiện theo từng tiêu chí, sau đó tính theo từng chỉ số thành phần/trụ cột. Mỗi trụ cột/chỉ số thành phần sẽ có các tiêu chí và điểm tối đa tương ứng của tiêu chí.
Với các chỉ số thành phần do cơ quan báo chí cung cấp số liệu, cơ quan báo chí đó sẽ đồng thời tự theo dõi, đánh giá và cho điểm kết quả mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của đơn vị theo các trụ cột/chỉ số thành phần của Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí và theo hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông. Điểm do cơ quan báo chí tự đánh giá được cơ quan báo chí đăng ký và đăng nhập tài khoản tại Cổng thông tin điện tử Trung tâm Hỗ trợ Chuyển đổi số báo chí (https://pdt.gov.vn/) để sử dụng Phần mềm công cụ đánh giá và thực hiện đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí cho cơ quan báo chí được đánh giá.
Số liệu báo cáo, đánh giá của cơ quan báo chí theo từng trụ cột/chỉ số thành phần sẽ do cơ quan báo chí nhập vào Phần mềm và được tự động tính toán điểm số. Điểm số này được tự động thay đổi liên tục theo kỳ cập nhật số liệu. Cơ quan báo chí có thể theo dõi được thay đổi điểm số của mình mỗi khi có số liệu mới của các chỉ số thành phần đánh giá được cập nhật vào Phần mềm.
Để đảm bảo tính toàn diện, khách quan, việc đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí được Bộ Thông tin và Truyền thông ủy quyền Cục Báo chí chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát, thu thập số liệu và đối chiếu số liệu các cơ quan báo chí cung cấp để thực hiện thẩm định, đánh giá mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí dựa trên kết quả tự đánh giá của các cơ quan báo chí. Căn cứ theo kết quả thẩm định, điểm đánh giá từng tiêu chí của cơ quan báo chí có thể được điều chỉnh.
Đối với các tiêu chí do các cơ quan báo chí cung cấp số liệu để đánh giá, nếu cơ quan báo chí không cung cấp được thông tin, số liệu báo cáo đối với tiêu chí nào thì giá trị điểm đối với tiêu chí tương ứng đó sẽ có thể bị chấm là 0 điểm.
Cơ quan báo chí sau khi đã được thẩm định, đánh giá sẽ được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp Chứng nhận mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí và được sử dụng Chứng nhận này để quảng cáo thương hiệu cũng như đăng ký tham gia các chương trình chuyển đổi số báo chí và các đề án chuyển đổi số của cơ quan nhà nước.
Việc công bố xếp hạng mức độ trưởng thành Chuyển đổi số báo chí do Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện và công bố hàng năm.
Kết quả đánh giá, xếp hạng được công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông tại địa chỉ https://mic.gov.vn/ và Cổng thông tin Trung tâm Hỗ trợ Chuyển đổi số báo chí tại địa chỉ https://pdt.gov.vn/.
Việc ban hành và triển khai áp dụng Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí áp dụng cho tất cả các cơ quan báo chí trên cả nước. Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí là công cụ, thước đo đánh giá mức độ sẵn sàng, mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí của các cơ quan báo chí dùng chung trên phạm vi cả nước. Việc triển khai áp dụng Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí để đánh giá rộng rãi các cơ quan báo chí trên toàn quốc nhằm giúp từng cơ quan báo chí xác định được mình đang ở giai đoạn nào trong quá trình chuyển đổi số từ đó có lộ trình, kế hoạch, giải pháp chuyển đổi số phù hợp, giúp cơ quan báo chí phát triển nhanh hơn, mạnh hơn. Bên cạnh đó, Bộ Chỉ số đánh giá, đo lường mức độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí còn làm căn cứ để tạo lập được cơ sở dữ liệu chuyển đổi số báo chí với các thông tin, số liệu xác thực nhằm giúp các cơ quan, đơn vị chức năng quản lý nhà nước về báo chí nhìn thấy bức tranh toàn cảnh; đưa ra các giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy chuyển đổi số báo chí đồng thời có thêm công cụ đánh giá hiệu quả triển khai các chương trình, kế hoạch hỗ trợ chuyển đổi số báo chí trên phạm vi toàn quốc.
Minh Trí