Theo đó, để làm tốt nhiệm vụ này, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị, trong năm 2024, Bộ, Ngành Tư pháp cần thực hiện hiệu quả Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chương trình xây dựng đề án, văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ năm 2024; tập trung xây dựng, bảo đảm tiến độ chất lượng các dự án luật thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; tăng cường công tác kiểm tra, rà soát bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, đồng bộ và thống nhất của hệ thống pháp luật; nâng cao chất lượng thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật...
1. Công tác tư pháp đạt được nhiều kết quả nổi bật trong năm 2023, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước
Từ năm 2021 đến nay, bối cảnh tình hình thế giới, khu vực và trong nước có nhiều diễn biến nhanh, phức tạp, nhiều vấn đề chưa có tiền lệ, vượt dự báo và khó lường ảnh hưởng sâu sắc đến nền kinh tế - xã hội nước ta, tác động tiêu cực đến hầu hết các ngành, lĩnh vực, nhiều vấn đề khó, phức tạp phát sinh, trong đó có các lĩnh vực thuộc phạm vi, chức năng quản lý của Bộ, Ngành Tư pháp. Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời, khoa học của Đảng, của Quốc hội; sự chỉ đạo, điều hành chủ động, linh hoạt, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự nỗ lực phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân… nước ta đã thực hiện thắng lợi “mục tiêu kép” vừa tập trung phòng, chống dịch, kiểm soát dịch bệnh, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Trong lĩnh vực tư pháp, năm qua, bám sát sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, sự điều hành của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; đồng thời bám sát mục tiêu, chương trình phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 tại các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và của từng địa phương, Bộ, Ngành Tư pháp đã đoàn kết, trách nhiệm, nỗ lực vượt qua khó khăn, tập trung triển khai toàn diện, kịp thời, hoàn thành các nhiệm vụ chính trị được giao. Việc triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, các nghị quyết của Quốc hội, các nghị quyết, chương trình hành động của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ được thực hiện chủ động, khẩn trương xác định các nhiệm vụ công tác trọng tâm, kịp thời xây dựng, ban hành và điều chỉnh các chương trình, kế hoạch công tác, bảo đảm thứ tự ưu tiên, tập trung nguồn lực để tổ chức thực hiện kịp thời, bảo đảm tiến độ, chất lượng các nhiệm vụ đề ra... góp phần quan trọng vào các thành tựu chung về phát triển kinh tế - xã hội; quốc phòng, an ninh; phòng, chống tham nhũng; cải cách tư pháp; xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Về công tác chỉ đạo, điều hành: Trong năm 2023, công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ, Ngành Tư pháp được thực hiện theo đúng phương châm “Đoàn kết, kỷ cương, bản lĩnh linh hoạt, đổi mới, sáng tạo, kịp thời hiệu quả” của Chính phủ, tiếp tục có nhiều đổi mới, quyết liệt, kịp thời, nổi bật như: (i) Các chương trình, kế hoạch, văn bản chỉ đạo công tác được Bộ, Ngành Tư pháp chủ động xây dựng, ban hành sớm để cụ thể hóa các nhiệm vụ được giao như: Chương trình hành động của Ngành Tư pháp thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 06/01/2023 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Dự toán ngân sách nhà nước và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023; các chương trình, kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới (Nghị quyết số 27-NQ/TW)... Đồng thời, Bộ, Ngành thường xuyên rà soát, đôn đốc, thực hiện quyết liệt, tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, phức tạp để giải quyết, tham mưu các giải pháp thực hiện bảo đảm tiến độ. (ii) Bộ, Ngành Tư pháp tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt chủ trương tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong chỉ đạo, điều hành, giải quyết yêu cầu của người dân; lồng ghép việc tổ chức các hoạt động, hội nghị, hội thảo và chế độ thông tin, báo cáo... để tạo thuận lợi cho các cơ quan, đơn vị; việc sử dụng văn bản điện tử, chữ ký số thông qua Trục liên thông Văn bản quốc gia được thực hiện đồng bộ, mang lại nhiều tiện ích, tiết kiệm thời gian và chi phí. (iii) Cùng với việc chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo chương trình, kế hoạch đã đề ra, Bộ, Ngành Tư pháp đã chú trọng chỉ đạo, tập trung nguồn lực triển khai các nhiệm vụ được giao thêm. Riêng tại Bộ Tư pháp, năm 2023, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao thực hiện 222 nhiệm vụ, đã hoàn thành 78 nhiệm vụ có thời hạn, đang tiếp tục thực hiện 144 nhiệm vụ không có thời hạn; nâng tổng số từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Bộ Tư pháp được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao thực hiện 583 nhiệm vụ, đã hoàn thành 439 nhiệm vụ có thời hạn, không có nhiệm vụ quá hạn chưa hoàn thành. (iv) Công tác phối hợp giữa Bộ Tư pháp với các bộ, ngành, địa phương và giữa các Sở Tư pháp, Cục Thi hành án dân sự với các sở, ngành tiếp tục được quan tâm, chú trọng, qua đó kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ được giao.
Đối với từng lĩnh vực công tác cụ thể: Có thể thấy, kết quả công tác năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực của Bộ, Ngành Tư pháp đều tăng so với cùng kỳ năm 2022, trong đó, có một số lĩnh vực công tác đạt kết quả nổi bật như:
(i) Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật: Là một trong ba đột phá chiến lược tiếp tục được xác định tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật luôn được Bộ, Ngành Tư pháp xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, dành nhiều thời gian, ưu tiên nguồn lực để tham mưu, thể chế hóa những quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước; tham gia có trách nhiệm vào giải quyết các vấn đề khó khăn, phức tạp phát sinh, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc kìm hãm sự phát triển, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Trong năm 2023, Bộ Tư pháp đã tích cực tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết số 126/NQ-CP ngày 14/8/2023 về một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ. Quán triệt quan điểm coi công tác xây dựng pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và chính quyền các cấp, Nghị quyết đã đề ra nhiều nhiệm vụ, giải pháp tạo cơ sở pháp lý quan trọng nhằm nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ.
(ii) Công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện kịp thời với khối lượng công việc lớn, góp phần bảo đảm tính thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi của hệ thống pháp luật. Trong đó, công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật được Bộ Tư pháp quan tâm chỉ đạo, bám sát thực tiễn ban hành văn bản của các bộ, ngành, địa phương và sự phản ánh, kiến nghị của cơ quan báo chí, người dân, tổ chức; gắn công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật với công tác kiểm tra của Đảng, công tác giám sát của Quốc hội. Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật được Bộ, Ngành Tư pháp thực hiện thường xuyên và trọng điểm theo đợt, kế hoạch rà soát chuyên đề. Thông qua đó, nhận diện, đánh giá các mâu thuẫn, vướng mắc, bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn, từ đó đề xuất cấp có thẩm quyền tiếp tục xem xét, xử lý trong quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Kết quả rà soát văn bản do Bộ, Ngành Tư pháp chủ trì thực hiện bảo đảm chất lượng, có giá trị pháp lý và thực tiễn thiết thực, hiệu quả.
(iii) Công tác tổ chức thi hành pháp luật, theo dõi tình hình thi hành pháp luật tiếp tục được Bộ, Ngành Tư pháp quan tâm, chú trọng triển khai thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, bám sát các lĩnh vực trọng tâm, liên ngành của từng năm, gắn kết chặt chẽ với công tác xây dựng pháp luật. Về công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính, Bộ, Ngành Tư pháp tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản hướng dẫn thi hành; thể chế về xử lý vi phạm hành chính tiếp tục được hoàn thiện.
(iv) Công tác truyền thông, phổ biến về chính sách, pháp luật, hòa giải ở cơ sở được tổ chức thực hiện hiệu quả. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thường xuyên đổi mới, bám sát yêu cầu đời sống thực tiễn, lấy người dân là trung tâm thụ hưởng để tham mưu hoàn thiện thể chế và coi công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là giải pháp thúc đẩy việc đưa pháp luật vào cuộc sống. Đồng thời, Bộ, Ngành Tư pháp tiếp tục đổi mới hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, bên cạnh các hình thức truyền thống, nhiều mô hình mới, cách làm hay, hiệu quả về phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là việc ứng dụng công nghệ thông tin tiếp tục được các bộ, ngành, địa phương quan tâm, chú trọng triển khai đạt hiệu quả cao. Đặc biệt, Bộ Tư pháp đã tổ chức thành công Hội thi Hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ IV.
(v) Công tác hộ tịch, quốc tịch, chứng thực được Bộ, Ngành Tư pháp chú trọng thực hiện, bám sát quy định trong văn bản quy phạm pháp luật và nhiệm vụ giao tại các đề án trong lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực; Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030” đã giải quyết kịp thời nhu cầu rất lớn của người dân. Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử được xây dựng, vận hành hiệu quả, duy trì kết nối, chia sẻ thông suốt với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Chính thức cấp giấy tờ hộ tịch điện tử, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động của Bộ, Ngành Tư pháp.
(vi) Công tác thi hành án dân sự: Kết quả thi hành án dân sự về việc, về tiền và thu hồi tài sản trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế đều đạt cao nhất từ trước đến nay. Thể chế về thi hành án dân sự tiếp tục được hoàn thiện góp phần giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, nhất là nâng cao hiệu quả thi hành án tín dụng ngân hàng và thu hồi tài sản cho Nhà nước trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế. Các cơ quan thi hành án dân sự đã thực hiện nghiêm trách nhiệm, chức năng theo dõi thi hành án hành chính theo quy định của Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và các khuyến nghị qua hoạt động giám sát của Quốc hội.
(vii) Thể chế trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp tiếp tục được hoàn thiện đáp ứng yêu cầu phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và quản lý nhà nước. Quản lý nhà nước trong các lĩnh vực luật sư, công chứng, giám định tư pháp, bán đấu giá tài sản, trọng tài thương mại, thừa phát lại, quản lý thanh lý tài sản… tiếp tục được Bộ và các Sở Tư pháp tăng cường, bám sát chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và pháp luật.
(viii) Công tác trợ giúp pháp lý có nhiều kết quả ấn tượng, nhất là việc thiết lập cơ chế trực trợ giúp pháp lý trong điều tra hình sự trên toàn quốc, số vụ việc trợ giúp pháp lý tố tụng cao nhất từ trước đến nay. Đồng thời, thể chế về trợ giúp pháp lý tiếp tục được hoàn thiện, lần đầu tiên Bộ Tư pháp ban hành tiêu chí xác định vụ việc tham gia tố tụng thành công và lần đầu tiên quy định việc trợ giúp pháp lý tham gia phiên tòa trực tuyến và có trợ giúp viên pháp lý hạng I.
(ix) Công tác pháp luật quốc tế, hợp tác quốc tế có nhiều dấu ấn quan trọng. Bộ Tư pháp tích cực, chủ động tham gia định hình các khuôn khổ hợp tác pháp luật và tư pháp trên bình diện đa phương và toàn cầu, tạo cơ sở thúc đẩy hợp tác song phương; chú trọng thực hiện vai trò, nhiệm vụ là cơ quan đại diện pháp lý cho Chính phủ trong các tranh chấp đầu tư quốc tế trên cơ sở Quyết định số 14/2020/QĐ-TTg ngày 08/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế phối hợp giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế. Việc thực hiện nhiệm vụ cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị tiếp tục được tăng cường, trong đó đã chủ động phối hợp các bộ, ngành tiến hành xây dựng dự thảo Báo cáo quốc gia thực hiện Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR) lần thứ 4. Công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực hợp tác quốc tế về pháp luật tiếp tục được tăng cường, nhất là việc ban hành và triển khai các đề án như: Đề án định hướng tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế của Bộ Tư pháp giai đoạn 2022 - 2026; Đề án đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp đối với hoạt động hợp tác quốc tế về pháp luật và cải cách tư pháp giai đoạn 2022 - 2026.
(x) Công tác xây dựng ngành, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức, cán bộ làm công tác pháp luật, tư pháp tiếp tục được quan tâm, chú trọng.
(xi) Công tác nghiên cứu khoa học pháp lý tiếp tục có nhiều đóng góp thiết thực phục vụ trực tiếp cho công tác tham mưu triển khai nhiệm vụ của Bộ, Ngành Tư pháp…
Các công tác khác như: Nuôi con nuôi, đăng ký biện pháp bảo đảm, bồi thường nhà nước, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, báo chí, xuất bản, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số... cũng đạt được kết quả tích cực, đóng góp quan trọng vào những thành tựu chung của Bộ, Ngành Tư pháp trong năm qua, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội của đất nước.
2. Bộ, Ngành Tư pháp xác định nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp chủ yếu công tác tư pháp năm 2024
Tiếp tục kế thừa, phát huy giá trị truyền thống và những kết quả đạt được của năm 2023, đồng thời để thực hiện tốt nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao trong giai đoạn mới, Bộ, Ngành Tư pháp xác định 09 nhiệm vụ trọng tâm và 06 giải pháp chủ yếu công tác tư pháp trong năm 2024.
2.1. Về nhiệm vụ trọng tâm
Một là, kịp thời quán triệt, tham mưu thể chế hóa kịp thời, đầy đủ và triển khai thực hiện hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, văn bản chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ liên quan đến các lĩnh vực công tác của Bộ, Ngành Tư pháp, nhất là tiếp tục tham mưu và tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết số
27-NQ/TW; Kế hoạch số 11-KH/TW ngày 28/11/2022 của Bộ Chính trị thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW; Nghị quyết số 77/NQ-CP ngày 12/5/2023 của Chính phủ về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW.
Hai là, thực hiện hiệu quả Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Chương trình xây dựng đề án, văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ năm 2024. Tập trung xây dựng, bảo đảm tiến độ chất lượng các dự án luật thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, như: Luật Thủ đô (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, Luật Công chứng và các nhiệm vụ để bổ sung các dự án luật sửa đổi, bổ sung Luật Thi hành án dân sự, Luật Luật sư, Luật Giám định tư pháp vào Chương trình; tiếp tục nghiên cứu, tham mưu sửa đổi Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (Nghị định số 34/2016/NĐ-CP); nghiên cứu, đề xuất sửa Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Chú trọng nâng cao chất lượng thẩm định đề nghị xây dựng, dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.
Ba là, thực hiện nghiêm Quy định số 132-QĐ/TW ngày 27/10/2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; Chỉ thị số 04-CT/TW ngày 02/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế. Thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính. Phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ thi hành án dân sự được Quốc hội, Chính phủ giao. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xử lý dứt điểm các việc có điều kiện thi hành án, nhất là các vụ việc trọng điểm, các vụ việc phức tạp, kéo dài, các vụ việc liên quan đến tín dụng, ngân hàng. Tham mưu giúp Chính phủ thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước về thi hành án hành chính.
Bốn là, tiếp tục tập trung thực hiện kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ của Ngành Tư pháp theo Đề án số 06 của Thủ tướng Chính phủ; Kế hoạch Chuyển đổi số Ngành Tư pháp giai đoạn 2020 - 2025, định hướng đến năm 2030; đầu tư xây dựng, nâng cấp, hoàn thiện các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu và phần mềm ứng dụng của Ngành Tư pháp. Thực hiện nghiêm, hiệu quả Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 09/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cấp Phiếu lý lịch tư pháp tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Tập trung sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật để thực thi các phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh.
Năm là, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chất lượng dịch vụ công trong các lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, chứng thực; bổ trợ tư pháp; nuôi con nuôi; lý lịch tư pháp; trợ giúp pháp lý; hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp…
Sáu là, tích cực, chủ động tham mưu cho Chính phủ trong giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế và thực hiện tốt công tác hợp tác quốc tế về xây dựng pháp luật; thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương, đa phương, trong đó chú trọng hiệu quả hợp tác với các đối tác láng giềng, truyền thống và hữu nghị; thực hiện tốt quản lý nhà nước về hợp tác quốc tế về pháp luật và cải cách tư pháp, nhất là các hoạt động hợp tác trong xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế.
Bảy là, tiếp tục hoàn thiện thể chế trong công tác xây dựng ngành; kiện toàn tổ chức và sắp xếp, cơ cấu lại đội ngũ công chức, viên chức Bộ Tư pháp theo yêu cầu của Nghị định số 98/2022/NĐ-CP ngày 29/11/2022 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp, Quyết định số 792/QĐ-TTg ngày 04/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh sách các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Tư pháp và các thông tư, quy định khác có liên quan theo đúng yêu cầu của vị trí việc làm. Thực hiện tốt các nhiệm vụ của công tác cán bộ, tiếp tục nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cho công chức, viên chức và công tác đào tạo tại các cơ sở đào tạo của Bộ tạo nguồn nhân lực pháp luật chất lượng cao cho Bộ, Ngành Tư pháp.
Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng bảo đảm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tư pháp trong sạch, chuyên nghiệp, bản lĩnh, ngang tầm nhiệm vụ theo tinh thần các nghị quyết của Đảng và yêu cầu của Chính phủ, nhất là Đề án tổng thể “Tiếp tục xây dựng Trường Đại học Luật Hà Nội và Trường Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh thành các trường trọng điểm đào tạo cán bộ về pháp luật” và Đề án “Tiếp tục xây dựng Học viện Tư pháp thành trung tâm lớn đào tạo các chức danh tư pháp” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Chương trình tăng cường kiểm soát và nâng cao chất lượng đào tạo cử nhân Luật giai đoạn 2023 - 2030; Đề án phát triển nguồn nhân lực làm công tác tham mưu, xây dựng pháp luật, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ… bảo đảm chất lượng, hiệu quả và đúng lộ trình đã đề ra.
Tám là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo đúng chỉ đạo của Đảng và quy định của pháp luật, tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực. Tăng cường công tác thanh tra đột xuất, thanh tra các cơ quan, tổ chức có dấu hiệu vi phạm pháp luật và lĩnh vực do Bộ, Ngành Tư pháp quản lý có nhiều bức xúc, dư luận xã hội quan tâm.
Chín là, tập trung, chủ động, quyết liệt trong triển khai thực hiện các dự án đầu tư công; phấn đấu bảo đảm kết quả giải ngân vốn đầu tư năm 2024 theo tiêu chí được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao.
2.2. Về giải pháp chủ yếu
Để thực hiện tốt các nhiệm vụ công tác tư pháp năm 2024, bên cạnh việc thực hiện các giải pháp mang tính chất thường xuyên, Bộ, Ngành Tư pháp xác định một số giải pháp chủ yếu, phù hợp với bối cảnh năm 2024, cụ thể như sau:
Một là, tiếp tục đổi mới, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, đề cao trách nhiệm người đứng đầu; tăng cường công tác cải cách hành chính; thực hiện nghiêm các chương trình, kế hoạch công tác đã đề ra, nhất là những nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.
Hai là, tiếp tục thực hiện tốt việc kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong toàn Ngành, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học pháp lý; có cơ chế thu hút nhân lực có kỹ năng nghề nghiệp, trình độ chuyên môn cao về làm việc tại Bộ, Ngành Tư pháp.
Ba là, chủ động hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ; kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; điều chỉnh linh hoạt việc triển khai các chương trình, kế hoạch công tác đã đề ra, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế nhưng vẫn thực hiện được đầy đủ, hiệu quả các nhiệm vụ được giao.
Bốn là, tập trung đầu tư nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng để đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong Ngành Tư pháp, nhất là ứng dụng công nghệ thông tin trong chỉ đạo, điều hành triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch công tác; cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp; phổ biến, giáo dục pháp luật và truyền thông, nhất là các hoạt động của Bộ, Ngành Tư pháp; kịp thời chia sẻ, nhân rộng cách làm hay, hiệu quả, sáng tạo trong triển khai, thực hiện nhiệm vụ được giao phù hợp với tình hình thực tiễn của đất nước.
Năm là, tăng cường công tác phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan và cấp ủy, chính quyền các cấp trong chỉ đạo, điều hành công tác tư pháp từ Trung ương đến địa phương; kịp thời báo cáo, tham mưu các giải pháp đổi mới, sáng tạo, hiệu quả, kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền để xin ý kiến chỉ đạo, tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của Bộ, Ngành.
Sáu là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các sai phạm (nếu có); đồng thời, kịp thời động viên, khích lệ các tập thể, cá nhân đã nỗ lực hoàn thành xuất sắc, đạt kết quả cao trong triển khai, tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao.
Để thực hiện có hiệu quả phương hướng và nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp nêu trên, Bộ, Ngành Tư pháp cần thực hiện nghiêm túc các ý kiến phát biểu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2024, cụ thể:
Thứ nhất, chú trọng công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế: Hiện nay, vị thế của đất nước đang đi lên, đòi hỏi cần tiếp tục hoàn thiện thể chế. Điều này tạo áp lực cho Ngành Tư pháp trong việc xây dựng khuôn khổ pháp luật phù hợp với pháp luật quốc tế. Tuy nhiên, đây không chỉ là công việc của riêng Bộ Tư pháp mà là trách nhiệm chung của tất cả các cơ quan trong hệ thống chính trị, trong đó vai trò của Bộ Tư pháp là rất lớn, chịu trách nhiệm tổng hợp, rà soát văn bản chưa hoàn chỉnh, trong đó lưu ý xây dựng thể chế phải kịp thời, có chất lượng để hạn chế tình trạng sửa luật; nghiên cứu đề xuất sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Nghị định số 34/2016/NĐ-CP, Nghị định số 154/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 34/2016/NĐ-CP; sửa đổi, điều chỉnh lại Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 và năm 2025; kịp thời, chính xác trong công tác thẩm định các dự thảo, dự án luật trình Chính phủ.
Thứ hai, nâng cao chất lượng công tác thi hành pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống; đồng thời, tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức, dễ nghe, dễ hiểu.
Thứ ba, đối với công tác xây dựng Ngành, Bộ, Ngành Tư pháp cần có giải pháp để cán bộ trong Ngành yên tâm công tác, giữ được niềm tin với công việc, vị trí công tác của mình; gắn bó với Ngành và luôn tự hào với truyền thống vẻ vang của Ngành. Để làm được điều này, trước hết, cần nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, các đồng chí lãnh đạo cần nêu cao ý thức gương mẫu và tạo được nguồn năng lượng truyền cảm hứng cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; đồng thời, chú trọng chăm lo đời sống cho cán bộ, nhân viên.
Thứ tư, thực hiện tốt hơn nữa công tác phối hợp với các bộ, ngành khác, với các địa phương và hợp tác quốc tế.
Thứ năm, Bộ, Ngành Tư pháp cần đẩy mạnh hơn nữa cải cách thủ tục hành chính
và chuyển đổi số.
Thứ sáu, nâng cao trách nhiệm, linh hoạt, nhạy bén hơn nữa trong việc “ứng xử” với khuôn khổ pháp luật quốc tế; thường xuyên trao đổi, tham khảo kinh nghiệm với quốc tế; có chế độ phù hợp cho cán bộ làm công tác pháp luật quốc tế bởi đây là lĩnh vực khó và “nhạy cảm”.
Đồng thời, Phó Thủ tướng Chính phủ cũng đề nghị các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục quan tâm hơn nữa đối với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật; chung tay góp sức để giải quyết những vướng mắc trong công tác tư pháp và pháp luật; tạo cơ chế làm việc hiệu quả cho cán bộ tư pháp.
Với sự nỗ lực, quyết tâm và truyền thống vẻ vang của Ngành Tư pháp trong những năm qua, Phó Thủ tướng Chính phủ tin tưởng rằng, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Ngành Tư pháp sẽ “chân cứng, đá mềm” nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Nhân dân giao phó, góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới và hội nhập quốc tế của đất nước./.
ThS. Bùi Thị Huyền
Tạp chí Dân chủ và Pháp luật
(Nguồn: Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Kỳ 1 (Số 396), tháng 1/2024)