Ai giải quyết khiếu nại đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Trưởng công an xã

Từ thực tế, một vụ việc đã xảy ra ở xã BT (huyện Thăng Bình), Trưởng Công an xã ra quyết định xử phạt hành chính nhưng đã ảnh hưởng đến quyền, lợi ích của người dân. Người dân khiếu nại thì Trưởng Công an xã ra quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu không chấp nhận đơn, giữ nguyên quyết định xử phạt. Thấy việc giải quyết của Trưởng Công an xã không thỏa đáng, nên người dân làm đơn khiếu nại đến cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai, nhưng các cơ quan trong địa bàn huyện lúng túng vì không xác định được cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định xử phạt của Trưởng Công an xã.

Xin giới thiệu các ý kiến khác nhau, để các đồng nghiệp cùng trao đổi:

Ý kiến thứ nhất: Thẩm quyền giải quyết thuộc về Chủ tịch ủy ban nhân dân xã, căn cứ các quy định:

- Điều 19 Luật Khiếu nại, tố cáo và Điều 17 Luật Khiếu nại số 02/2011/QH13 mới ban hành  thì thẩm quyền  của “Chủ tịch ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã); Thủ trưởng cơ quan thuộc ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp”.

- Khoản 1, Điều 4 Pháp lệnh Công an xã quy định: Công an xã chịu sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của cấp ủy Đảng, sự quản lý điều hành của ủy ban nhân dân cùng cấp và sự chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ của Công an cấp trên.

Ý kiến này cho rằng, thẩm quyền của Chủ tịch ủy ban nhân dân xã giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Trưởng Công an xã  là có căn cứ và phù hợp với thực tiễn áp dụng pháp luật. Vì công an xã, Trưởng Công an xã chịu sự quản lý trực tiếp của ủy ban nhân dân xã và Chủ tịch ủy ban nhân dân xã, nên việc giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định giải quyết khiếu nại của Trưởng Công an xã tuy chưa được pháp luật quy định nhưng đúng với thực tiễn thi hành pháp luật về khiếu nại.

Ý kiến thứ hai: Thẩm quyền giải quyết thuộc về Chủ tịch ủy ban nhân dân huyện căn cứ vào khoản 3, Điều 10 Pháp lệnh Công an xã quy định là “Trưởng Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh sau khi trao đổi, thống nhất với Chủ tịch ủy ban nhân dân xã, đề nghị Chủ tịch ủy ban nhân dân huyện bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức Trưởng Công an xã; bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó trưởng Công an xã.

Chủ tịch ủy ban nhân dân xã theo đề nghị của Trưởng Công an xã quyết định công nhận, miễn nhiệm công an viên”.

Ý kiến này cho rằng: Chủ tịch ủy ban nhân dân huyện là người trực tiếp bổ nhiệm Trưởng Công an xã, do đó là cấp trên trực tiếp của Trưởng Công an xã và có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định xử phạt của Trưởng Công an xã.

Ý kiến thứ ba: Thẩm quyền giải quyết thuộc về Trưởng Công an huyện, căn cứ Thông tư 08/2007/TT-BCA ngày 24/7/2007 của Bộ Công an hướng dẫn giải quyết khiếu nại, tố cáo trong Công an nhân dân tại điểm 1.2, khoản 1, Mục II có quy định:

“Trưởng Công an cấp huyện giải quyết:

Khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình và của cán bộ, chiến sỹ thuộc quyền quản lý trực tiếp, trừ khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của Trưởng đồn Công an, Trưởng Công an phường, Trưởng Công an thị trấn;

Khiếu nại mà Trưởng đồn Công an, Trưởng Công an phường, Trưởng Công an thị trấn đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại”. 

Ý kiến này lập luận rằng, Công an xã chịu sự hướng dẫn nghiệp vụ của Công an huyện và Trưởng Công an huyện nên việc giải quyết khiếu nại lần hai đối với các quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Trưởng Công an xã cũng như Trưởng Công an phường, Trưởng Công an thị trấn, thì cũng có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định của Trưởng Công an xã. 

Mỗi ý kiến nêu ra đều có viện dẫn quy định cụ thể của pháp luật với những cách lập luận riêng của mình.

Theo quan điểm của người làm công tác theo dõi thi hành pháp luật, chúng tôi thấy rằng, để xác định ai là người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính của Trưởng Công an xã thì trước hết phải xem xét vấn đề Trưởng Công an xã có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính của mình hay không. Cần phải thấy rằng, theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính hiện nay thì chủ thể có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính rất nhiều, nhưng chủ thể có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định xử phạt vi phạm hành chính chỉ được giao cho một số chức danh có thẩm quyền nhất định. Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 (được sửa đổi, bổ sung năm 2005) và Nghị định số 136/2006/NĐ-CP ngày 14/11/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Khiếu nại, tố cáo không có quy định về thẩm quyền giải quyết khiếu nại của Trưởng Công an xã. Điều 19 của Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 (được sửa đổi, bổ sung năm 2005), quy định: “Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã), thủ trưởng cơ quan thuộc Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp”.

Trưởng Công an xã là người chịu sự quản lý trực tiếp của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, và có thể coi đây là trường hợp cụ thể có thẩm quyền ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng không có thẩm quyền ra quyết định giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính của mình đã ban hành, vì thẩm quyền này thuộc về Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã.

Trở lại vấn đề nêu trên, chúng ta có thể thấy rằng việc đặt ra vấn đề ai là người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính của Trưởng Công an xã là không đúng, bởi vì Trưởng Công an xã là người không có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu. Do đó, nếu trong thực tế đã có trường hợp Trưởng Công an xã ra quyết định giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính của mình mà đương sự vẫn không đồng ý, thì theo chúng tôi nên xử lý theo một trong hai hướng như sau:

- Một là, Trưởng Công an xã ra quyết định thu hồi quyết định giải quyết khiếu nại của mình và chuyển hồ sơ đề nghị Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã giải quyết khiếu nại lần đầu theo thẩm quyền;

- Hai là, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã ra quyết định hủy bỏ quyết định giải quyết khiếu nại của Trưởng Công an xã và tiến hành các thủ tục giải quyết khiếu nại lần đầu theo thẩm quyền

Đoàn Văn Bản

Sở Tư pháp Quảng Nam