Trang Chủ
Sáng ngày 22/8/2024, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến hết năm 2023 đối với nhóm lĩnh vực thứ hai, gồm các lĩnh vực: Tư pháp; nội vụ; an ninh, trật tự, an toàn xã hội; thanh tra; tòa án; kiểm sát.
Liên quan đến vấn đề xem xét, thông qua việc thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, có thể thấy, thời gian qua, số lượng dự án luật được đề xuất bổ sung vào Chương trình ngày càng tăng, với số lượng tương đối lớn. Tuy nhiên, tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho rằng, mặc dù số lượng thay đổi rất lớn nhưng các đề xuất, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh rất sát với Kỳ họp của Quốc hội. Về nguyên nhân của tình trạng này, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết thêm, có 02 nguyên nhân, đó là do tình hình kinh tế - xã hội thay đổi nhanh chóng và khả năng dự đoán, nắm bắt trước tình hình của chúng ta có hạn, khả năng nhận biết còn lúng túng. Do đó, Phó Thủ tướng đề xuất một số giải pháp khắc phục, trước hết là tăng cường kỷ luật, kỷ cương, các Bộ trưởng phải chủ động trong công tác pháp chế, đồng thời, cần tăng cường chất lượng nguồn nhân lực. Đây là vấn đề cơ bản, nếu không có thông tin, không có nguồn nhân lực đủ mạnh thì tiếp tục còn gặp nhiều khó khăn, do đó, cần có chế độ phụ cấp thêm. Ngoài ra, cần xem xét sửa đổi, bổ sung pháp luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Tham gia chất vấn, đại biểu Nguyễn Phương Thủy - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội bày tỏ thắc mắc tại sao đã có định hướng chương trình xây dựng pháp luật từ đầu nhiệm kỳ, công tác rà soát pháp luật cũng được làm tương đối thường xuyên… nhưng luật vừa mới thi hành đã phải sửa đổi, thậm chí có luật còn chưa thi hành. Bên cạnh đó, đại biểu cho biết, theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, tại Kỳ họp thứ 8 tới của Quốc hội, dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến đối với 25 dự án và thông qua 12 dự án luật. Tuy nhiên, cho đến hiện nay, Chính phủ vẫn đang tiếp tục đề nghị bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh rất nhiều dự án luật khác. Do đó, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng cho biết nguyên nhân của những vấn đề này? Trách nhiệm của Chính phủ như thế nào trong việc các luật liên tục phải sửa đổi? Đồng thời cho biết giải pháp để cân bằng giữa tính thống nhất, ổn định của hệ thống pháp luật với những yêu cầu có tính đặc biệt, đặc thù và có tính thời điểm?
Trả lời chất vấn đại biểu về điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, Bộ Chính trị ban hành Kết luận 19-KL/TW ngày 14/10/2021 về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Quốc hội ban hành Nghị quyết về Chương trình Xây dựng luật, pháp lệnh, từ đó, Chính phủ đã có định hướng về xây dựng luật, pháp lệnh. Thời gian qua, Chính phủ đề xuất trình bổ sung 17 dự án mới vào định hướng Chương trình, nhưng vẫn chưa bao quát hết những vấn đề mới phát sinh. Qua rà soát, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo thành lập Ban chỉ đạo rà soát, tổng hợp từ các nguồn khác nhau và dự kiến trình Quốc hội thông qua một số luật. Cụ thể, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét thông qua 02 luật để sửa đổi, bổ sung các luật khác nhau. Dự kiến sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Quy hoạch và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan để thực hiện Luật Quy hoạch. Nội dung này sẽ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan chủ trì soạn thảo. Nhóm thứ hai là sửa đổi Luật Ngân sách nhà nước, Luật quản lý thuế, Luật quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Kế toán, Luật Dự trữ quốc gia, Luật Kiểm toán độc lập và Luật Chứng khoán. Nội dung này sẽ giao Bộ Tài chính là cơ quan chủ trì.
Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cũng cho biết, lý do dẫn tới việc điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh một phần để đáp ứng nhu cầu của thực tiễn nhằm xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội; nhưng cũng một phần có nguyên nhân chủ quan là chưa chủ động và nhận thức chưa hết của các bộ, ngành.
Để trả lời thắc mắc của đại biểu về “cân bằng giữa tính thống nhất, ổn định của hệ thống pháp luật với những yêu cầu có tính đặc biệt, đặc thù và có tính thời điểm”, Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, trong xây dựng pháp luật, cần dung hòa hai vấn đề là đáp ứng các yêu cầu thực tế và giữ ổn định của hệ thống pháp luật. Những khó khăn, thách thức, yêu cầu của thực tiễn xảy ra thì cần phải xử lý, do đó, bị ảnh hưởng bởi tính ổn định.
Chính vì vậy, Phó Thủ tướng đề xuất giải pháp, trong thời gian tới, tham mưu Chính phủ tiếp tục duy trì những vấn đề ổn định và nâng cao trình độ, năng lực để đạt chất lượng tốt hơn, qua đó xử lý các vấn đề phát sinh là ngoại lệ. Dự kiến có thể sửa đổi khoản 2, khoản 3 Điều 19 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Vấn đề quan trọng là duy trì để đảm bảo cân bằng sự ổn định. Đi liền với đó, phải có giải pháp để xử lý những vấn đề phát sinh là ngoại lệ (có thể ủy quyền một bước để xử lý những ngoại lệ). Về vấn đề năng lực, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho rằng, tính năng lực và chuyên nghiệp là rất quan trọng, cần đầu tư thêm cho lực lượng xây dựng pháp luật, lực lượng xây dựng chính sách, về cơ bản đội ngũ này phải tâm huyết, trách nhiệm nghề nghiệp để có thể cải thiện, cùng với đó kết hợp với chế độ cho đội ngũ này.
Theo chương trình của phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cũng phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề liên quan thuộc trách nhiệm của Chính phủ. Trong đó, về lĩnh vực tư pháp, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn xác định nhiệm vụ xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, bất cập, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ đã tổ chức 28 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, thông qua hơn 100 đề nghị xây dựng luật, dự án luật, trình Quốc hội xem xét, thông qua 41 luật, đang xây dựng 40 dự án luật, đã ban hành trên 390 nghị định.
Công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ điều hành quyết liệt, kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm, xác định các điểm nghẽn về thể chế trên các lĩnh vực, nỗ lực tháo gỡ những quy định mâu thuẫn, bất cập, kìm hãm sự phát triển, góp phần khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy các hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh.
Uyên Nhi
