Nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên góp phần xây dựng cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh

1. Vai trò của đảng viên trong việc góp phần xây dựng Chi bộ vững mạnh

Để xây dựng được một Chi bộ vững mạnh, vai trò và trách nhiệm của mỗi đảng viên là rất lớn. Điều này đòi hỏi mỗi đảng viên phải thường xuyên, liên tục thực hiện các nội dung sau đây^[1]:

Thứ nhất, đảng viên cần phải thực hiện đúng nguyên tắc, đầy đủ các nhiệm vụ của người đảng viên. Theo Điều 2 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam thì đảng viên cần thực hiện 04 nhiệm vụ: (i) Tuyệt đối trung thành với mục đích lý tưởng cách mạng của Đảng, chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước; hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; phục tùng tuyệt đối sự phân công và điều động của Đảng. (ii) Không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ kiến thức, năng lực công tác, phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, có lối sống lành mạnh; đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ, quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các biểu hiện tiêu cực khác; chấp hành quy định của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm. (iii) Liên hệ chặt chẽ với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân; chăm lo đời sống vật chất, tinh thần và bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhân dân; tích cực tham gia công tác quần chúng, công tác xã hội nơi làm việc và nơi ở; tuyên truyền vận động gia đình và nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. (iv) Tham gia xây dựng, bảo vệ đường lối, chính sách và tổ chức của Đảng; phục tùng kỷ luật, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng; thường xuyên tự phê bình và phê bình, trung thực với Đảng; làm công tác phát triển đảng viên; sinh hoạt đảng và đóng đảng phí đúng quy định.

Trên đây là những nhiệm vụ bắt buộc đối với mỗi người đảng viên mà khi được kết nạp, đứng trong hàng ngũ của Đảng, mỗi người đảng viên đều nắm rất rõ và được tuyên thệ dưới lá cờ của Đảng. Do đó, không thể viện lý do để từ chối thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ. Chẳng hạn như trong việc thực hiện các nhiệm vụ được phân công cụ thể, đảng viên phải nỗ lực hoàn thành ở mức cao nhất, không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu chung của đơn vị mà còn góp phần làm gương cho quần chúng; không thể viện dẫn những lý do cá nhân để thoái thác, bao biện cho việc chưa hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Thứ hai, mỗi đảng viên cần phải tích cực tham gia vào việc xây dựng nghị quyết, kế hoạch triển khai nghị quyết của Chi bộ. Trên thực tế, ở số ít Chi bộ vẫn còn những đảng viên thụ động, ít đề xuất các giải pháp, không có nhiều sáng kiến mạnh dạn đề xuất để xây dựng Chi bộ. Các đảng viên này tham gia các cuộc họp, sinh hoạt Chi bộ chỉ mang tính chất có mặt và thường đơn giản là đồng ý với các ý kiến của cấp ủy, của Bí thư Chi bộ chứ chưa đưa ra được chính kiến cá nhân mang tính xây dựng, trừ khi có liên quan trực tiếp tới lợi ích của bản thân. Trong khi đó, Nghị quyết của Chi bộ là thể hiện ý chí và trí tuệ tập thể nên luôn cần phải tập trung, phát huy sự chủ động, trí tuệ của tất cả các đảng viên trong Chi bộ.

Thứ ba, các đảng viên phải thể hiện tính kỷ luật, tính đảng đối với các vấn đề mang tính tranh đấu, ngay trong nội bộ. Từng đảng viên trong Chi bộ cần nêu cao tính chiến đấu bằng tinh thần đóng góp ý kiến vì cái chung; tránh tình trạng “thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh”, thiếu tính phản biện đối với những ý kiến của cấp trên và của đồng đội mình. Điều này yêu cầu đảng viên không được xuê xoa, cầu an, thỏa hiệp, nhất là đối với các vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín, vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng.

Thứ tư, các đảng viên cần đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nêu gương những người tốt, việc tốt; ngăn ngừa, cảnh báo, phê phán và xử lý nghiêm những việc làm sai trái; đấu tranh mạnh mẽ chống tham nhũng, hư hỏng, tiêu cực; những hành vi vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước. Không những vậy, mỗi cán bộ, đảng viên trước hết là người đứng đầu phải gương mẫu, tự giác, nghiêm túc tự phê bình, kiểm điểm, tự soi lại mình, đơn vị mình, gia đình mình, cái gì tốt thì phát huy, cái gì khiếm khuyết thì tự điều chỉnh, cái gì xấu thì tự sửa mình. Mọi đảng viên đều phải làm như vậy, chứ không phải chỉ đứng ngoài để nhận xét, bình phẩm coi như mình “vô can”. Việc kiểm điểm, tự phê bình và phê bình cần được chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ, chặt chẽ, nghiêm túc, thận trọng và thực chất. Hết sức tránh việc làm qua loa, hình thức, chiếu lệ. Khắc phục tình trạng nể nang, thậm chí biến cuộc họp tự phê bình và phê bình thành nơi “vuốt ve ca tụng” lẫn nhau; đồng thời cũng tránh tình trạng lợi dụng dịp này để “đấu đá”, “hạ bệ” nhau với những động cơ không trong sáng. Muốn tự phê bình và phê bình có kết quả tốt, khách quan, điều quan trọng là phải giữ vững nguyên tắc của Đảng, phát huy dân chủ trong Đảng. Người đứng đầu phải gương mẫu làm trước và phải có các hình thức dân chủ để quần chúng đóng góp, phê bình cán bộ, đảng viên. Tự phê bình và phê bình đòi hỏi mỗi người đảng viên cần tinh thần tự giác, trách nhiệm cao, có tình yêu thương đồng chí trong sáng và có dũng khí đấu tranh bảo vệ lẽ phải bằng tinh thần thẳng thắn, trao đổi chân tình.

Thứ năm, mỗi đảng viên trong Chi bộ cần phải nỗ lực tham gia vào việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng nhất là trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển như hiện nay. Đảng viên cần tăng cường đăng tải những thông tin chính thống, lan tỏa những thông điệp tốt đẹp mỗi ngày, đồng thời phản biện những thông tin sai trái, phiến diện của các thế lực thù địch trên không gian mạng.

2. Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đảng viên

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng “Nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên; phát huy tính tiên phong, gương mẫu, trọng dân, gần dân, tin dân, hiểu dân, học dân của cán bộ, đảng viên”, các cấp ủy cần tập trung một số giải pháp sau^[2]:

Một là, đổi mới, tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị cho đảng viên. Các cấp ủy cần đổi mới hình thức giáo dục chính trị tư tưởng sinh động, phong phú để đảng viên nhận thức đúng, sâu sắc. Đẩy mạnh sự tự giác nghiên cứu, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong mỗi đảng viên; nâng cao ý thức tự tu dưỡng, rèn luyện, “tự soi”, “tự sửa”, đề cao danh dự của người đảng viên. Cấp ủy chủ động nắm tình hình, diễn biến tư tưởng, lắng nghe tâm tư, dư luận để kịp thời định hướng cho đảng viên trước những vấn đề phát sinh và yêu cầu mỗi đảng viên phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Các cấp ủy nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng phù hợp với điều kiện mới và truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc để làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện. Phát huy vai trò của cơ quan báo chí trong tuyên truyền, giới thiệu tấm gương đảng viên tiêu biểu, tạo sự lan tỏa trong Đảng, trong xã hội.

Hai là, coi trọng công tác quản lý đảng viên và kịp thời rà soát, sàng lọc, kiên quyết đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng. Cấp ủy cơ sở thường xuyên kiểm tra, giám sát các chi bộ, đảng viên thực hiện chế độ sinh hoạt định kỳ. Thực hiện nghiêm túc kiểm tra việc quản lý đảng viên tại Chi bộ và đảng viên ở ngoài nước. Cấp ủy, Chi bộ chỉ đạo phân công nhiệm vụ cụ thể và kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên. Mỗi đảng viên phải xây dựng kế hoạch phấn đấu, rèn luyện để Chi ủy, Chi bộ kiểm tra, giám sát, làm cơ sở để kiểm điểm, đánh giá, xếp loại cuối năm. Trong công tác đánh giá, xếp loại chất lượng đảng viên kịp thời phát hiện, động viên, khen thưởng, nhân rộng những tấm gương đảng viên xuất sắc, tiêu biểu trên các lĩnh vực. Đối với những đảng viên có biểu hiện hoặc không hoàn thành nhiệm vụ hoặc có khuyết điểm, vi phạm, cấp ủy, người đứng đầu thường xuyên nhắc nhở, giáo dục, động viên, giúp đỡ.

Các cấp ủy chấn chỉnh, khắc phục tình trạng tùy tiện, buông lỏng quản lý trong xem xét miễn công tác và sinh hoạt đảng cho đảng viên. Yêu cầu đảng viên thực hiện nghiêm quy định về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú. Cơ quan chức năng nghiên cứu, rà soát, bổ sung quy định về quản lý đảng viên đi học tập làm ăn xa nơi cư trú; đảng viên nghỉ hưu về làm việc trong khu vực ngoài nhà nước, các hội quần chúng; đảng viên ở ngoài nước và đảng viên ra nước ngoài. Đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý đảng viên.

Tổ chức cơ sở đảng phải bám sát, nắm sâu và đánh giá được đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ; xác định được đảng viên không thực hiện đúng chế độ chuyển sinh hoạt hoặc đã chuyển sinh hoạt đảng nhưng không nộp hồ sơ cho tổ chức đảng có thẩm quyền; đảng viên vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đảng viên thiếu gương mẫu, uy tín thấp. Đây là cơ sở để cấp ủy tiến hành rà soát, sàng lọc, kiên quyết đưa đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng. Khắc phục triệt để tình trạng dễ dãi, nể nang, né tránh trong công tác đánh giá, phân loại đảng viên và rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng.

Ba là, tập trung nâng cao chất lượng công tác kết nạp đảng viên. Căn cứ tình hình thực tế, các cấp ủy xây dựng kế hoạch phát triển đảng viên của cả nhiệm kỳ, hằng năm. Chỉ đạo các Chi bộ, đảng viên tạo môi trường thuận lợi, hướng dẫn, giúp đỡ để quần chúng phấn đấu, rèn luyện, giác ngộ lý tưởng, có động cơ, mục đích và Đảng trong sáng. Tiếp tục tăng số lượng đồng thời nâng cao chất lượng phát triển đảng viên; chú trọng phát hiện, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng những đoàn viên, hội viên ưu tú, trưởng thành trong lao động, học tập, trong lực lượng vũ trang; quan tâm phát triển đảng viên là công nhân, trí thức, doanh nhân để tạo nguồn cán bộ cho hệ thống chính trị các cấp trước mắt và lâu dài. Quan tâm phát triển đảng viên ở miền núi, biên giới, hải đảo theo phương châm “ở đâu có dân thì ở đó có đảng viên”. Đối với các địa phương còn nhiều thôn, làng, ấp, bản, tổ dân phố, trường học, doanh nghiệp chưa có tổ chức đảng, chưa có đảng viên, cần tập trung củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tổ chức công đoàn và các tổ chức chính trị - xã hội khác để tập hợp quần chúng, tạo nguồn kết nạp đảng viên, xây dựng lực lượng nòng cốt cho Đảng. Cấp ủy cấp trên trực tiếp của cơ sở phân công cấp ủy viên phụ trách, cấp ủy cơ sở giao nhiệm vụ cho các Chi bộ trong việc phát hiện, bồi dưỡng, giúp đỡ quần chúng phấn đấu vào Đảng. Đổi mới nội dung chương trình bồi dưỡng đối tượng kết nạp Đảng và đảng viên mới bảo đảm thiết thực, hiệu quả theo hướng tập trung vào những vấn đề cơ bản về Đảng, tiêu chuẩn, điều kiện, nhiệm vụ, quyền của đảng viên, tính tiên phong, gương mẫu, nhất là xác định đúng đắn động cơ vào Đảng. Đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập, kiểm tra, sát hạch phù hợp với từng đối tượng. Có kế hoạch mở lớp bồi dưỡng đối tượng kết nạp đảng viên là công nhân trong các doanh nghiệp tư nhân.

Bốn là, nâng cao chất lượng sinh hoạt Chi bộ, ban hành Nghị quyết lãnh đạo hàng tháng ở các cấp^[3]. Muốn nâng cao được chất lượng sinh hoạt Chi bộ, cấp ủy, đặc biệt là Bí thư Chi bộ phải là người có năng lực, phẩm chất đạo đức, lối sống, là hạt nhân đoàn kết quy tụ, tập hợp đảng viên cùng chung đường hướng, nhiệm vụ xác định. Nghị quyết Trung ương 5 khóa XIII của Đảng đã chỉ rõ: Thực hiện nghiêm chế độ sinh hoạt Chi bộ, sinh hoạt cấp ủy; bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, đoàn kết nội bộ; nâng cao chất lượng sinh hoạt theo hướng thiết thực, trọng tâm, trọng điểm. Cấp ủy, Bí thư Chi bộ các cấp cần chuẩn bị dự thảo Nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị hàng tháng của cấp mình chu đáo, cụ thể, xác định rõ những khâu yếu, mặt yếu trong thời gian qua, tìm ra nguyên nhân của hạn chế, khuyết điểm đó, trách nhiệm thuộc về ai, từ đó để ra phương hướng, nhiệm vụ trong tháng tới cần phải làm những công việc gì, tổ chức, phân công, giao nhiệm vụ cho cấp ủy theo dõi, giúp đỡ, hướng dẫn đảng viên thực hiện.

Năm là, phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác tu dưỡng phấn đấu, rèn luyện của đảng viên, nhất là đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý. Đây là biện pháp có ý nghĩa rất quan trọng để nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn hiện nay. Từng đảng viên tích cực, chủ động, tự giác tu dưỡng phấn đấu, rèn luyện về mọi mặt, tự mình “tự soi”, “tự sửa”, giống như rửa mặt, uống nước, ăn cơm hàng ngày. Tự giác chấp hành nghiêm mọi đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, đặt mình vào tổ chức, suy nghĩ trước khi hành động, đặt ra câu hỏi hành động, việc làm của mình khi thực hiện sẽ có lợi, có hại gì không. Mỗi đảng viên, đặc biệt là đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý tự giác xây dựng kế hoạch phấn đấu tu dưỡng rèn luyện về năng lực chuyên môn công tác, đạo đức, lối sống; mỗi đảng viên dù ở vị trí, công tác nào cũng phải gần dân, sát dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của cấp dưới, không được hách dịch, quan liêu, mắc bệnh kiêu ngạo cộng sản, thật sự kiêm tốn, giản dị, cầu tiến; có đạo đức cách mạng trong sáng, chí công vô tư. Nghị quyết Trung ương 5 khóa XIII chỉ rõ: Mỗi đảng viên phải xây dựng kế hoạch phấn đấu, rèn luyện để Chi ủy, Chi bộ kiểm tra, giám sát làm cơ sở để kiểm điểm, đánh giá, xếp loại cuối năm.

Sáu là, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; phát huy và tăng cường vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân tham gia xây dựng Đảng, giám sát đảng viên. Cải tiến phương pháp, quy trình, kỹ năng thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Đổi mới các cơ chế, biện pháp để chủ động phát hiện sớm, phòng ngừa, ngăn chặn từ xa những vi phạm của đảng viên. Thực hiện nghiêm minh việc kỷ luật đối với đảng viên vi phạm. Coi trọng việc tự kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng đối với đảng viên trong thực hiện nhiệm vụ được giao, trách nhiệm nêu gương, quy định về những điều đảng viên không được làm…

Nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay là nội dung quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị của Đảng ta; trực tiếp góp phần thực hiện thắng lợi chỉ tiêu, nội dung Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Bởi chất lượng đội ngũ đảng viên các cấp sẽ quyết định đến năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, là nền tảng góp phần xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh./.

Quỳnh Vũ