Tiếp tục rà soát các quy định trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng về chính quyền địa phương 02 cấp

Toàn cảnh phiên họp

Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật

Báo cáo tại phiên họp, Đại tá Nguyễn Việt Dũng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Quốc phòng cho biết, việc Quốc hội thông qua Luật Quốc phòng năm 2018; Luật Dân quân tự vệ năm 2019; Luật Lực lượng dự bị động viên nam 2019; Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh năm 2013; Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015; Luật Phòng thủ dân sự năm 2023; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng năm 2015; Luật Biên phòng Việt Nam năm 2020; Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 2024; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự năm 2023; Luật Phòng không nhân dân năm 2024 đã thể chế đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng về củng cố và tăng cường xây dựng nền quốc phòng toàn dân, phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước bảo vệ vững chắc Tổ quốc; góp phần bảo vệ hòa bình ở khu vực và trên thế giới; bảo vệ Nhân dân, Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; cùng toàn dân xây dựng đất nước và thực hiện nghĩa vụ quốc tế.

Đại tá Nguyễn Việt Dũng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Quốc phòng báo cáo tại phiên họp

Để tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật để thế chế hóa chủ trương của Đảng về việc sáp nhập một số ban, bộ, ngành trung ương đã thay đổi về tên gọi, trách nhiệm trong việc thực hiện các luật về quân sự, quốc phòng và kết quả quá trình thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 phê duyệt Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, việc sửa đổi, bổ sung các luật về quân sự, quốc phòng là cần thiết để bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật và đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

“Một luật sửa nhiều luật”

Áp dụng kỹ thuật lập pháp “một luật sửa nhiều luật”, dự án Luật tập trung sửa đổi, bổ sung một số điều về vị trí, vai trò, thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quân sự, quốc phòng liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp để bảo đảm thống nhất với quy định của dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và các quy định của pháp luật có liên quan. Bố cục của dự thảo Luật gồm 12 điều, trong đó quy định một số nội dung sửa đổi, bổ sung quan trọng như sau:

Sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Quốc phòng: sửa đổi, bổ sung 03 điều về thẩm quyền liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị về tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp (cấp tỉnh và cấp xã). Theo đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số địa phương cấp xã; Ủy ban nhân dân cấp xã ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số khu vực trên địa bàn quản lý.

Sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam: sửa đổi, bổ sung quy định về việc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định đối với cán bộ, công chức, hạ sĩ quan dự bị cư trú tại địa phương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định đối với sĩ quan dự bị giữ chức vụ chỉ huy Trung đoàn và tương đương trở xuống, sĩ quan dự bị có cấp bậc quân hàm Thượng tá trở xuống.

Sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự: sửa đổi, bổ sung các quy định về đăng ký nghĩa vụ quân sự, cụ thể: chuyển thẩm quyền ra lệnh gọi công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, đưa ra khỏi danh sách đăng ký nghĩa vụ quân sự của Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện về Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã; chuyển thẩm quyền quyết định công nhận dân quân thường trực hoàn thành thực hiện nghĩa vụ quân sự trong thời bình của Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện về Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự cấp tỉnh; bổ sung thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập các Hội đồng khám sức khỏe khu vực theo đề nghị của Sở Y tế, quyết định danh sách gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, quyết định tạm hoãn gọi nhập ngũ, miễn gọi nhập ngũ từ Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện về Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; bổ sung thẩm quyền của Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự cấp tỉnh, quyết định công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ đối với công dân; bổ sung thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ra lệnh gọi từng công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, lệnh gọi sơ tuyển, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự.

Các đại biểu phát biểu tại phiên họp

Yêu cầu 6 “rõ” trong dự thảo Luật

Tại phiên họp thẩm định, nhiều đại biểu đánh giá cao, cơ bản nhất trí đối với dự thảo Luật, tuy nhiên, các đại biểu cũng đưa ra một số góp ý để hoàn thiện dự thảo, bảo đảm tính phù hợp, khả thi hơn như: (i) đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bám sát các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm 06 “rõ”: nội dung sửa đổi, nội dung thêm mới, nội dung được bỏ, vấn đề thủ tục hành chính … cần nêu rõ lý do sửa đổi; (ii) chú trọng vấn đề liên quan phân cấp, phân quyền, tổ chức biên chế; (iii) liên quan đến vấn đề thủ tục hành chính, cần giải trình rõ bao nhiêu thủ tục giảm, giảm bao nhiêu thời gian giải quyết thủ tục hành chính đó; (iv) cần bảo đảm thực hiện quy định liên quan đến bảo vệ bí mật nhà nước; (v) đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát chức năng, nhiệm vụ liên quan đến Bộ đội Biên phòng, một số nội dung liên quan đến Luật Biên phòng Việt Nam năm 2020…

Đồng chí Đặng Hoàng Oanh, Thứ trưởng Bộ Tư pháp phát biểu kết luận phiên họp

Phát biểu kết luận phiên họp thẩm định, đồng chí Đặng Hoàng Oanh, Thứ trưởng Bộ Tư pháp đánh giá cao trách nhiệm của cơ quan chỉ trì soạn thảo trong việc rà soát các luật trong lĩnh vực quốc phòng nhằm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ các chủ trương, định hướng trong các Văn kiện, Nghị quyết của Đảng, Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, quy định của Hiến pháp năm 2013 (được sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (được sửa đổi). Đồng chí đánh gia, dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính hợp lý, tính khả thi và thống nhất với hệ thống pháp luật, cơ bản nhất trí việc sửa đổi, bổ sung 11 luật liên quan đến tổ chức, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 02 cấp. Bên cạnh đó, Thứ trưởng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát các luật trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng có điều khoản quy định liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy. Đồng thời, cần xác định rõ trách nhiệm, thẩm quyền của các bộ, ngành để tránh chồng chéo, bất cập. Tăng cường phối hợp giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Công an trong việc rà soát nội dung của dự thảo Luật để bảo đảm yêu cầu về quốc phòng an ninh.

Thứ trưởng đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo cần cân nhắc kỹ về nguồn lực tài chính, nguồn nhân lực để triển khai các nội dung dự thảo Luật, đồng thời cần rà soát, đánh giá tác động của các thủ tục hành chính phát sinh để bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật./.

Song An