Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương, là cầu nối để đưa pháp luật của Nhà nước về với nhân dân và là khâu đầu tiên của quá trình thi hành pháp luật. Xuất phát từ vai trò, ý nghĩa quan trọng đó, trong những năm qua, được sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan thành viên Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật hai cấp tỉnh và huyện nên công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đã đạt được một số kết quả:
Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật được thành lập ở hai cấp tỉnh và huyện đảm bảo đúng theo Quyết định số 27/2013/QĐ-TTg ngày 19/5/2013 của Thủ tướng Chính phủ. Hiện nay, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh có 33 thành viên, do đồng chí Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh làm Chủ tịch Hội đồng, đồng chí Giám đốc Sở Tư pháp làm Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng, các thành viên còn lại là lãnh đạo các sở, ban, ngành chủ chốt trong tỉnh. Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật cấp huyện đã được kiện toàn tại 12/12 huyện, thành phố trong tỉnh với tổng số thành viên là 280 người, thành phần Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật cấp huyện do đồng chí Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân làm Chủ tịch Hội đồng, đồng chí Trưởng Phòng Tư pháp làm Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng, các thành viên còn lại là lãnh đạo các phòng, ban chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cùng cấp và một số ban, ngành, đoàn thể cấp huyện.
Đội ngũ cán bộ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cũng có sự phát triển về số lượng và chất lượng. Trong đó, báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh có 50 người, hầu hết đều có trình độ đại học, đa số báo cáo viên pháp luật có thời gian công tác liên quan đến lĩnh vực pháp luật từ 05 năm trở lên. Đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp huyện có 215 người (là cán bộ chủ chốt của cấp huyện). Các xã, phường, thị trấn trong tỉnh cũng đã ban hành quyết định kiện toàn với 1.639 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Ngoài ra, còn nhiều lực lượng khác tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở địa phương như: Báo cáo viên pháp luật là giáo viên dạy môn Giáo dục công dân tại các trường phổ thông do Sở Giáo dục và Đào tạo quản lý với 170 người; trong hệ thống tổ chức Đoàn thanh niên hiện có 283 báo cáo viên các cấp và 3.841 tuyên truyền viên; 1.560 đội hình “Thanh niên xung kích an ninh” với 23.400 đội viên thanh niên xung kích an ninh; 60 Câu lạc bộ “Phòng, chống bạo lực học đường” với 3.226 thành viên; 45 Câu lạc bộ “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm” với khoảng 2.820 hội viên; 24 Câu lạc bộ “Nông dân với pháp luật”, 54 Câu lạc bộ “Phụ nữ với pháp luật” với khoảng 700 hội viên; 44 Câu lạc bộ “Trợ giúp pháp lý” tại một số xã, phường, thị trấn trong tỉnh với 339 thành viên.
2. Công tác tổ chức hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật
Trong năm 2016, Sở Tư pháp và các cơ quan thành viên Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật cấp tỉnh và huyện đã tổ chức hàng trăm lớp tập huấn kiến thức pháp luật; hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật; các buổi sinh hoạt pháp luật nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho hàng ngàn lượt cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên và các tầng lớp nhân dân tham gia. Nội dung chủ yếu tập trung vào các văn bản pháp luật mới, liên quan trực tiếp tới từng đối tượng như: Hiến pháp năm 2013; Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Bộ luật Dân sự; Bộ luật Tố tụng dân sự; Luật Tố tụng hành chính; Luật Xử lý vi phạm hành chính; Luật Đất đai; Luật Giao thông đường bộ; Bộ luật Hình sự; Luật Khiếu nại; Luật Tố cáo; Luật Tiếp công dân; Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Pháp lệnh Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; Luật Phòng, chống tham nhũng; Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và một số văn bản pháp luật có liên quan.
3. Công tác phối hợp và nâng cao chất lượng phổ biến, giáo dục pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng
Các cơ quan, đơn vị đã phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng trong tỉnh nhằm duy trì các chuyên trang, chuyên mục pháp luật, phổ biến kịp thời và thường xuyên các nội dung quy định pháp luật đến với cán bộ, nhân dân, như Chuyên mục “Thông tin pháp luật” (Báo Lâm Đồng); tờ “Thông tin thanh niên” (Tỉnh Đoàn) và bản tin “Thông báo nội bộ” (Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy). Các cơ quan, đơn vị đã chú trọng viết và biên tập đăng tin, bài, ảnh giới thiệu văn bản mới và phản ánh hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật trong toàn tỉnh trên báo, đài, trang Thông tin điện tử của tỉnh, của các Sở, các địa phương, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh và Báo Lâm Đồng. Trong năm 2016, Báo Lâm Đồng đã đăng 1.315 tin, bài về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, thể hiện dưới nhiều hình thức phong phú như: Tin, bài phản ánh; phỏng vấn; giới thiệu văn bản pháp luật mới; ký sự pháp đình; hỏi đáp về chế độ, chính sách pháp luật... nội dung liên quan đến các lĩnh vực an toàn giao thông, vệ sinh môi trường, đất đai, hôn nhân gia đình, nghĩa vụ quân sự, phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm chống lãng phí, thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, tang, lễ hội...
4. Công tác biên soạn, in ấn, cấp phát tờ gấp, sách pháp luật
Trong năm 2016, Sở Tư pháp đã biên soạn, in ấn, cấp phát gần 25.000 tờ gấp pháp luật liên quan đến Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015, cấp cho Tủ sách pháp luật các Phòng Tư pháp và Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh và gần 10.000 cuốn tài liệu pháp luật về Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Xử lý vi phạm hành chính… Các cơ quan, đơn vị trong tỉnh cũng đã biên soạn, in ấn, cấp phát hàng trăm nghìn tài liệu pháp luật gồm tờ gấp, tờ rơi, đề cương pháp luật, sổ tay hỏi đáp pháp luật và một số tài liệu khác, điển hình như: Sở Nội vụ đã biên soạn, in ấn, cấp phát 55.500 cuốn tài liệu pháp luật, 250 đĩa CD có nội dung hỏi đáp về Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân cấp phát cho các cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở; Bảo hiểm Xã hội tỉnh đã in ấn, cấp phát 280 tờ áp phích, 314.000 tờ gấp, 1.198 đĩa CD tuyên truyền về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh cấp phát gần 2.000 cuốn tài liệu pháp luật liên quan đến Luật Hôn nhân và gia đình, các chính sách đối với phụ nữ; Sở Giao thông vận tải cấp phát gần 10.000 cuốn sách Luật Giao thông đường bộ, Nghị định số 46/2016/NĐ-CP ngày 26/5/2016 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt; Sở Y tế in ấn băng rôn, pano, áp phích, tờ rơi tuyên truyền phòng chống tác hại thuốc lá; Thanh tra tỉnh đã biên soạn, cấp phát 3.000 bộ tài liệu, 3.000 tờ gấp tuyên truyền về Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân đến tận địa bàn xã, phường, thị trấn. Bên cạnh đó, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các huyện, thành phố trong tỉnh cũng đã in ấn và cấp phát hơn 400.000 tờ gấp pháp luật và gần 100.000 cuốn sách pháp luật nội dung liên quan trực tiếp tới cán bộ, công chức, viên chức, khách du lịch nước ngoài và nhân dân trên địa bàn tỉnh, như: Thành phố Đà Lạt tổ chức biên soạn, cấp phát đến tận hộ gia đình trên địa bàn 80.000 tờ gấp các loại, 10.000 tờ gấp tìm hiểu pháp luật về du lịch, an ninh, trật tự, giao thông đường bộ (trong đó có 5.000 tờ bằng tiếng Anh cấp phát cho khách du lịch); huyện Đạ Tẻh đã cấp phát 30.000 tờ gấp và 2.000 cuốn tài liệu về Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân cho cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân trên địa bàn huyện; huyện Lâm Hà đã cấp phát 60.000 tờ gấp và 5.805 cuốn sách pháp luật về giao thông đường bộ cho các trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và các thôn, tổ dân phố trên địa bàn huyện.
5. Tổ chức các cuộc thi, hội thi tìm hiểu pháp luật
Trong năm 2016, các cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã tổ chức 257 hội thi, cuộc thi thu hút gần 50.000 lượt người tham gia, nổi bật như: Sở Tư pháp đã phối hợp với Phòng Tư pháp huyện Đơn Dương và Ủy ban nhân dân xã Lạc Lâm, huyện Đơn Dương thành lập đoàn tham gia vòng sơ khảo Hội thi “Hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ III” do Bộ Tư pháp tổ chức tại thành phố Đà Nẵng vào ngày 29 và 30/9/2016, kết quả đội thi tỉnh Lâm Đồng đạt giải Nhì và tham dự vòng chung khảo Hội thi “Hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ III”, do Bộ Tư pháp tổ chức vào ngày 05/11/2016 tại Hà Nội, kết quả đội thi tỉnh Lâm Đồng đạt giải khuyến khích. Sở Tư pháp cũng đã tham mưu cho Ban tổ chức Hội thi “Sinh viên với luật giao thông đường bộ” năm 2016.
6. Triển khai thực hiện “Ngày Pháp luật” nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Sở Tư pháp đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch số 5647/KH-UBND ngày 16/9/2016 về tổ chức “Ngày Pháp luật” nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2016 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, tập trung cao điểm trong tuần lễ từ ngày 07 đến ngày 12/11/2016. Sở Tư pháp đã biên soạn đề cương tuyên truyền và văn bản hướng dẫn triển khai “Ngày Pháp luật” cấp cho tất cả các cơ quan, tổ chức từ tỉnh đến xã. Đồng thời, đã biên soạn, thiết kế một số tài liệu, lô gô, pano, áp phích về “Ngày Pháp luật” để các sở, ngành, đoàn thể, địa phương tham khảo, sử dụng. Trên cơ sở đó, các sở, ban, ngành địa phương đã ban hành kế hoạch chi tiết và đồng loạt thực hiện các hoạt động thiết thực, tổ chức sinh hoạt dưới cờ chủ đề “Ngày Pháp luật” và tích cực hưởng ứng tuyên truyền về “Ngày Pháp luật”.
Sở Tư pháp đã in ấn và treo hơn 120 băng rôn dọc các tuyến đường chính tại trung tâm thành phố Đà Lạt với các chủ đề ban hành kèm theo kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh; tham gia trả lời phỏng vấn của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh về triển khai “Ngày Pháp luật” năm 2016 trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Lạt, Ủy ban nhân dân huyện Đạ Tẻh, Ủy ban nhân dân huyện Lạc Dương đã tổ chức buổi tọa đàm về “Ngày Pháp luật” năm 2016 cho gần 500 lượt người tham dự là báo cáo viên pháp luật cấp huyện, tuyên truyền viên cấp xã; cán bộ, công chức, viên chức tại địa bàn huyện, thành phố; Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh đã phát phóng sự “Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Ngày pháp luật năm 2016” phát trên sóng truyền hình tỉnh vào ngày 05/11/2016; các cơ quan, đơn vị, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố trong tỉnh đã triển khai các hoạt động cụ thể hưởng ứng Ngày pháp luật bằng nhiều hình thức như: Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng; thông qua các buổi chào cờ sáng thứ hai hàng tuần; thông qua in băng rôn, cờ phướn treo tại trụ sở cơ quan, đơn vị, tại các trục đường chính trung tâm các huyện, thành phố và các hình thức cổ động trực quan khác… Ngoài ra, tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 01/CT-UBND ngày 01/4/2010 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng, các sở, ban, ngành, địa phương đã tiếp tục duy trì sinh hoạt “Ngày Pháp luật” vào sáng thứ hai hàng tuần hoặc tháng, giới thiệu nhiều văn bản pháp luật mới và kết hợp triển khai các chuyên đề về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động...
Để đạt được những kết quả trên là có sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự quan tâm, chỉ đạo của thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và đã huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị tham gia tích cực vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Trên cơ sở Quyết định số 2216/QĐ-BTP ngày 30/7/2012 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về việc phê duyệt kế hoạch triển khai thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, Sở Tư pháp đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 4837/KH-UBND ngày 07/9/2012 về việc triển khai Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng; Kế hoạch số 1248/KH-UBND ngày 15/3/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng về triển khai Chương trình hành động thực hiện Kết luận số 04-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI); căn cứ các kế hoạch trên, hằng năm, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật hai cấp tỉnh và huyện đều ban hành các kế hoạch triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại các cơ quan, đơn vị, địa phương. Trong năm 2016, Sở Tư pháp - cơ quan thường trực của Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành hơn 10 kế hoạch triển khai các luật, bộ luật và các đề án, chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật thực hiện có hiệu quả trên địa bàn tỉnh; Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật ở hai cấp tỉnh và huyện đã triển khai đồng bộ đa dạng về nội dung và phong phú về hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật. Đồng thời, từng báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật trong tỉnh có nỗ lực, cố gắng vượt bậc trong việc nghiên cứu các văn bản, chính sách pháp luật, để từ đó tìm ra những mô hình hay, cách làm hiệu quả trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Từ đó, đã tạo ra những kết quả tích cực trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của tỉnh Lâm Đồng.
Phòng Phổ biến, giáo dục pháp luật