Trong những năm qua, Ngành Tư pháp Lào Cai đã bám sát Chương trình công tác hàng năm của Bộ Tư pháp và các chỉ đạo của tỉnh Lào Cai, triển khai công việc một cách chủ động, kịp thời, toàn diện, đúng trọng tâm. Công tác tư pháp trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã đạt được những kết quả tích cực, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Lào Cai.

Các lĩnh vực công tác được bảo đảm thực hiện theo chương trình, kế hoạch đề ra, nhiệm vụ công tác của ngành được triển khai linh hoạt, đồng bộ, bám sát chương trình công tác, chỉ đạo của Bộ Tư pháp, của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai, các kết quả của ngành có nhiều chuyển biến tích cực, đóng góp vào sự nghiệp phát triển chung của tỉnh Lào Cai, cụ thể, hoàn thành nhiệm vụ hoàn thiện thể chế của tỉnh; các hoạt động về phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, chuẩn tiếp cận pháp luật đã được thực hiện bảo đảm chất lượng, hiệu quả; công tác quản lý, đăng ký hộ tịch; quốc tịch; nuôi con nuôi; chứng thực; giao dịch bảo đảm; bồi thường nhà nước và các lĩnh vực tư pháp khác. Nhiều thành tích nổi bật trong công tác như: Tập trung thẩm định nhiều văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai để thể chế hóa các chương trình, đề án, nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh; công tác rà soát văn bản được đẩy mạnh, đã phát hiện, kiến nghị xử lý kịp thời nhiều văn bản quy phạm pháp luật có quy định mâu thuẫn, chồng chéo gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và việc thực hiện các chính sách đặc thù của địa phương; công tác theo dõi thi hành pháp luật được chú trọng.

Trên cơ sở thực hiện Chương trình công tác số 01/Ctr-UBND ngày 05/01/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai về công tác trọng tâm năm 2021 và các hoạt động tham mưu nổi bật trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành các kế hoạch triển khai các lĩnh vực trong ngành về thực hiện công tác cải cách tư pháp năm 2021; kiểm tra, rà soát, xử lý văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh Lào Cai; triển khai Chỉ thị số 43/CT-TTg ngày 11/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh Lào Cai; công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2021, Sở Tư pháp Lào Cai đã ban hành trọng tâm công tác tư pháp năm 2021 trên địa bàn tỉnh; Kế hoạch triển khai hoạt động cải cách thủ tục hành chính năm 2021; Kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin năm 2021; Kế hoạch duy trì, áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2015 năm 2021; Kế hoạch phát động phong trào thi đua năm 2021 của Ngành Tư pháp tỉnh Lào Cai. Kết quả đạt được của công tác tư pháp tỉnh Lào Cai trong năm 2021 là toàn diện, trong đó có nhiều hoạt động nổi bật như:

Công tác xây dựng, thẩm định kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật: Thực hiện tham gia ý kiến đối với 177 dự thảo văn bản của các cơ quan chủ trì soạn thảo ở Trung ương và địa phương; chủ trì soạn thảo văn bản góp ý, tổ chức 03 hội thảo lấy ý kiến tham gia đối với 07 dự thảo luật. Đã tổ chức thẩm định đối với 102 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; thực hiện tự kiểm tra 51 quyết định do Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai ban hành; tiếp nhận và tổ chức thực hiện kiểm tra theo thẩm quyền đối với 10 văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thị xã Sa Pa, thành phố Lào Cai, Ủy ban nhân dân huyện Bảo Thắng, Ủy ban nhân dân huyện Bảo Yên, Ủy ban nhân dân huyện Bát Xát ban hành.

Công tác theo dõi thi hành pháp luật: Đã sơ kết 03 năm thực hiện Đề án Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật giai đoạn 2018 - 2022 trên địa bàn tỉnh Lào Cai; thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp để giảm chi phí tuân thủ pháp luật, nâng xếp hạng chỉ số B1 trên địa bàn tỉnh Lào Cai; khảo sát tình hình thi hành pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thu hồi đất; tham gia đóng góp ý kiến 12 dự thảo văn bản; thực hiện cung cấp thông tin về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật.

Về hoạt động kiểm tra tình hình thi hành pháp luật: Sở Tư pháp đã ban hành Kế hoạch số 54/KH-STP ngày 16/9/2021 về kế hoạch kiểm tra tình hình thi hành pháp luật năm 2021 trên địa bàn tỉnh Lào Cai; quyết định thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra về tình hình thi hành pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thu hồi đất; giao rừng và chuyển mục đích sử dụng rừng; phòng cháy, chữa cháy. Tiến hành kiểm tra tình hình thi hành pháp luật tại 04 đơn vị (Ủy ban nhân dân xã Sín Chéng, Ủy ban nhân dân huyện Si Ma Cai, Ủy ban nhân dân xã Na Hối, Ủy ban nhân dân huyện Bắc Hà). Tổ chức 02 lớp tập huấn nghiệp vụ theo dõi thi hành pháp luật tại huyện Mường Khương và thị xã Sa Pa. Thực hiện rà soát tính pháp lý đối với 36 hồ sơ chuyển quyền sử dụng đất (hồ sơ đủ điều kiện thu hồi, hồ sơ không đủ điều kiện thu hồi). Tiếp nhận và nghiên cứu 43 yêu cầu của các cơ quan, đơn vị (như Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Nội vụ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân thành phố Lào Cai, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng, Công ty cổ phần Đầu tư và xây lắp 5…) về việc giải quyết các vướng mắc trong thi hành pháp luật. Rà soát, lập danh mục các văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp ban hành về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và thu hồi đất; giao rừng và chuyển mục đích sử dụng rừng; các điều kiện an toàn phòng cháy và chữa cháy.

Công tác quản lý thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính: Tiến hành 03 cuộc kiểm tra việc thực hiện thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã. Tiếp nhận và nghiên cứu 20 yêu cầu của các cơ quan, đơn vị (Ủy ban nhân dân tỉnh, Thanh tra tỉnh, Phòng Tư pháp thành phố Lào Cai, Cục Quản lý thị trường, Sở Tài nguyên và Môi trường...) về việc giải quyết các vướng mắc trong thi hành pháp luật. Biên soạn, in ấn, cấp phát 600 cuốn tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã. Tổ chức 04 hội nghị về tổng kết 08 năm thi hành Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính và quán triệt thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn tỉnh Lào Cai; tổ chức 03 hội nghị tập huấn nghiệp vụ công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tư pháp tại huyện Mường Khương, thị xã Sa Pa, huyện Bắc Hà (cụm huyện Bắc Hà, Si Ma Cai); xây dựng Cơ sở dữ liệu xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn tỉnh Lào Cai; rà soát, thống kê kết quả xử phạt vi phạm hành chính từ tháng 7/2013 đến tháng 6/2021.

Công tác hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, trợ giúp pháp lý: Tiếp tục đẩy mạnh, triển khai đồng bộ và có nhiều giải pháp đổi mới, đáp ứng yêu cầu của đời sống xã hội, phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân, doanh nghiệp. Công tác kiện toàn bộ máy, xây dựng ngành tiếp tục được chú trọng, đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành các văn bản như: Kế hoạch số 254/KH-UBND ngày 01/6/2021 về triển khai thực hiện Nghị quyết số 172/NQ-CP ngày 19/11/2020 của Chính phủ về chính sách phát triển hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 2043/QĐ-UBND ngày 17/6/2021 về phê duyệt Đề án Phát triển Văn phòng Thừa phát lại trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2021 - 2030. Về trợ giúp pháp lý, ngày 15/01/2021, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 12/KH-UBND về triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2021. Ban hành 10 văn bản quản lý nhà nước về công tác trợ giúp pháp lý. Tổng số vụ việc trợ giúp pháp lý là 903 vụ, trong đó, có 180 vụ tố tụng từ kỳ trước chuyển sang (tăng 42 vụ (4,9%) so với cùng kỳ năm trước). Tổ chức được 88 đợt truyền thông về địa bàn các xã nghèo, thôn bản đặc biệt khó khăn trong tỉnh với 2.559 người tham dự. Qua các buổi truyền thông, đã tuyên truyền và phổ biến các quy định của Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 nhằm nâng cao nhận thức hiểu biết của người dân về hoạt động trợ giúp pháp lý, trình tự thủ tục yêu cầu trợ giúp pháp lý…

Hoạt động xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp: Đã tiếp nhận 2.861 thông tin do Tòa án, Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố, Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia, Cơ quan Thi hành án dân sự, Cơ quan Thi hành án hình sự cung cấp. Cập nhật vào phần mềm lý lịch tư pháp 3.260 thông tin, lập 169 hồ sơ lý lịch tư pháp. Cấp phiếu lý lịch tư pháp cho 1.349 trường hợp.

Công tác thanh tra, cải cách hành chính, thi đua khen thưởng, tổ chức bộ máy đạt nhiều kết quả tích cực. Các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở như Trung tâm Đấu giá tài sản, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước, Phòng Công chứng số 1 đều có kết quả công tác vượt kế hoạch, chỉ tiêu đề ra. Ngày 01/6/2021, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 254/KH-UBND triển khai thực hiện Nghị quyết số 172/NQ-CP ngày 19/11/2020 của Chính phủ về chính sách phát triển nghề công chứng trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được tăng cường bằng nhiều hình thức sinh động, sáng tạo, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp; toàn ngành đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đem lại những hiệu quả rõ nét; đã thực hiện tham mưu và hoàn thiện cuốn “Lịch sử Ngành Tư pháp tỉnh Lào Cai 1970 - 2020”; tổ chức thành công cuộc thi báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật giỏi về pháp luật phòng, chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh Lào Cai; trình Ban Cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch số 37-KH/TU ngày 05/5/2021 tổng kết 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TU ngày 07/6/2011 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân trên địa bàn tỉnh Lào Cai; tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 02/12/2021 về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, nhân dân. Quan tâm kiện toàn thành viên và tổ thư ký Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Lào Cai; tham mưu trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 319/KH-UBND ngày 02/8/2021 tổ chức thực hiện Quyết định số 21/2021/QĐ-TTg ngày 21/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về thành phần và nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh; tham mưu triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Hội đồng trong năm 2021. Ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh và triển khai hoạt động kiểm tra của Hội đồng; củng cố, kiện toàn đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, cấp huyện; tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Báo cáo số 260/BC-UBND ngày 26/02/2021 về kết quả tự đánh giá, chấm điểm hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và sơ kết 03 năm thực hiện Thông tư số 03/2018/TT-BTP ngày 10/3/2018 của Bộ Tư pháp quy định Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Sở Tư pháp ban hành Kế hoạch số 40/KH-STP ngày 01/7/2021 về khảo sát, đánh giá hiệu quả tác động của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đối với xã hội. Phối hợp với Tỉnh đoàn Lào Cai, Trường Cao đẳng Lào Cai tổ chức diễn đàn hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (09/11) năm 2021. Thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật theo đợt nhằm tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật mới do các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương ban hành. Theo đó, tính đến hết ngày 31/10/2021, đã tổ chức 5.263 buổi tuyên truyền pháp luật cho 919.570 lượt người là cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân thông qua các hình thức: Tổ chức hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật; lồng ghép vào các buổi họp giao ban, sinh hoạt đoàn thể; họp thôn, tổ dân phố; hội nghị tuyên vận; cấp phát 665 tài liệu về phổ biến, giáo dục pháp luật; tuyên truyền 2.023 giờ trên hệ thống loa truyền thanh; căng treo 1.490 băng rôn, khẩu hiệu... Phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh thực hiện 12 chuyên mục “Nhà nước và pháp luật” trên sóng truyền hình; 12 chuyên mục “Nhà nước và pháp luật” trên sóng phát thanh tiếng Việt; 352 số Bản tin “Chính sách pháp luật” trên sóng phát thanh tiếng quốc ngữ và tiếng dân tộc. Nội dung của các chuyên mục, bản tin giới thiệu các văn bản pháp luât mới, các hoạt động triển khai công tác tư pháp, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, các quy định của pháp luật được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Viết 150 tin, bài gửi Báo Lào Cai và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp.

Triển khai thực hiện Đề án Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh Lào Cai; thực hiện vận hành hoạt động Trang thông tin điện tử về phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Lào Cai; ban hành Quy chế chi trả nhuận bút; thực hiện đăng tải hơn 600 tin, bài, ảnh trên Trang thông tin điện tử về phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Lào Cai. Trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 309/KH-UBND ngày 23/7/2021 tổng kết Chương trình Phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2017 - 2021 trên địa bàn tỉnh Lào Cai và thực hiện tổng kết Chương trình theo Kế hoạch này. Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh đã tặng bằng khen cho 09 tập thể và 09 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2017 - 2021 trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Giám đốc Sở Tư pháp tặng giấy khen cho 09 tập thể, 10 cá nhân có thành tích xuất sắc trong tổng kết Chương trình Phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2017 - 2021.

Việc triển khai các nhiệm vụ công tác tư pháp Lào Cai được thực hiện đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực công tác tư pháp, trong đó chú trọng triển khai các nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp, chương trình cải cách tư pháp năm 2021 theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, Bộ Tư pháp và nhiệm vụ chính trị của địa phương; phát huy tính chủ động, tăng cường sự phối hợp của các cơ quan, đơn vị trong tổ chức thực hiện các nhiệm vụ công tác tư pháp.

Để tiếp tục đạt được kết quả cao trong công tác tư pháp, trong năm 2022, Ngành Tư pháp Lào Cai tiếp tục tham mưu triển khai thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2020; Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (Nghị định số 34/2016/NĐ-CP) và Nghị định số 154/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 34/2016/NĐ-CP; Chỉ thị số 43/CT-TTg ngày 11/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật bảo đảm hiệu quả. Tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nội dung của Kế hoạch công tác pháp chế, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp năm 2022 do Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành; thực hiện hiệu quả Đề án Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên giai đoạn 2018 - 2022; tổ chức các hội nghị bồi dưỡng kiến thức pháp luật, tập huấn kỹ năng hòa giải ở cơ sở cho đội ngũ tập huấn viên hòa giải ở cơ sở; tiếp tục thực hiện có hiệu quả Đề án Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời, thực hiện tốt chủ đề “Ngành Tư pháp đoàn kết, hành động, sáng tạo, thi đua thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao” và tiếp tục triển khai 04 phong trào thi đua trọng tâm của cả nước giai đoạn 2019 - 2025 là: “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”; “Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển” và “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở” do Thủ tướng Chính phủ phát động. Trong chặng đường tiếp theo, Ngành Tư pháp Lào Cai sẽ tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ và các hoạt động chính trị ở địa phương theo kế hoạch, mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.

Lê Ngọc Quỳnh
Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai