![]() |
| Quang cảnh Hội thảo. |
Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính cho biết, trong hệ thống quản lý hành chính nhà nước, quyết định hành chính đóng vai trò như một công cụ quan trọng, thể hiện quyền lực công thông qua các văn bản cá biệt do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Theo đó, quyết định hành chính không chỉ làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt các quyền, nghĩa vụ, lợi ích của cá nhân, tổ chức, mà còn có tác động trực tiếp đến lợi ích công cộng, đời sống Nhân dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, bà Hạnh nhấn mạnh, hệ thống pháp luật Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng kể, tạo nền nếp, khuôn khổ để hoạt động xây dựng pháp luật ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả, tuy nhiên, còn tồn tại những khoảng trống nhất định trong việc xác định các khái niệm của quyết định hành chính; chủ thể có thẩm quyền ban hành quyết định hành chính cá biệt; các nguyên tắc làm cơ sở pháp lý cho cơ quan hành chính thực hiện..., gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, bà Hạnh bày tỏ mong muốn, Hội thảo sẽ là diễn đàn để các đại biểu trao đổi, thảo luận và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng ban hành và thực thi quyết định hành chính tại Việt Nam, đồng thời cung cấp thông tin, tài liệu, góp phần xây dựng dự thảo Luật Thủ tục ban hành quyết định hành chính.
![]() |
| Bà Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp phát biểu tại Hội thảo. |
Trao đổi về dự án Luật Thủ tục ban hành quyết định hành chính, một số đại biểu cho rằng, việc xây dựng Luật cần bảo đảm nhận diện đầy đủ những vướng mắc, bất cập của hệ thống pháp luật hiện nay đang có quy định liên quan đến quyết định hành chính và nên tập trung vào các nội dung như: Nghiên cứu quy định thống nhất khái niệm quyết định hành chính, xác định rõ phạm vi điều chỉnh về thẩm quyền ban hành các loại quyết định hành chính; xem xét loại bỏ các quy định về quyết định hành chính bất lợi đối với người thứ ba, quyết định hành chính có liên quan đến lợi ích của cộng đồng để bảo đảm tính khả thi, tránh tình trạng các quy trình, thủ tục bị "phức tạp hóa" dẫn tới khó khăn trong công tác ban hành quyết định hành chính và gây ảnh hưởng tới hoạt động quản lý hành chính nhà nước; cân nhắc xác định một số nguyên tắc áp dụng về ban hành quyết định hành chính; nghiên cứu quy định cụ thể hệ quả pháp lý của hoạt động ủy quyền ban hành quyết định hành chính hoặc viện dẫn theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương; ngoài ra, cần lưu ý đưa vào dự án Luật việc xử lý quyết định hành chính sau khi đã được ban hành bảo đảm thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật về hệ quả pháp lý và thẩm quyền thi hành các biện pháp xử lý.
Trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm của một số quốc gia về thủ tục ban hành quyết định hành chính, một số đại biểu nhấn mạnh, việc xây dựng một Luật chứa đựng những quy định mang tính nguyên tắc chung liên quan đến hoạt động ban hành quyết định hành chính như dự thảo Luật Thủ tục ban hành quyết định hành chính là một lựa chọn phù hợp đối với Việt Nam. Theo đó, để hoàn thiện pháp luật về ban hành quyết định hành chính, cần xác định rõ phạm vi điều chỉnh các vấn đề liên quan trong lĩnh vực này là các quyết định hành chính cá biệt; xây dựng khái niệm chung, thống nhất về quyết định hành chính dựa trên sự tham khảo quy định của Luật về thủ tục hành chính Cộng hòa Liên bang Đức; đồng thời tập trung giải quyết những vấn đề mang tính "cốt lõi" do yêu cầu của các nguyên tắc pháp quyền đặt ra, tiêu biểu như: (i) Các quy định về thủ tục hành chính, ban hành quyết định hành chính bảo đảm công khai, minh bạch, bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của đối tượng bị tác động bởi quyết định hành chính; (ii) Kiểm soát lạm quyền của chủ thể ban hành quyết định hành chính thông qua các quy định về quyền tự định liệu; (iii) Các quy định về căn cứ đánh giá tính hợp pháp làm cơ sở cho kiểm soát hoạt động ban hành quyết định hành chính và xử lý các quyết định hành chính khiếm khuyết.
Thay mặt JICA , ông Onishi Hiromichi, chuyên gia dài hạn Dự án JICA tại Việt Nam cho biết, tại Nhật Bản, Nội các có thẩm quyền thực hành quyền hành chính, theo đó, các bộ trưởng dựa theo quy định riêng trong luật để tiến hành phân công, quản lý các công việc hành chính với tư cách là Bộ trưởng phụ trách và để thi hành pháp luật hoặc nghị định liên quan đến các nhiệm vụ hành chính do mình phụ trách, Bộ trưởng các Bộ có thể ban hành các lệnh cấp Bộ dựa trên sự ủy quyền đặc biệt của luật hoặc nghị định; thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ có thể xây dựng dự thảo và yêu cầu Bộ trưởng ban hành lệnh cấp Bộ liên quan đến công tác mà cơ quan đó phụ trách. Ngoài ra, việc xử lý hành chính được quy định trong Luật Thủ tục hành chính Nhật Bản gồm 07 quy chế: (i) Quy định, công khai các tiêu chí xem xét, đánh giá đơn yêu cầu, công khai tiêu chuẩn (Điều 5); (ii) Quy định thời hạn xử lý tiêu chuẩn (Điều 6); (iii) Xem xét, trả lời yêu cầu (Điều 7); (iv) Đưa ra lý do từ chối yêu cầu (Điều 8); (v) Cung cấp thông tin (Điều 9); (vi) Mở phiên điều trần công khai (Điều 10); (vii) Xử lý nhanh chóng nếu đơn đề nghị liên quan đến nhiều cơ quan (khoản 1 Điều 11, khoản 2 Điều 11).
![]() |
| Đại biểu trao đổi tại Hội thảo. |
Trong khuôn khổ Hội thảo, các đại biểu còn tập trung trao đổi, thảo luận một số nội dung liên quan đến hoạt động ban hành quyết định hành chính như: Tổng quan về các quy chế chính liên quan đến xử lý hành chính và chỉ đạo hành chính trong Luật Thủ tục hành chính tại Nhật Bản; thực trạng quy định của pháp luật về ban hành quyết định hành chính tại Việt Nam, điểm mạnh, điểm yếu và các khoảng trống pháp lý cần được khắc phục; giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành văn bản hành chính; đề xuất và đánh giá tác động của các định hướng chính sách nhằm xây dựng một khung pháp lý toàn diện điều chỉnh hoạt động ban hành quyết định hành chính tại Việt Nam...
Phát biểu bế mạc Hội thảo, bà Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính gửi lời cảm ơn sự đóng góp đầy tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu tham dự; đồng thời bày tỏ mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự đồng hành, góp ý chi tiết và cụ thể từ các đại biểu để hoàn thiện dự thảo Luật Thủ tục ban hành quyết định hành chính bảo đảm không chỉ đáp ứng yêu cầu thực tiễn mà còn mang tính dự báo, mở rộng tối đa tính công khai, minh bạch, tránh được nguy cơ lỗi thời trong bối cảnh pháp luật và công nghệ không ngừng thay đổi.