Toàn văn bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh tại Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025)

Kính thưa đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước,

Kính thưa đồng chí Phây-vy Sỉ-bua-lị-pha, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào,

Kính thưa các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương,

Kính thưa các quý vị đại biểu, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Tư pháp qua các thời kỳ, khách quý cùng toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Tư pháp,

Hôm nay, trong không khí hào hùng cùng cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, trên mảnh đất Ba Đình lịch sử, Bộ Tư pháp long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp (28/8/1945 - 28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI. Thay mặt cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Tư pháp, tôi xin nhiệt liệt chào mừng và trân trọng cảm ơn đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã thu xếp thời gian tham dự và phát biểu chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm này; xin trân trọng cảm ơn đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đồng chí Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lào, các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Tư pháp qua các thời kỳ và các quý vị đại biểu khách quý đã đến dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp và Đại hội thi đua yêu nước lần thứ VI.

Trong buổi lễ trang trọng này, chúng ta xúc động tưởng nhớ và thành kính biết ơn sự hy sinh, công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã dành cho non sông, đất nước, cho dân tộc Việt Nam, Người khai sinh ra Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và đặt nền móng xây dựng ngành Tư pháp dân chủ cách mạng Việt Nam. Chúng ta bày tỏ lòng biết ơn và tri ân sâu sắc đối với các bậc tiền bối cách mạng, các bậc tiền bối ngành Tư pháp, các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp qua các thời kỳ đã có những cống hiến to lớn cho sự nghiệp xây dựng và phát triển của Ngành trong suốt chặng đường 80 năm qua.

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Ngày 28/8/1945 là mốc son lịch sử của dân tộc, là ngày Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo, ra tuyên cáo trước Quốc dân đồng bào về việc thành lập Nội các Thống nhất quốc gia gồm 13 bộ, trong đó có Bộ Tư pháp. Đây là dấu mốc khai sinh nền Tư pháp của một nước Việt Nam mới - nước Việt Nam độc lập do người dân Việt Nam làm chủ. Trong suốt những năm đầu của Nhà nước dân chủ nhân dân, Bộ Tư pháp đảm nhiệm những chức năng rất cơ bản về bảo đảm quyền dân chủ của con người, thông qua những quy định về thẩm quyền trong việc bắt, điều tra, truy tố, xét xử, giam, tha phạm nhân, thẩm quyền tổ chức các Tòa án dân sự, thương sự, hình sự, công việc thực hiện các hiệp định tương trợ và ủy thác tư pháp với nước ngoài, thẩm quyền tổ chức và quản lý các chức danh tư pháp. Đặc biệt, Bộ, ngành Tư pháp đã có đóng góp lớn trong việc soạn thảo và thi hành bản Hiến pháp đầu tiên - Hiến pháp năm 1946, mở đầu cho nền lập hiến của một nước Việt Nam dân chủ và cách mạng.

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, Bộ Tư pháp đã đi qua những chặng đường đầy thử thách, thăng trầm nhưng cũng rất đỗi vẻ vang, xứng đáng với lời khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Tư pháp là một cơ quan trọng yếu của chính quyền". Từ những ngày đầu kiến thiết nền tư pháp, pháp luật của một quốc gia non trẻ, trải qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ, thống nhất đất nước, đến giai đoạn đổi mới và hội nhập, Bộ, ngành Tư pháp luôn kiên định mục tiêu phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, bảo vệ công lý, thượng tôn pháp luật; chức năng, nhiệm vụ của Bộ, ngành Tư pháp ngày càng được mở rộng; vị trí, vai trò của Bộ, ngành Tư pháp ngày càng được nâng lên, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đó là truyền thống quý báu, niềm tự hào và cũng là trách nhiệm cao quý để mỗi cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp hôm nay tiếp tục phấn đấu, sáng tạo, cống hiến, xây dựng ngành Tư pháp Việt Nam ngày càng vững mạnh, hiện đại, hội nhập, nhân văn. Có thể khái quát một số thành tựu nổi bật sau đây:

Thứ nhất, Bộ, ngành Tư pháp đã chủ động, tham mưu, đề xuất góp phần hoàn thiện tư duy, nhận thức lý luận của Đảng về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, về công tác xây dựng thể chế, pháp luật. Bộ, ngành Tư pháp đã tham mưu Ban cán sự đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; tham gia tích cực vào quá trình xây dựng Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Chủ trì tham mưu, trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về "Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới", với định hướng pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, nền tảng vững chắc và động lực mạnh mẽ cho phát triển, tạo dư địa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế "hai con số", nâng cao đời sống của Nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước, là một trong "bộ tứ trụ cột" đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển thịnh vượng, hùng cường.

Thứ hai, Bộ, ngành Tư pháp ngày càng khẳng định rõ nét vai trò là lực lượng nòng cốt trong tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Bộ, ngành Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương giúp Chính phủ tham gia tích cực vào quá trình xây dựng các bản Hiến pháp, từ những bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946, Hiến pháp năm 1959 đến các bản Hiến pháp của thời kỳ Đổi mới như Hiến pháp năm 1992, Hiến pháp năm 2013 và gần đây là sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 nhằm phục vụ chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp. Bộ Tư pháp cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ chủ trì, tham mưu xây dựng một số đạo luật quan trọng như: Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Thi hành án dân sự... và nhiều văn bản quy phạm pháp luật quan trọng khác. Đồng thời, đã chủ động, sáng tạo tham mưu các cơ chế pháp luật đặc thù, đặc biệt góp phần phản ứng chính sách linh hoạt, kịp thời, tháo gỡ nhiều "điểm nghẽn" trong thực tiễn.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, trong nhiệm kỳ này, Chính phủ đã đổi mới mạnh mẽ, công tác xây dựng pháp luật đã tổ chức 39 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, hoàn thiện một khối lượng nhiệm vụ xây dựng pháp luật kỷ lục. Trong năm 2024 và 07 tháng đầu năm 2025, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 66 luật, 15 nghị quyết, riêng tại Kỳ họp thứ 9, Chính phủ và các cơ quan liên quan đã trình và được Quốc hội thông qua 35 luật, chiếm 52,3% tổng số luật được ban hành tại 17 kỳ họp của nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV.

Thứ ba, công tác pháp luật quốc tế và hợp tác quốc tế về pháp luật, tư pháp được thực hiện ngày càng hiệu quả, đi vào chiều sâu, thực chất, góp phần thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập của đất nước trong thời kỳ đổi mới. Tích cực tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam theo hướng tiệm cận với các chuẩn mực pháp lý chung của thế giới, làm tốt nhiệm vụ đại diện pháp lý cho Chính phủ trong giải quyết các tranh chấp đầu tư quốc tế, thể hiện tính chuyên nghiệp, hiệu quả, góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan nhà nước Việt Nam.

Thứ tư, Bộ, ngành Tư pháp đã tham mưu với Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp thực hiện nhiều giải pháp đổi mới mạnh mẽ công tác tổ chức thi hành pháp luật, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật. Phát huy vai trò là cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo rà soát và tổ chức thực hiện việc xử lý vướng mắc trong hệ thống pháp luật do Thủ tướng Chính phủ và Trưởng Ban, Bộ, ngành Tư pháp đã có đóng góp quan trọng trong việc nhận diện các khó khăn, vướng mắc, bất cập do quy định pháp luật, đề xuất hoàn thiện nhiều văn bản quy phạm pháp luật, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trên thực tế, khơi thông điểm nghẽn, huy động mạnh mẽ các nguồn lực để phục vụ phát triển.Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ vận hành có hiệu quả Hệ thống tiếp nhận phán ánh, kiến nghị về văn bản quy phạm pháp luật trên môi trường điện tử; khẩn trương xây dựng và đưa vào vận hành Cổng Pháp luật quốc gia, đánh dấu một bước tiến mới, thúc đẩy phát triển Chính phủ số trong lĩnh vực pháp luật, hướng tới xây dựng một nền hành chính hiện đại, công khai, minh bạch, hiệu quả, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.

Thứ năm, công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý được chú trọng. Thực hiện hiệu quả chủ trương xã hội hóa một số hoạt động tư pháp và bổ trợ tư pháp; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, góp phần phát triển các nghề tư pháp như luật sư, công chứng, trợ giúp pháp lý, trọng tài thương mại, thừa phát lại..., hỗ trợ tích cực cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận pháp luật, quản trị rủi ro và bảo đảm an toàn pháp lý trong đời sống và trong hoạt động kinh doanh.

Thứ sáu, Bộ, ngành Tư pháp đã từng bước xây dựng và phát triển hệ thống cơ quan thi hành án dân sự thống nhất, chuyên nghiệp từ Trung ương đến địa phương, theo hướng gắn việc chuyển đổi mạnh mẽ mô hình tổ chức với cải cách toàn diện phương thức quản lý và hoạt động trên cơ sở nền tảng "thi hành án điện tử". Các cơ quan thi hành án dân sự đã và đang thực hiện hiệu quả nhiệm vụ tổ chức thi hành các bản án, quyết định của Tòa án, phán quyết của trọng tài thương mại trên thực tế góp phần quan trọng bảo đảm tính nghiêm minh và hiệu lực của pháp luật. Số liệu thi hành án về việc, về tiền tăng lên qua các năm, năm 2025, về tiền, đã thi hành xong 120 nghìn tỷ đồng, tăng gần 30 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước; về việc, đã thi hành xong gần 450 nghìn việc, tỷ lệ 63,14%.

Thứ bảy, công tác sắp xếp tổ chức bộ máy và xây dựng ngành được thực hiện theo đúng chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ. Đã hoàn thành việc tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW, triển khai sớm việc sắp xếp, tổ chức bộ máy bảo đảm tiến độ theo quy định, với cách làm dân chủ, tập trung, đồng thuận; Bộ Tư pháp đã giảm từ 30 đơn vị còn 25 đơn vị trực thuộc. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực pháp luật, đào tạo các chức danh tư pháp, nghiên cứu khoa học pháp lý, truyền thông, báo chí, xuất bản và các lĩnh vực công tác khác của Bộ, Ngành đều có bước phát triển mạnh mẽ. Trường Đại học Luật Hà Nội phấn đấu định hạng QS 4 Sao quốc tế vào năm 2026, hướng tới định hạng QS châu Á vào năm 2032.

Ghi nhận những thành tích đã đạt được của ngành Tư pháp trong 80 năm qua, ngành Tư pháp vinh dự được tặng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Nhất và các danh hiệu thi đua cao quý khác cho các tập thể, cá nhân trong toàn Ngành. Năm nay, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống và Đại hội thi đua yêu nước, một lần nữa ngành Tư pháp vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương lao động hạng Nhất.

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Những thành tích có được của Bộ, ngành Tư pháp ngày hôm nay là sự hun đúc, kết tinh của sức lực, tài năng, trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm của biết bao cán bộ, công chức, viên chức qua các thời kỳ, là tình yêu với nghề, là tình người tư pháp, là sự đoàn kết, đồng cam, cộng khổ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, kiên định vững bước dưới ánh sáng pháp quyền, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó. Đằng sau mỗi dự án Luật được Quốc hội thông qua, mỗi văn bản pháp luật đi vào cuộc sống là cả một hành trình lao động nghiêm túc, từ những cuộc thảo luận thẳng thắn, trách nhiệm, cho đến những buổi làm việc thâu đêm, xuyên lễ, gần như không có ngày nghỉ, với tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" và những sự hy sinh thầm lặng nhưng chan chứa tình yêu nước, khát vọng cháy bỏng về một nền thể chế kiến tạo, phát triển, là minh chứng sinh động nhất cho trí tuệ, tâm huyết, tận tâm của "người Tư pháp". Đó chính là truyền thống quý báu, di sản tinh thần của Ngành mà các thế hệ sau cần kế thừa, gìn giữ và phát huy.

Đứng trước bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới với những thời cơ và thách thức đan xen, Bộ, ngành Tư pháp nhận diện rõ một số yếu tố sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động của Bộ, ngành trong thời gian tới. Đó là xu hướng chuyển đổi số mạnh mẽ trong quản lý công và dịch vụ pháp lý; hội nhập quốc tế pháp luật và tư pháp ngày càng sâu rộng; nhu cầu điều chỉnh quan hệ xã hội của pháp luật ngày càng đa dạng, phức tạp; yêu cầu cải cách thể chế, tinh gọn bộ máy hành chính; tăng cường pháp quyền và quản trị công minh bạch. Bộ, ngành Tư pháp đã và đang thích ứng một cách linh hoạt và chủ động trước bối cảnh mới, quyết tâm đổi mới tư duy và phương thức hoạt động, bám sát các mục tiêu chiến lược của Đảng và Nhà nước để mỗi văn bản pháp luật được ban hành vừa "đứng trên mảnh đất thực tiễn Việt Nam", vừa tiệm cận các tiêu chuẩn pháp lý quốc tế, thực sự góp phần khơi thông nguồn lực, đổi mới sáng tạo, kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, thuận lợi; nâng cao khả năng tiếp cận pháp luật của người dân; đóng góp tích cực vào việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Nhân dịp này, Ban Thường vụ Đảng ủy, Lãnh đạo Bộ Tư pháp xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đặc biệt là sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; xin cảm ơn sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các ban, bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương và cấp ủy, chính quyền các địa phương; sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế và sự ủng hộ quý báu của cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân cả nước đối với Bộ, ngành Tư pháp trong suốt 80 năm qua và mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo, sự phối hợp, hỗ trợ của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp ở Trung ương và địa phương để Bộ, ngành Tư pháp tiếp tục hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ trong thời gian tới.

Kính thưa các quý vị đại biểu,

Với truyền thống 80 năm vẻ vang, tập thể Ban Thường vụ Đảng ủy, lãnh đạo Bộ Tư pháp tin tưởng sâu sắc rằng, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Tư pháp sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, truyền thống tốt đẹp, nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, chủ động, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, hiện thực hóa khát vọng phát triển, tri ân công lao của các thế hệ đi trước đã gây dựng và phát triển ngành Tư pháp, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Một lần nữa, xin kính chúc đồng chí Thủ tướng Chính phủ, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đồng chí Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lào, các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, các quý vị đại biểu, khách quý, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Tư pháp qua các thời kỳ cùng toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Tư pháp sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn!