Thứ sáu 05/12/2025 07:16
Email: danchuphapluat@moj.gov.vn
Hotline: 024.627.397.37 - 024.62.739.735

Vai trò của Bộ Tư pháp trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho đất nước

Bài viết nêu lên vai trò của Bộ Tư pháp trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho đất nước và đề xuất một số giải pháp nâng cao vai trò của Bộ Tư pháp trong giai đoạn mới.

1. Vai trò của Bộ Tư pháp trong xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật

1.1. Chức năng chủ trì về lập pháp

Trong vai trò là cơ quan giúp Chính phủ thống nhất quản lý công tác xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp đã tham mưu ban hành nhiều chủ trương lớn của Đảng về xây dựng thể chế, trong đó, có nhiều văn kiện nền tảng như: Chỉ thị số 57/CT-TW ngày 08/8/1995 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa VII về hợp tác với nước ngoài về pháp luật và cải cách hành chính; Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị về “Một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới”; Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp và pháp luật; Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới (Nghị quyết số 27-NQ/TW); Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới (Nghị quyết số 66-NQ/TW)[1].

Thực tiễn, Bộ Tư pháp đã chủ trì và phối hợp xây dựng, trình ban hành hàng trăm văn bản quy phạm pháp luật mỗi năm. Không chỉ thực hiện vai trò cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ Tư pháp còn là đầu mối thẩm định các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội do Chính phủ trình, cùng các nghị định của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Các ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp luôn được đánh giá cao về tính chuyên môn, góp phần bảo đảm chất lượng, tính hợp hiến, hợp pháp và khả thi của văn bản, đồng thời, hỗ trợ cơ quan soạn thảo hoàn thiện chính sách, pháp luật kịp thời, sát thực tiễn.

Đặc biệt, Bộ Tư pháp đã trực tiếp tham mưu xây dựng nhiều đạo luật có ý nghĩa chiến lược, đóng vai trò “xương sống” trong hệ thống pháp luật, như: Hiến pháp (năm 1992, năm 2013, sửa đổi, bổ sung năm 2025); Bộ luật Dân sự (các năm 1995, 2005, 2015); Bộ luật Hình sự (các năm 1985, 1999, 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017, năm 2025)); Luật Hôn nhân và Gia đình (các năm 1959, 1986, 2000, 2014); Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (sửa đổi, bổ sung năm 2020, năm 2025); Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (các năm 1996, 2004, 2008, 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020 và năm 2025); Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012[2]…

1.2. Bảo đảm chất lượng, tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất của hệ thống pháp luật

Bộ Tư pháp đã tiên phong trong việc hiện đại hóa quy trình xây dựng pháp luật thông qua việc ứng dụng công nghệ số và cải cách kỹ thuật lập pháp. Năm 2024 - 2025, Bộ Tư pháp đã triển khai nhiều cuộc họp thẩm định về pháp điển, xây dựng Cổng pháp điển điện tử và phần mềm hỗ trợ pháp điển quy phạm pháp luật, giúp hệ thống hóa, tra cứu dễ dàng và minh bạch hơn.

Nghị định số 32/2020/NĐ-CP ngày 05/3/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 59/2012/NĐ-CP ngày 23/7/2012 của Chính phủ về theo dõi tình hình thi hành pháp luật (Nghị định số 32/2020/NĐ-CP) quy định nhiệm vụ của Bộ Tư pháp trong chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra công tác theo dõi thi hành pháp luật tại các bộ, ngành và địa phương. Điều này lập cơ chế giám sát liên tục, bảo đảm chất lượng và tính thống nhất hệ thống pháp luật.

Cùng với đó, Bộ Tư pháp đã tổ chức nhiều lớp tập huấn, ban hành các tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ về kỹ thuật lập pháp và thẩm định văn bản nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế tại các bộ, ngành, địa phương. Qua đó, từng bước xây dựng quy trình lập pháp chuyên nghiệp, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, tạo thuận lợi cho việc tổ chức thi hành trên thực tế.

1.3. Vai trò điều phối liên ngành trong cải cách thể chế và định hướng chính sách

Là cơ quan được giao vai trò điều phối trong lĩnh vực xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp đã chủ động tham gia sâu vào việc triển khai các nghị quyết cải cách thể chế, trong đó có Nghị quyết số 27-NQ/TW và Nghị quyết số 66-NQ/TW.

Trên thực tế, Bộ Tư pháp đã góp phần định hình một số nguyên tắc pháp lý quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế, như: bảo đảm quyền con người, quyền công dân; công khai, minh bạch trong ban hành chính sách; xây dựng Chính phủ liêm chính, phục vụ; bảo đảm trách nhiệm giải trình và kiểm soát quyền lực nhà nước. Trong vai trò điều phối liên ngành, Bộ Tư pháp đã khẳng định vị thế là “nhạc trưởng” trong kiến tạo thể chế phát triển, đồng thời, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân trong các chính sách, pháp luật mới.

2. Vai trò của Bộ Tư pháp trong tổ chức thi hành pháp luật gắn với thực tiễn giáo dục

2.1. Công tác theo dõi và đánh giá thi hành pháp luật

Thi hành pháp luật là giai đoạn thiết yếu, bảo đảm các quy phạm pháp luật đã được ban hành thực sự đi vào đời sống xã hội. Trong vai trò là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ tổ chức thi hành pháp luật, Bộ Tư pháp đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp, trong đó, nổi bật là công tác theo dõi thi hành pháp luật. Theo Nghị định số 32/2020/NĐ-CP, Bộ Tư pháp đã thiết lập hệ thống theo dõi thi hành pháp luật tại 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và hơn 20 bộ, ngành (trước thời điểm thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị). Thông qua cơ chế này, tình hình thực thi pháp luật được phản ánh kịp thời, giúp phát hiện bất cập, “lỗ hổng” trong quy định pháp luật hoặc trên thực tế áp dụng, từ đó, kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành văn bản mới phù hợp hơn với tình hình thực tiễn. Trong lĩnh vực giáo dục, Bộ Tư pháp tích cực phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện kiểm tra, rà soát và đánh giá hiệu quả thi hành các văn bản pháp luật liên quan đến tổ chức, quản lý và hoạt động giáo dục. Qua đó, nhiều văn bản bất cập được kiến nghị sửa đổi, giúp tạo hành lang pháp lý minh bạch và thống nhất cho các cơ sở giáo dục.

Đồng thời, công tác hệ thống hóa và pháp điển văn bản quy phạm pháp luật là trụ cột quan trọng. Bộ Tư pháp thường xuyên tổ chức rà soát, cập nhật và chuẩn hóa dữ liệu văn bản pháp luật, bảo đảm dễ tiếp cận, dễ tra cứu, đặc biệt, với những đối tượng chịu tác động trực tiếp như cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên và học sinh.

Đặc biệt, công tác thi hành án dân sự, hành chính, đóng vai trò bảo đảm hiệu lực của quyết định tư pháp. Bộ Tư pháp đã xây dựng hệ thống cơ quan thi hành án dân sự đồng bộ từ trung ương đến địa phương, với đội ngũ công chức có chuyên môn vững vàng, góp phần đưa các phán quyết của Tòa án, trọng tài và cơ quan có thẩm quyền được thi hành trên thực tế. Điều này không chỉ bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật mà còn củng cố lòng tin của người dân vào nền tư pháp quốc gia[3].

2.2. Phát huy hiệu quả hoạt động pháp chế trong các bộ, ngành

Tăng cường tổ chức pháp chế là yếu tố quan trọng, bảo đảm tính cương quyết và sự thống nhất trong xây dựng và thi hành pháp luật. Theo đó, Bộ Tư pháp đã chủ động phối hợp với Bộ Nội vụ ban hành Thông tư số 02/2025/TT‑BTP ngày 31/3/2025 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn vị trí việc làm về công tác pháp chế trong cơ quan, tổ chức hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập (Thông tư số 02/2025/TT‑BTP), trong đó, xác định rõ vị trí việc làm, mô tả công tác và khung năng lực đối với chuyên viên pháp chế tại các bộ, ngành và đơn vị sự nghiệp, gồm trường đại học, bệnh viện, đơn vị kinh doanh công lập…

Thông tư số 02/2025/TT‑BTP quy định các vị trí như pháp chế viên cao cấp, pháp chế viên chính, pháp chế viên và chuyên viên pháp chế, với các tiêu chí nghiêm ngặt về năng lực chuyên môn, kỹ năng xử lý văn bản, kiến thức pháp lý và nghiệp vụ công tác pháp chế. Điều này đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc chuyên nghiệp hóa đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế, góp phần bảo đảm tính xuyên suốt, ổn định trong quản lý nhà nước và kiểm soát hoạt động pháp luật ở cấp cơ sở và đơn vị sự nghiệp.

Đặc biệt, tại các cơ sở giáo dục đại học, việc củng cố tổ chức pháp chế nội bộ giúp nâng cao khả năng tự chủ, tự chịu trách nhiệm pháp lý của các trường trong quá trình chuyển đổi sang cơ chế tự chủ đại học theo quy định của pháp luật. Bộ Tư pháp đã có nhiều hướng dẫn chuyên môn, hỗ trợ nghiệp vụ cho đội ngũ này thông qua các lớp tập huấn, hội nghị, hội thảo chuyên đề.

2.3. Phổ biến, giáo dục pháp luật và xây dựng xã hội pháp quyền

Phổ biến, giáo dục pháp luật là công cụ hữu hiệu nhằm hình thành văn hóa tuân thủ, thượng tôn pháp luật trong cộng đồng. Với vai trò là cơ quan chủ trì toàn quốc về công tác này, Bộ Tư pháp đã triển khai các hoạt động phong phú, phù hợp với từng nhóm đối tượng, trong đó có học sinh, sinh viên, giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Các chương trình như “Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11”, “Pháp luật học đường”, “Tìm hiểu pháp luật trực tuyến”, “Chỉ số tiếp cận pháp luật cấp xã”… được duy trì và nhân rộng trên cả nước. Những hoạt động này không chỉ nâng cao hiểu biết pháp luật, mà còn giúp hình thành hành vi ứng xử có trách nhiệm, nhất là trong giới trẻ - lực lượng “nòng cốt” của xã hội tương lai.

Đặc biệt, theo Quyết định số 766/QĐ‑TTg ngày 15/4/2025 của Chính phủ phê duyệt Đề án “Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2025 - 2030” với mục tiêu bảo đảm từ 70 - 90% người dân có thể tiếp cận các hoạt động pháp luật qua nền tảng số, đồng thời, nâng cao chất lượng tuyên truyền pháp luật bằng công nghệ số[4]. Tại cấp địa phương, một số Sở Tư pháp đã triển khai thí điểm các nền tảng pháp luật học đường, diễn đàn pháp lý trực tuyến, cổng hỏi - đáp pháp luật, cùng với các công cụ hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI) để thúc đẩy việc truy cập và tương tác với pháp luật. Ví dụ, tại Thành phố Hồ Chí Minh, mô hình “Sách nói pháp luật” dành riêng cho người khuyết tật đã tạo dấu ấn tích cực về tính mở và toàn diện của hệ thống phổ biến, giáo dục pháp luật[5].

Ngoài ra, Bộ Tư pháp đã tích cực phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung pháp luật vào chương trình phổ thông và đại học, đồng thời, tổ chức các hoạt động ngoại khóa như mô phỏng phiên tòa, cuộc thi tìm hiểu pháp luật… Những nỗ lực này đã góp phần tăng cường kỹ năng pháp lý, ý thức công dân và trách nhiệm xã hội cho thế hệ trẻ.

3. Vai trò của Bộ Tư pháp trong đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực pháp luật

3.1. Nâng cao chất lượng hệ thống đào tạo pháp luật

Tại Hội nghị tổng kết công tác đào tạo, bồi dưỡng giai đoạn 2020 - 2024, Lãnh đạo Bộ Tư pháp đã khẳng định quan điểm “xác định công tác cán bộ làm then chốt”, đồng thời, xác định phát triển nhân lực tư pháp phải gắn với yêu cầu đổi mới toàn diện hệ thống chính trị, cải cách tư pháp và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trong giai đoạn này, Bộ Tư pháp đã chỉ đạo triển khai đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu và phân nhóm đối tượng, gồm: cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp; đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật; các chức danh tư pháp và bổ trợ tư pháp; học sinh, sinh viên trong hệ thống đào tạo nghề và trung cấp luật. Cụ thể:

- Về đào tạo cán bộ, công chức, viên chức: Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Tư pháp đã tổ chức 94 lớp bồi dưỡng cho hơn 9.300 lượt người học về chuyên môn nghiệp vụ, quốc phòng - an ninh, ngoại ngữ và vị trí việc làm. Đồng thời, cử gần 1.650 lượt công chức tham gia các chương trình đào tạo trong và ngoài nước, góp phần chuẩn hóa đội ngũ về năng lực, kỹ năng và đạo đức công vụ.

- Về đào tạo đội ngũ cán bộ pháp luật: Trường Đại học Luật Hà Nội đã đào tạo hơn 15.000 sinh viên, học viên và nghiên cứu sinh, đạt 85% chỉ tiêu của Đề án phát triển giai đoạn 2022 - 2025. Trường cũng đẩy mạnh kiểm định chất lượng và cải tiến chương trình đào tạo, hướng tới tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế.

- Về đào tạo, bồi dưỡng các chức danh tư pháp: Học viện Tư pháp tiếp tục khẳng định vị thế là trung tâm đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực tư pháp và bổ trợ tư pháp. Giai đoạn 2020 - 2024, Học viện Tư pháp đã đào tạo gần 19.000 học viên, cấp chứng chỉ/giấy chứng nhận cho gần 14.000 người học và tổ chức các khóa bồi dưỡng cho hơn 23.000 học viên trên cả nước.

- Về giáo dục nghề nghiệp: các trường Cao đẳng Luật miền Bắc, miền Trung và miền Nam đã tuyển sinh hơn 2.400 học viên, đồng thời, tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho hơn 6.700 học viên tại các địa phương, góp phần lan tỏa đào tạo pháp luật đến vùng sâu, vùng xa, bảo đảm tính bao trùm và công bằng[6].

3.2. Phát triển đào tạo nghề luật trong bối cảnh hội nhập

Bộ Tư pháp tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo pháp luật với các đối tác như Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản, Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP)... Thông qua các chương trình học bổng, trao đổi chuyên gia và xây dựng giáo trình tiêu chuẩn, hoạt động đào tạo ngày càng được quốc tế hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên và học viên tiếp cận tri thức pháp lý toàn cầu.

Đồng thời, Bộ Tư pháp đã chú trọng phát triển mạng lưới tổ chức hành nghề luật như luật sư, công chứng viên, giám định viên tư pháp… từ trung ương đến địa phương, bảo đảm chất lượng nguồn nhân lực bổ trợ cho hệ thống pháp luật. Đây là cơ sở quan trọng để tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm quyền tiếp cận công lý cho người dân, doanh nghiệp, cũng như nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

3.3. Đẩy mạnh hợp tác liên ngành trong giáo dục pháp luật

Một trong những điểm nhấn trong thời gian gần đây là sự phối hợp hiệu quả giữa Bộ Tư pháp và Bộ Giáo dục và Đào tạo trong công tác giáo dục pháp luật học đường. Việc lồng ghép nội dung pháp luật trong chương trình phổ thông, hướng dẫn tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, mô phỏng phiên tòa tại trường đại học và tập huấn cho cán bộ pháp chế trong các cơ sở giáo dục đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Sự phối hợp này không chỉ giúp hình thành ý thức thượng tôn pháp luật từ sớm cho học sinh, sinh viên mà còn tạo tiền đề quan trọng cho phát triển thế hệ công dân mới có trình độ hiểu biết pháp lý, trách nhiệm xã hội và năng lực tham gia đời sống chính trị - pháp lý của đất nước trong tương lai.

Vai trò của Bộ Tư pháp trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho đất nước
Ảnh do Vụ Pháp chế, Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp.

4. Một số tồn tại và giải pháp nâng cao vai trò của Bộ Tư pháp trong giai đoạn mới

4.1. Một số tồn tại, thách thức

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công cuộc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, những ngành Tư pháp cũng phải đối mặt với những tồn tại và thách thức nhất định.

Trước hết, tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa các quy định pháp luật chưa được khắc phục triệt để, gây khó khăn cho quá trình áp dụng trong thực tiễn và ảnh hưởng đến tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Bên cạnh đó, công tác tổ chức thi hành pháp luật thiếu sự đồng bộ giữa trung ương và địa phương, làm giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước bằng pháp luật. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động lập pháp, theo dõi và đánh giá thi hành pháp luật còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu số hóa và hiện đại hóa quản trị công. Nguồn nhân lực làm công tác pháp luật, đặc biệt, ở cấp cơ sở, còn thiếu về số lượng và chưa đồng đều về chất lượng, chưa đáp ứng được yêu cầu trong bối cảnh mới. Đặc biệt, trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu, rộng và sự phát triển mạnh mẽ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, những yêu cầu pháp lý mới liên quan đến chuyển đổi số, bảo vệ dữ liệu cá nhân, thương mại điện tử, AI... đặt ra áp lực lớn, đòi hỏi ngành Tư pháp phải tiếp tục nâng cao năng lực, xây dựng thể chế và thể hiện rõ vai trò định hướng trong việc tạo lập khuôn khổ pháp lý phù hợp với thời đại.

4.2. Một số giải pháp nâng cao vai trò của Bộ Tư pháp trong giai đoạn mới

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới với yêu cầu cao về hoàn thiện thể chế, quản trị nhà nước hiện đại và hội nhập quốc tế sâu, rộng, việc tiếp tục khẳng định và nâng tầm vai trò của Bộ Tư pháp là yêu cầu tất yếu. Để đạt được điều này, Bộ Tư pháp cần phải:

Thứ nhất, xác định rõ Bộ Tư pháp tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong kiến tạo thể chế, thông qua việc tăng cường chất lượng công tác xây dựng, thẩm định, rà soát và hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật. Điều này đòi hỏi cần phải đẩy mạnh cải tiến kỹ thuật lập pháp theo hướng hiện đại hóa, số hóa toàn bộ quy trình lập pháp, từ khâu soạn thảo, thẩm định đến công bố và pháp điển. Việc hoàn thiện Cổng Pháp luật quốc gia và phát triển các công cụ công nghệ số phục vụ xây dựng pháp luật sẽ giúp bảo đảm tính minh bạch, thống nhất và khả thi của hệ thống pháp luật quốc gia.

Thứ hai, nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật, hướng tới xây dựng hệ thống theo dõi, đánh giá thi hành pháp luật có tính kết nối liên ngành từ trung ương đến địa phương. Việc ứng dụng AI, dữ liệu lớn vào quá trình quản lý thi hành pháp luật sẽ góp phần phát hiện sớm các bất cập trong thực tiễn áp dụng, từ đó, điều chỉnh chính sách kịp thời, hiệu quả hơn. Đồng thời, tăng cường hoạt động kiểm tra và xử lý nghiêm minh các vi phạm, bảo đảm kỷ cương pháp luật trong quản lý nhà nước và đời sống xã hội.

Thứ ba, phát triển nguồn nhân lực pháp luật chất lượng cao tiếp tục là một trụ cột chiến lược. Bộ Tư pháp cần thúc đẩy chuẩn hóa đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế tại các bộ, ngành, địa phương và đơn vị sự nghiệp, đặc biệt, ở cấp cơ sở - nơi còn tồn tại nhiều bất cập về trình độ và kỹ năng. Việc triển khai đồng bộ khung năng lực pháp chế theo quy định mới[7] cần được kết hợp với đổi mới nội dung, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng, đồng thời, mở rộng hợp tác quốc tế để xây dựng chương trình đào tạo nghề luật theo chuẩn khu vực và toàn cầu.

Thứ tư, cần đẩy mạnh và đổi mới toàn diện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật theo hướng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số. Việc triển khai Đề án chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2025 - 2030 cần được cụ thể hóa bằng các sản phẩm truyền thông sáng tạo như podcast pháp luật, nền tảng mạng xã hội, diễn đàn hỏi - đáp pháp luật trực tuyến và thư viện pháp luật học đường. Đặc biệt, việc chú trọng phổ biến kiến thức pháp luật về không gian số, bảo vệ dữ liệu cá nhân, quyền số… sẽ tạo nền tảng, hình thành công dân pháp lý trong kỷ nguyên số, bắt đầu từ đối tượng học sinh, sinh viên.

Trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, việc tăng cường hợp tác liên ngành và quốc tế là hướng đi không thể thiếu để phát triển toàn diện vai trò của Bộ Tư pháp. Vì thế, Bộ Tư pháp cần đẩy mạnh phối hợp với các bộ, ngành như Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ, Bộ Khoa học và Công nghệ trong các chương trình đào tạo, phổ biến pháp luật và chuyển đổi số. Đồng thời, việc mở rộng quan hệ hợp tác với các đối tác chiến lược như EU, UNDP, Nhật Bản, Hàn Quốc… sẽ tạo điều kiện để Bộ Tư pháp tiếp cận kinh nghiệm quốc tế trong quản trị công và xây dựng Nhà nước pháp quyền hiện đại. Tham gia sâu vào các diễn đàn pháp lý khu vực và toàn cầu không chỉ góp phần nâng cao vị thế của hệ thống pháp luật Việt Nam, mà còn khẳng định vai trò tiên phong của Bộ Tư pháp trong công cuộc cải cách thể chế và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, linh hoạt, hiệu quả.

Thời gian tới, việc thúc đẩy mối liên kết chặt chẽ giữa ngành Tư pháp và ngành Giáo dục cần được xác định là một trong những giải pháp chiến lược mang tính nền tảng. Thông qua đó, hình thành thế hệ công dân không chỉ có kiến thức pháp luật vững chắc, mà còn hình thành văn hóa tuân thủ, tôn trọng, có ý thức thượng tôn pháp luật, trách nhiệm xã hội và năng lực tham gia tích cực vào đời sống chính trị - pháp lý của đất nước. Bên cạnh đó, việc hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành, tăng cường ứng dụng công nghệ, mở rộng hợp tác quốc tế và huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội là những định hướng cần tiếp tục được ưu tiên triển khai. Những giải pháp này sẽ góp phần củng cố nền tảng pháp lý vững chắc, hướng tới xây dựng xã hội hiện đại, dân chủ, công bằng, văn minh, thực sự vận hành theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam./.

Vụ Pháp chế, Bộ Giáo dục và Đào tạo

[1]. Hoàng Trung, “Khẳng định vai trò, chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong công tác xây dựng, thi hành pháp luật”, https://danchuphapluat.vn/khang-dinh-vai-tro-chuc-nang-nhiem-vu-trach-nhiem-cua-bo-tu-phap-trong-cong-tac-xay-dung-thi-hanh-phap-luat-5250.html.

[2]. TS. Nguyễn Hải Ninh, “Vai trò, định hướng phát triển của Bộ, ngành Tư pháp đáp ứng yêu cầu của đất nước trong kỷ nguyên mới”, https://www.moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/hoat-dong-cua-lanh-dao-bo.aspx?ItemID=6812.

[3]. Hoàng Trung, tlđd.

[4]. Khánh Linh, “Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giai đoạn 2025 - 2030”, https://baochinhphu.vn/chuyen-doi-so-trong-cong-tac-pho-bien-giao-duc-phap-luat-giai-doan-2025-2030-102250415174224272.htm.

[5]. Vũ Cẩm, “Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật: Cần đảm bảo tính khả thi, đi vào cuộc sống”, https://www.moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/hoat-dong-cua-cac-don-vi-thuoc-bo.aspx?ItemID=5087.

[6]. Anh Thư, “Thúc đẩy vai trò, sức mạnh của công tác đào tạo, bồi dưỡng trong xây dựng, phát triển Bộ, ngành Tư pháp”, https://moj.gov.vn/ddt/tintuc/Pages/Hoat-Dong-Cua-BCH. aspx?ItemID=425.

[7]. Thông tư số 02/2025/TT-BTP ngày 31/3/2025 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn vị trí việc làm về công tác pháp chế trong cơ quan, tổ chức hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập.

(Nguồn: Tạp chí Dân chủ và Pháp luật ấn phẩm đặc biệt “Ngành Tư pháp - Tự hào truyền thống, vững bước tương lai”)

Bài liên quan

Tin bài có thể bạn quan tâm

Vai trò của Bộ Tư pháp trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, thi hành pháp luật và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Vai trò của Bộ Tư pháp trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, thi hành pháp luật và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Trong quá trình phát triển của đất nước, đặc biệt, trong 10 năm gần đây, với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế - xã hội Việt Nam, việc xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật là công tác đặc biệt quan trọng. Với sự nỗ lực không ngừng, Bộ Tư pháp đã cùng các bộ, ngành làm tốt công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và đưa pháp luật vào cuộc sống, góp phần quan trọng trong thực hiện thành công công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế, giữ vững chủ quyền quốc gia, an ninh, trật tự xã hội, nâng cao đời sống vật chất và văn hóa, tinh thần của Nhân dân, bảo đảm công bằng xã hội, xây dựng xã hội dân chủ, văn minh theo đường lối của Đảng và Nhà nước. Để đạt được những thành tựu đó, nhiều hoạt động đã được triển khai đồng bộ, từ công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL); đặc biệt, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực làm công tác xây dựng, thi hành pháp luật. Bộ Tư pháp đã chủ động, tích cực phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, trong đó có Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong công tác xây dựng thể chế, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế.
Bộ, ngành Tư pháp với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho đất nước

Bộ, ngành Tư pháp với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật và đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho đất nước

Với chức năng là cơ quan của Chính phủ, thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng và thi hành pháp luật, Bộ Tư pháp đã và đang đóng góp, góp phần quan trọng trong kiến tạo nền tảng pháp lý vững chắc, phục vụ mục tiêu phát triển đất nước; đồng thời, đóng vai trò chủ đạo trong xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ pháp luật, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Những kết quả đạt được thể hiện qua các nội dung chính sau:
Công tác tư pháp tỉnh Lai Châu - Thành tựu và định hướng phát triển trong kỷ nguyên mới

Công tác tư pháp tỉnh Lai Châu - Thành tựu và định hướng phát triển trong kỷ nguyên mới

Ngày 01/01/2004, tỉnh Lai Châu chính thức được chia tách thành tỉnh Điện Biên và Lai Châu. Đây cũng là thời điểm Sở Tư pháp tỉnh Lai Châu (mới) được thành lập và đi vào hoạt động. Trải qua hơn 21 năm xây dựng và phát triển, ngành Tư pháp tỉnh Lai Châu đã vượt qua khó khăn, thử thách, ngày càng lớn mạnh và khẳng định được vai trò, vị thế của mình.
Công tác trợ giúp pháp lý cho đối tượng yếu thế - Những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị hoàn thiện thể chế từ góc nhìn của luật sư

Công tác trợ giúp pháp lý cho đối tượng yếu thế - Những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị hoàn thiện thể chế từ góc nhìn của luật sư

Trợ giúp pháp lý (TGPL) là một trong những chính sách xã hội có ý nghĩa nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước ta trong việc bảo đảm quyền được tiếp cận công lý bình đẳng của mọi tầng lớp Nhân dân, đặc biệt là nhóm những người yếu thế trong xã hội. Thông qua các hoạt động TGPL, người yếu thế trong xã hội được cung cấp, sử dụng dịch vụ pháp lý miễn phí khi có tranh chấp, góp phần nâng cao ý thức pháp luật và phòng ngừa vi phạm pháp luật. Trong hoạt động TGPL, đội ngũ luật sư đóng vai trò then chốt, là lực lượng trực tiếp thực hiện việc tư vấn, đại diện và bào chữa cho các đối tượng yếu thế. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác TGPL còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, cả về cơ chế, nguồn lực và phương thức triển khai.
Nâng cao hiệu quả tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong học phần “Thực tiễn và kinh nghiệm xây dựng, phát triển địa phương – ngành – đoàn thể” thuộc chương trình Trung cấp lý luận chính trị

Nâng cao hiệu quả tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong học phần “Thực tiễn và kinh nghiệm xây dựng, phát triển địa phương – ngành – đoàn thể” thuộc chương trình Trung cấp lý luận chính trị

Việc tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong giảng dạy chương trình Trung cấp lý luận chính trị là yêu cầu tất yếu, góp phần trực tiếp vào việc xây dựng bản lĩnh chính trị, củng cố niềm tin và năng lực tư duy lý luận cho đội ngũ cán bộ đương chức và dự nguồn cấp cơ sở. Trên cơ sở thực tiễn công tác giảng dạy và yêu cầu đổi mới giáo dục lý luận chính trị, cần đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả tích hợp nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong học phần “Thực tiễn và kinh nghiệm xây dựng, phát triển địa phương – ngành – đoàn thể” thuộc chương trình Trung cấp lý luận chính trị (Học phần) tại Trường Chính trị tỉnh Phú Thọ.
Đào tạo pháp luật vì cộng đồng và định hướng phát triển trong giai đoạn mới

Đào tạo pháp luật vì cộng đồng và định hướng phát triển trong giai đoạn mới

Trường Cao đẳng Luật miền Bắc được nâng cấp từ Trường Trung cấp Luật Thái Nguyên theo Quyết định số 869/QĐ-LĐTBXH ngày 10/7/2020 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (nay là Bộ Nội vụ), đã kế thừa hơn một thập kỷ kinh nghiệm đào tạo và bồi dưỡng cán bộ pháp lý cấp cơ sở, đặc biệt, tại khu vực trung du và miền núi phía Bắc.
Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số tại Bộ, ngành Tư pháp - Thực trạng và định hướng phát triển trong kỷ nguyên mới

Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số tại Bộ, ngành Tư pháp - Thực trạng và định hướng phát triển trong kỷ nguyên mới

Bộ Tư pháp đã trang bị, bổ sung, ứng dụng các công nghệ mới như máy chủ ảo hóa, lưu trữ SAN; máy chủ ứng dụng, máy chủ cơ sở dữ liệu cho Trung tâm dữ liệu điện tử để đáp ứng yêu cầu quản lý, vận hành và hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp.
Công tác hành chính tư pháp - Thành tựu và định hướng phát triển trong thời gian tới

Công tác hành chính tư pháp - Thành tựu và định hướng phát triển trong thời gian tới

Bài viết về những thành tựu nổi bật và định hướng phát triển công tác hành chính tư pháp trong thời gian tới.
Phát huy vai trò là diễn đàn khoa học trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Phát huy vai trò là diễn đàn khoa học trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Tạp chí Dân chủ và Pháp luật (Tạp chí) là cơ quan ngôn luận của Bộ Tư pháp, có chức năng thông tin về khoa học pháp lý, thông tin lý luận, nghiệp vụ và thực tiễn trong xây dựng, thi hành pháp luật và công tác tư pháp của Bộ, ngành Tư pháp; tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước theo quy định pháp luật; đồng thời, là diễn đàn trao đổi học thuật, thực tiễn và chính sách trong lĩnh vực pháp luật[1].
Báo Pháp luật Việt Nam với sứ mệnh truyền thông tư pháp, pháp luật, vì Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam với sứ mệnh truyền thông tư pháp, pháp luật, vì Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Báo Pháp luật Việt Nam là cơ quan ngôn luận của Bộ Tư pháp, thực hiện chức năng thông tin về các hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp và các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hoá xã hội trong nước và quốc tế; truyền thông, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, hoạt động xây dựng, thi hành pháp luật và công tác tư pháp phục vụ yêu cầu quản lý của Bộ Tư pháp, đáp ứng nhu cầu của xã hội về thông tin, nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật và hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật, phát huy dân chủ, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tham gia định hướng tư tưởng, phản biện xã hội, khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và tự lực, tự cường của Nhân dân, đồng hành với an sinh xã hội.
Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng bầu cử quốc gia

Cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng bầu cử quốc gia

Để bảo đảm cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2026-2031 được tiến hành dân chủ, đúng pháp luật và thống nhất trên phạm vi cả nước, Hội đồng bầu cử quốc gia (HĐBCQG) được thành lập, giữ vai trò tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH); chỉ đạo và hướng dẫn công tác bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND). Việc tìm hiểu cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của HĐBCQG có ý nghĩa quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và cử tri thực hiện quyền làm chủ của mình, đồng thời giúp cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan thực hiện tốt nhiệm vụ trong công tác bầu cử.
Thành tựu và định hướng phát triển công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính và tổ chức thi hành pháp luật trong kỷ nguyên mới

Thành tựu và định hướng phát triển công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính và tổ chức thi hành pháp luật trong kỷ nguyên mới

Bài viết phân tích một số thành tựu và định hướng phát triển công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật, pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính và tổ chức thi hành pháp luật trong kỷ nguyên mới của Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính, Bộ Tư pháp.
Công tác nghiên cứu khoa học pháp lý của Bộ, ngành Tư pháp - Thành tựu đạt được và những yêu cầu trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước

Công tác nghiên cứu khoa học pháp lý của Bộ, ngành Tư pháp - Thành tựu đạt được và những yêu cầu trong kỷ nguyên vươn mình của đất nước

Trong những năm qua, hoạt động nghiên cứu khoa học của Bộ Tư pháp đã khẳng định được vai trò cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn, giúp Lãnh đạo Bộ tham mưu với các cấp có thẩm quyền xây dựng các chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về công tác pháp luật, tư pháp, về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Trợ giúp pháp lý - Điểm tựa pháp lý cho tuổi vị thành niên lầm lỡ

Trợ giúp pháp lý - Điểm tựa pháp lý cho tuổi vị thành niên lầm lỡ

Lứa tuổi vị thành niên là giai đoạn các em đang hình thành nhân cách, dễ bồng bột, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc và nhận thức pháp luật còn hạn chế. Nếu không được định hướng, các em rất dễ sa vào những hành vi vi phạm pháp luật đáng tiếc. Chỉ một phút nóng giận, một quyết định bồng bột… cũng đủ khiến tuổi trẻ phải trả giá bằng cả những tháng ngày sau song sắt. Thế nhưng, trong câu chuyện buồn ấy, vẫn có một điểm sáng nhân văn - đó là bàn tay nâng đỡ của trợ giúp pháp lý miễn phí, để một thiếu niên lầm lỡ có cơ hội sửa sai và làm lại từ đầu.
Lịch trình pháp lý cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031

Lịch trình pháp lý cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031

Bầu cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH) và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) là sự kiện chính trị trọng đại, được tiến hành theo trình tự chặt chẽ, bảo đảm dân chủ, bình đẳng và đúng pháp luật. Trong tiến trình ấy, Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND (Luật Bầu cử) quy định cụ thể các mốc thời gian thực hiện. Đây vừa là cơ sở bảo đảm tính logic, vừa là căn cứ cho sự minh bạch và thống nhất trong toàn bộ quy trình. Lịch trình pháp lý được xác định trên cơ sở ngày bầu cử đã được ấn định cho mỗi kỳ bầu cử.

Theo dõi chúng tôi trên: