Để bảo đảm công lý được thực thi hiệu quả trong các vụ tranh chấp có yếu tố nước ngoài, các quốc gia đã phát triển cơ chế tương trợ tư pháp (mutual legal assistance). Tương trợ tư pháp là hình thức hợp tác quốc tế giữa các quốc gia, trong đó, các cơ quan tư pháp của các nước hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình tố tụng để hệ thống tư pháp của mỗi quốc gia đều có thể thực hiện công lý hiệu quả ngay cả khi các thủ tục tố tụng phải thực hiện ở những nơi mình không có chủ quyền tài phán để thực hiện. Tương trợ tư pháp có thể được thực hiện trong các vụ án dân sự và hình sự. Hiện, Bộ Tư pháp đang dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về dân sự (dự thảo Luật). Trong chế định tương trợ tư pháp về dân sự, thuật ngữ “ủy thác tư pháp” được sử dụng tương đối phổ biến. Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng thuật ngữ “ủy thác tư pháp” để thiết lập các quy phạm điều chỉnh lĩnh vực tương trợ tư pháp về dân sự là không phù hợp và dự thảo Luật không sử dụng thuật ngữ này là hợp lý.
Qua phân tích về việc sử dụng thuật ngữ “yêu cầu tương trợ tư pháp” trong dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về dân sự cho thấy, việc thay thế thuật ngữ “ủy thác tư pháp” bằng “yêu cầu tương trợ tư pháp” là bước tiến quan trọng trong kỹ thuật lập pháp. Thuật ngữ mới không chỉ phản ánh chính xác bản chất của hoạt động tương trợ tư pháp (hình thức hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tư pháp), mà còn khắc phục được những hạn chế về mặt kỹ thuật như tình trạng trùng lặp, mâu thuẫn trong văn bản pháp luật. Đặc biệt, thuật ngữ “yêu cầu tương trợ tư pháp” có tính khái quát cao hơn, phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tương trợ tư pháp giữa Việt Nam với các quốc gia khác. Việc thống nhất sử dụng thuật ngữ này sẽ góp phần làm cho các quy định của Luật Tương trợ tư pháp về dân sự trong sáng, dễ hiểu hơn, qua đó, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật trong lĩnh vực tương trợ tư pháp về dân sự.
Chi tiết nội dung bài viết tại: nhấp vào đây