Hoàn thiện chính sách trợ giúp pháp lý theo yêu cầu mới của thực tiễn

Toàn cảnh cuộc họp.

Báo cáo tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Lê Vệ Quốc cho biết, vừa qua, Hội đồng thẩm định do Bộ Tư pháp chủ trì đã họp thẩm định hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý. Hồ sơ được đánh giá có sự chuẩn bị công phu, cân nhắc đầy đủ giữa yêu cầu mở rộng chính sách và năng lực thực thi hiện tại của Nhà nước. Một số điểm kỹ thuật được Hội đồng đề nghị tiếp tục chỉnh lý để bảo đảm tính thống nhất, rõ ràng và phù hợp hơn với hệ thống pháp luật.

Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Lê Vệ Quốc báo cáo tại cuộc họp.

Theo Cục trưởng Lê Vệ Quốc, định hướng sửa đổi Luật Trợ giúp pháp lý lần này tập trung vào ba định hướng lớn, cụ thể: (i) Mở rộng diện người được trợ giúp pháp lý trên cơ sở chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới tư duy trong xây dựng và thi hành pháp luật, đồng thời đáp ứng mục tiêu an sinh xã hội, phát triển kinh tế – xã hội bền vững; (ii) Xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn thi hành, khi còn nhiều nhóm yếu vẫn gặp rào cản trong tiếp cận dịch vụ pháp lý miễn phí; (iii) Đáp ứng các cam kết quốc tế và các khuyến nghị của các tổ chức quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về quyền của người khuyết tật mà Việt Nam là thành viên.

Trao đổi, thảo luận tại cuộc họp, các đại biểu tham dự đã tập trung góp ý về những nội dung trọng tâm của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý. Nhiều ý kiến phân tích làm rõ sự cần thiết của việc hoàn thiện chính sách trong bối cảnh mới, đặc biệt liên quan đến phạm vi thụ hưởng, tiêu chí xác định đối tượng và tính thống nhất của dự thảo với các chính sách an sinh xã hội hiện hành. Các đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát cơ sở lý luận, đánh giá tác động và bảo đảm sự hài hòa giữa yêu cầu hỗ trợ nhóm yếu thế với khả năng đáp ứng nguồn lực của Nhà nước, nhằm bảo đảm tính khả thi khi triển khai trong thực tiễn.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh phát biểu tại cuộc họp.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh đề nghị cơ quan soạn thảo thể hiện rõ hai nội dung cần xin ý kiến Chính phủ. Nội dung đầu tiên là việc có mở rộng trợ giúp pháp lý sang lĩnh vực kinh doanh – thương mại hay không, vì trợ giúp pháp lý về bản chất là chính sách hỗ trợ nhóm yếu thế, không phụ thuộc vào lĩnh vực phát sinh nhu cầu pháp lý. Do đó, cần có lập luận thận trọng, có cơ sở lý luận và thực tiễn vững chắc, gắn với chủ trương phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Đối với nội dung xin ý kiến thứ hai, theo Bộ trưởng, mức tăng trưởng GDP, thu nhập bình quân đầu người và năng lực ngân sách đã được cải thiện rõ rệt, cho phép Nhà nước mở rộng phạm vi bao phủ, phù hợp với mục tiêu xuyên suốt "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Bộ trưởng cũng chỉ đạo, trong hồ sơ dự án luật cần làm rõ cơ sở lý luận, số liệu để thuyết minh tính khả thi của chính sách; đồng thời nêu rõ đây là sự điều chỉnh phù hợp với thông lệ quốc tế, khi tiêu chí xác định người được trợ giúp pháp lý ở các quốc gia thường được điều chỉnh tương ứng với thu nhập bình quân và quy mô nền kinh tế./.