Thời gian qua, Tổng cục Thi hành án dân sự đã lãnh đạo, chỉ đạo rất quyết liệt nhằm tăng cường việc kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Không chỉ tham mưu với Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Tư pháp ban hành nhiều văn bản quan trọng, kịp thời tạo cơ sở pháp lý, chính trị để kiểm soát quyền lực, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực mà còn xây dựng nhiều văn bản về kiểm soát quyền lực trên tất cả các lĩnh vực hoạt động thi hành án dân sự (THADS), tăng cường công tác quản lý cán bộ; tăng cường công tác kiểm tra; quyết định kỷ luật, đề nghị kỷ luật nghiêm minh các tổ chức, cá nhân vi phạm. Qua đó, bước đầu đã đạt được một số kết quả quan trọng kiểm soát quyền lực trong hoạt động THADS.
1. Kết quả đạt được
Ngày 27/10/2023, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 132-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án (Quy định số 132-QĐ/TW) và các hoạt động khác có liên quan. Quy định áp dụng đối với cấp ủy, tổ chức Đảng, đảng viên, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện hoạt động tố tụng, thi hành án và hoạt động khác có liên quan theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của Nhân dân và toàn xã hội trong phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời những hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên ngày càng trong sạch, vững mạnh. Trong hoạt động THADS, để kiểm soát quyền lực, những năm gần đây, đã có rất nhiều văn bản, chương trình, kế hoạch lớn để lãnh đạo, chỉ đạo như: Chỉ thị số 04-CT/TW ngày 02/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế (Chỉ thị số 04-CT/TW); Chương trình hành động số 87-CTr/BCSĐ ngày 28/6/2023 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong THADS giai đoạn 2023 - 2026 (Chương trình hành động số 87-CTr/BCSĐ); Quyết định số 779/QĐ-TCTHADS ngày 30/9/2021 của Tổng Cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự đẩy mạnh phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng, sai phạm trong THADS giai đoạn 2021 - 2025; Kế hoạch phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hàng năm và nhiều văn bản về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong THADS[1].
Bên cạnh đó, Tổng cục Thi hành án dân sự đã kịp thời tham mưu ban hành và chủ động ban hành nhiều văn bản nhằm kiểm soát chặt chẽ quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng hiệu quả; tham mưu lãnh đạo Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị trực tuyến quán triệt, triển khai Chương trình hành động số 87-CTr/BCSĐ, Kế hoạch số 196-KH/BCSĐ ngày 26/4/2024 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp tổ chức thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW đến các cơ quan THADS, với trên 2.000 đại biểu tham dự, điểm cầu chính Bộ Tư pháp và các điểm cầu tại Cục Thi hành án dân sự các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Phối hợp chỉ đạo xây dựng cuốn Cẩm nang hướng dẫn trong công tác THADS, THAHC để thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW và phổ biến đến toàn hệ thống THADS. Xây dựng bài viết, chuyên đề về tư tưởng, quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; cách thức triển khai, tổ chức thực hiện hay, sáng tạo trong thực tiễn của các cơ quan, đơn vị, địa phương; bài học kinh nghiệm và các biện pháp, giải pháp để ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực trong THADS. Việc nghiên cứu, xây dựng Cẩm nang nhằm đúc kết ngắn gọn, thuận tiện để bất cứ công chức nào cũng có thể dễ dàng tiếp cận, với nhiều phương thức, trên nhiều nền tảng sách trực tuyến như website, ứng dụng điện thoại để công chức tham khảo mọi lúc, mọi nơi.
Chỉ đạo các cơ quan THADS địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW; đồng loạt tổ chức quán triệt, triển khai, phổ biến nội dung Quy định này đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động về kiểm soát quyền lực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động THADS gắn với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng nhiều hình thức như: Hội nghị tổng kết công tác năm 2023, triển khai công tác THADS năm 2024; Hội nghị sinh hoạt đảng bộ, chi bộ; Hội nghị kiểm điểm công tác hàng tháng, quý và 06 tháng đầu năm 2024; các bài viết trên Cổng thông tin điện tử; tài liệu tập huấn…
Về thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực và xử lý, Tổng cục Thi hành án dân sự chỉ đạo tiếp tục thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực như: Công khai, minh bạch về tổ chức và hoạt động gắn với cải cách thủ tục hành chính, trong đó tập trung công khai ở các lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng như: Công khai các thủ tục hành chính, công khai việc phân bổ, sử dụng ngân sách nhà nước, công khai mua sắm tài sản công, công khai việc tuyển dụng công chức và các chế độ, chính sách đối với công chức, viên chức, người lao động; dự toán ngân sách năm 2024; việc giao biên chế và phân bổ người làm việc tại các cơ quan, đơn vị; công tác quy hoạch cán bộ; công khai nội quy, quy chế làm việc và các thủ tục hành chính mới được sửa đổi, thay thế.
Tiếp tục chỉ đạo cán bộ, công chức, viên chức tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, chấp hành tốt các quy tắc ứng xử nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi công vụ; kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử.
Việc quy hoạch, bổ nhiệm, điều động, chuyển đổi vị trí công tác của người có chức vụ, quyền hạn, các cơ quan, đơn vị được thực hiện nghiêm; việc thực hiện cải cách hành chính, ứng dụng khoa học - công nghệ trong quản lý và thanh toán không dùng tiền mặt thực hiện thường xuyên, hiệu quả, đồng bộ, góp phần tích cực nhằm phát triển chính quyền điện tử hướng tới chính quyền số và chuyển đổi số; bảo đảm 100% văn bản đến và văn bản đi đều được theo dõi, xử lý trên môi trường mạng; thực hiện tốt việc khai thác, quản lý mạng tin học diện rộng, không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động của Cổng thông tin điện tử, các trang thông tin điện tử.
Việc thực hiện các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn được thực hiện nghiêm từ việc kê khai, công khai, tiếp nhận, bàn giao cho cơ quan kiểm soát theo quy định.
Công tác kiểm tra, đặc biệt công tác tự kiểm tra theo Công văn số 693-CV/BCSĐ, Công văn số 661/TCTHADS-GQKNTC, Công văn số 771/TCTHADS-GQKNTC được chỉ đạo quyết liệt, kịp thời tự phát hiện, tự khắc phục và xử lý nghiêm các sai phạm, siết chặt kỷ luật, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Cùng với quyết tâm mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước về việc ngăn chặn, từng bước loại trừ tham nhũng ra khỏi hệ thống chính trị, vấn đề quyền lực, kiểm soát quyền lực và tăng cường kiểm soát quyền lực đối với những người nắm giữ quyền lực trong hệ thống cơ quan THADS được Tổng cục Thi hành án dân sự đặc biệt quan tâm quán triệt.
2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân
Mặc dù, Tổng cục Thi hành án dân sự và các cơ quan THADS đã quyết liệt thực hiện các giải pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực nhưng vẫn còn một số hạn chế, tồn tại như: Nhận thức của một bộ phận lãnh đạo, công chức cơ quan THADS về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực còn hạn chế dẫn đến việc để xảy ra vi phạm; hiệu quả công tác kiểm tra, phát hiện tham nhũng, tiêu cực chưa cao; tính chất vi phạm tập trung vào lĩnh vực phức tạp như quản lý tiền, tài sản, tang vật và cả trong nghiệp vụ thi hành án.
Tồn tại, hạn chế nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: Cơ sở pháp lý còn chưa thực sự hoàn thiện; bất cập của cơ chế quản lý tài sản; tình trạng quá tải trong công việc gây áp lực lớn đối với các chấp hành viên; điều kiện làm việc ở một số nơi còn chưa được bảo đảm, đi lại khó khăn do địa bàn thi hành án rộng, vùng sâu, vùng xa; phẩm chất đạo đức của một số ít công chức còn chưa đáp ứng yêu cầu, có trường hợp công chức THADS còn chưa gương mẫu trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, bên cạnh đó vẫn còn tâm lý ngại va chạm, ngại đấu tranh cũng gây khó khăn cho việc phát hiện, phòng, chống tiêu cực, tham nhũng.
3. Giải pháp thực hiện kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hệ thống thi hành án dân sự
Để phát huy những kết quả đạt được, khắc phục những hạn chế, tồn tại, trong thời gian tới, Tổng cục Thi hành án dân sự cần thực hiện các giải pháp kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hệ thống THADS cụ thể như sau:
Một là, tăng cường hơn nữa công tác quán triệt, phổ biến để tất cả các công chức trong hệ thống THADS hiểu sâu, hiểu rõ, thực hiện đúng, đầy đủ, hiệu quả Quy định số 132-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động THADS, thi hành án hành chính (THAHC); tiếp tục tuyên truyền, phổ biến kế hoạch của Chính phủ về thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW và các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về kiểm soát quyền lực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực gắn với học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức cho đảng viên, công chức, viên chức, người lao động tự nhận thức về tầm quan trọng của việc thực hiện kỷ luật, kỷ cương; nâng cao ý thức, trách nhiệm về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong THADS và hoạt động khác có liên quan.
Tiếp tục xây dựng các chuyên đề, bài viết hướng dẫn trong công tác THADS, THAHC để thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW; về tư tưởng, quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước; cách thức triển khai, tổ chức thực hiện hay, sáng tạo trong thực tiễn của các cơ quan, đơn vị; bài học kinh nghiệm và các biện pháp, giải pháp kiểm soát quyền lực để ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực trong THADS. Kịp thời thông tin, lan tỏa cách làm hay trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động THADS và hoạt động khác có liên quan.
Hai là, hoàn thiện thể chế để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Hoàn thiện pháp luật về THADS, THAHC: Tiếp tục thực hiện rà soát văn bản quy phạm pháp luật về THADS, THAHC, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan đến lĩnh vực THADS, bảo đảm tính tương thích, đồng bộ với pháp luật về THADS, giúp công tác THADS phát huy hiệu lực, hiệu quả.
Xây dựng nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thi hành án dân sự (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 33/2020/NĐ-CP ngày 17/3/2020 của Chính phủ).
Tập trung rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung, xây dựng pháp luật về thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế thuộc chức năng của Bộ, Ngành Tư pháp theo yêu cầu của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 04-CT/TW, các kết luận, kiến nghị của Ban Chỉ đạo Trung ương, nhất là đoàn kiểm tra theo Kế hoạch số 35-KH/TW ngày 07/8/2023 của Ban Chỉ đạo Trung ương về công tác thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thành pháp luật của Nhà nước; đề xuất các giải pháp khắc phục những bất cập, vướng mắc pháp luật trong kê biên tài sản để thi hành án, thẩm định giá, bán đấu giá tài sản để thi hành án; nghiên cứu khả năng xây dựng cơ chế thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt không qua thủ tục kết tội.
Rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế, quy trình, quy chế nội bộ của cơ quan đơn vị để tổ chức thực hiện đúng, hiệu quả chủ trương, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác tổ chức cán bộ, tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ, quy hoạch, điều động, luân chuyển, bổ nhiệm, quy định về phân cấp quản lý cán bộ của hệ thống THADS; bảo đảm tính độc lập, khách quan, tuân thủ pháp luật của chấp hành viên trong hoạt động thi hành án.
Ba là, chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống THADS.
- Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 04-CT/TW; thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 23-NQ/BCSĐ ngày 29/3/2022 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp về lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm THADS, theo dõi THAHC giai đoạn 2022 - 2026.
- Chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ quy trình THADS, THAHC từ thủ tục ra quyết định, thông báo, xác minh điều kiện thi hành án, áp dụng biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế và xử lý tiền, tài sản thi hành án bảo đảm theo các nguyên tắc kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo Điều 3 Quy định số 132-QĐ/TW, quy định pháp luật, quy chế làm việc, quy trình nghiệp vụ, chuẩn mực đạo đức. Cụ thể:
+ Lãnh đạo, chỉ đạo việc ra quyết định thi hành án đúng pháp luật, chính xác căn cứ, nội dung được đưa ra thi hành, bảo đảm các bản án, quyết định sớm được đưa ra thi hành trên thực tế theo đúng quy định của pháp luật.
+ Xác minh điều kiện thi hành án, phân loại việc chưa có điều kiện và ra quyết định về việc chưa có điều kiện thi hành đầy đủ, kịp thời, chính xác. Việc phân loại án được thực hiện bảo đảm đúng quy định pháp luật là sự phản ánh tỷ lệ giải quyết án của từng chấp hành viên, từng đơn vị.
+ Đối với án có điều kiện thi hành: Thủ trưởng cơ quan THADS tập trung kiểm tra 100% hồ sơ đang tổ chức thi hành của từng chấp hành viên. Việc kiểm tra phải có phiếu kiểm tra (kết quả kiểm tra có ký xác nhận của người kiểm tra, phê duyệt của lãnh đạo Cục), hướng khắc phục sai phạm (nếu có), dự kiến kế hoạch thực hiện thời gian tới. Trường hợp hồ sơ chậm thực hiện thì phải khắc phục ngay. Nếu cố tình vi phạm thì kiểm điểm xử lý nghiêm (trường hợp đến mức kỷ luật thì phải xử lý kỷ luật, nếu không đáp ứng yêu cầu thì miễn nhiệm chấp hành viên).
+ Kiểm soát chặt chẽ hoạt động thi hành án tín dụng, ngân hàng: Tập trung rà soát bảo đảm 100% hồ sơ thi hành án tín dụng, ngân hàng được phân loại chính xác.
+ Rà soát, đánh giá, xây dựng kế hoạch để tổ chức thi hành dứt điểm các vụ việc có điều kiện, đặc biệt là các vụ việc có giá trị lớn, các vụ việc thu hồi tiền, tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, nhất là các vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo; các vụ việc thi hành các khoản thu có liên quan đến tổ chức tín dụng có giá trị trên 20 tỷ đồng, có điều kiện thi hành, đã quá 03 năm chưa thi hành xong; kiểm soát chặt chẽ số vụ việc có điều kiện thi hành án, đã ra quyết định thi hành án quá 01 năm chưa thi hành xong, số việc chuyển sổ theo dõi riêng.
+ Bảo đảm Thủ trưởng cơ quan THADS phải kiểm soát 100% vụ việc liên quan đến đấu giá tài sản; thực hiện rà soát chặt chẽ quy trình, thủ tục THADS, hồ sơ pháp lý của tài sản đưa ra bán đấu giá, dự liệu trước khả năng phải bàn giao được tài sản, không tùy tiện bán cho xong, cho được mà không lường trước hậu quả. Hồ sơ chưa đúng, chưa đủ quy trình, thủ tục thì chưa tiến hành đấu giá. Cục trưởng, Chi Cục trưởng phải kiểm soát chặt chẽ nội dung này, nếu để xảy ra các sai phạm thì chấp hành viên và Thủ trưởng cơ quan THADS cùng chịu trách nhiệm.
+ Chỉ đạo hướng dẫn trong việc ra quyết định cưỡng chế và cưỡng chế THADS theo đúng quy định. Chú trọng thực hiện đúng pháp luật về xác minh trong THADS làm cơ sở cho việc áp dụng biện pháp cưỡng chế đúng pháp luật. Bảo đảm có sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, tổ chức hữu quan trong cưỡng chế THADS. Không để xảy ra tình trạng khiếu nại, tố cáo không đúng nhằm trì hoãn việc cưỡng chế THADS.
+ Lựa chọn những vụ việc điển hình hoặc các quy định pháp luật chưa chặt chẽ để thống nhất hướng dẫn, thực hiện chung trong toàn hệ thống hoặc nghiên cứu, đề xuất sửa đổi quy định pháp luật.
- Tăng cường thực hiện công tác kiểm tra hoạt động THADS, THAHC: Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn; việc chấp hành chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy chế làm việc, quy định, quy trình nghiệp vụ, chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử, trong đó, tăng cường kiểm tra, giám sát nội bộ theo chuyên đề, chuyên ngành. Thường xuyên kiểm tra, tự kiểm tra để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động thi hành án. Trong đó, xác định kiểm tra có trọng tâm, tập trung vào những lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp, dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; các vụ việc thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế; các vụ việc thu hồi nợ cho các tổ chức tín dụng có giá trị lớn; các vụ việc có nhiều đơn thư, thông tin báo chí phản ánh. Tăng cường công tác hậu kiểm tra; thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết định sau kiểm tra phải được chỉ đạo thực hiện nghiêm túc theo quy định pháp luật.
- Tiếp tục thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tiếp nhận kiến nghị, phản ánh, báo cáo, khiếu nại, tố cáo, tố giác, tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động THADS và các hoạt động khác có liên quan; phân loại, xử lý, giải quyết đơn đúng quy định của pháp luật. Thực hiện tốt việc tiếp công dân, kịp thời xử lý các kiến nghị của người dân trên thông tin đường dây nóng, Cổng/Trang thông tin điện tử THADS và Cổng Dịch vụ công quốc gia, thông qua đó, để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động THADS. Chỉ đạo thực hiện công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động THADS theo đúng quy định pháp luật, bảo vệ, khen thưởng kịp thời phát hiện, phản ánh, báo cáo, tố cáo, tố giác, báo tin, cung cấp thông tin về những hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động THADS; xử lý nghiêm những trường hợp lợi dụng việc phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo để vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân. Chủ động kịp thời tổng hợp, đề xuất tham mưu giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài.
- Sắp xếp tổ chức bộ máy các cơ quan THADS tinh gọn, hoạt động hiệu quả. Thực hiện nghiêm Quy định số 114-QĐ/TW ngày 11/7/2023 của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực chuyên môn, có phẩm chất đạo đức, kỷ cương, liêm chính, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Kịp thời chấn chỉnh, khắc phục ngay những biểu hiện đùn đẩy, né tránh, làm việc cầm chừng, sợ sai không dám làm trong một bộ phận công chức làm công tác THADS. Xây dựng kế hoạch định kỳ chuyển đổi vị trí công tác, công khai kế hoạch thực hiện nguyên tắc và những hành vi bị nghiêm cấm trong việc thực hiện định kỳ chuyển đổi nhằm phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực. Công khai, minh bạch trong công tác tổ chức cán bộ, việc tuyển dụng cán bộ, công chức, người lao động vào cơ quan, đơn vị; số lượng, tiêu chuẩn, hình thức tuyển dụng và kết quả tuyển dụng; việc quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm, chuyển ngạch, luân chuyển, điều động, khen thưởng, cho thôi việc, cho thôi giữ chức vụ, miễn nhiệm, bãi nhiệm, kỷ luật, hưu trí đối với cán bộ, công chức, người lao động khác. Kiên quyết xử lý nghiêm đối với các trường hợp tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động THADS, THAHC.
- Thường xuyên kiểm tra thu, chi, quản lý tiền THADS; duyệt quyết toán ngân sách nhà nước. Kiểm soát chặt chẽ việc quản lý, sử dụng tiền thi hành án, các chứng từ, sổ sách kế toán như: Biên lai ghi đúng nội dung về người nộp thay; xác định đúng người thu tiền; quản lý, cấp phát sử dụng biên lai chặt chẽ; không tùy tiện tẩy xóa, sửa chữa biên lai; nộp các khoản thu ngân sách đúng thời hạn; sổ quỹ tiền mặt hàng năm phải chốt, khóa sổ đúng quy định; lập bảng kê tiền mặt khi xuất quỹ; chi cho đương sự kịp thời; thu phí thi hành án; thông báo trả tiền cho đương sự và gửi tiết kiệm; hoàn tiền tạm ứng chi phí cưỡng chế đúng quy định. Chỉ đạo thường xuyên đối chiếu số liệu thống kê, kế toán, đối chiếu với Kho bạc Nhà nước, ngân hàng về tất cả các nguồn tiền vào tài khoản của cơ quan THADS. Công tác rà soát, phân tích số liệu, nhập dữ liệu chi tiết từng khoản mục vào phần mềm, đôn đốc xử lý tiền do đương sự đóng tại các trại giam chuyển về theo từng bản án, quyết định thi hành án.
- Phối hợp với các bộ, ngành trung ương, cấp ủy, chính quyền địa phương; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đối với việc thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW trong hoạt động THADS và hoạt động khác có liên quan.
+ Tăng cường kiểm soát của các cơ quan quyền lực nhà nước: Tạo điều kiện cho các đoàn kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp; Mặt trận Tổ quốc thực hiện tốt quyền kiểm soát của mình đối với các cơ quan tư pháp, nhất là cơ quan THADS trong hoạt động THADS. Qua công tác này, các cơ quan khắc phục những sai sót, vi phạm; đồng thời cũng là cơ sở để các cơ quan, tổ chức này đưa ra những kiến nghị, đề xuất về cơ chế, chính sách, hoàn thiện thể chế về công tác THADS.
+ Thực hiện kiểm sát hoạt động tư pháp của Viện kiểm sát đối với hoạt động THADS, THAHC. Kiến nghị người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm đối với bản án, quyết định theo quy định của pháp luật; chấp nhận hoặc không chấp nhận kiến nghị, kháng nghị của Viện kiểm sát theo quy định tại Điều 23 Luật Thi hành án dân sự năm 2008, sửa đổi, bổ sung năm 2014; trường hợp không chấp nhận kiến nghị, kháng nghị thì cơ quan THADS có quyền nêu rõ lý do, giải trình làm rõ nội dung.
+ Tăng cường kiểm sát đối với Tòa án, các tổ chức, cá nhân liên quan; thực hiện kiểm soát của Tòa án đối với hoạt động THADS, THAHC. Yêu cầu cơ quan đã ra bản án, quyết định giải thích bằng văn bản những điểm chưa rõ hoặc không phù hợp với thực tế trong bản án, quyết định đó để thi hành.
+ Chú trọng kiểm soát của cấp ủy, chính quyền địa phương đối với hoạt động thi hành án: Giải quyết các vướng mắc, khó khăn phát sinh trong việc phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong hoạt động THADS; chỉ đạo tổ chức cưỡng chế các vụ án lớn, phức tạp, có ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; yêu cầu cơ quan THADS kiểm tra để phát hiện các vấn đề còn hạn chế, yếu kém, thậm chí các sai phạm của cơ quan THADS, những vướng mắc, bất cập trong cơ chế quản lý, phối hợp và tổ chức THADS ở địa phương để từ đó có các giải pháp khắc phục theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện pháp luật, tổ chức kiểm tra, chỉ đạo điều hành phù hợp bảo đảm hoạt động THADS tại địa phương đạt hiệu quả cao.
+ Tăng cường kiểm soát của cấp ủy Đảng đối với hoạt động THADS thông qua các phương thức như yêu cầu các cơ quan THADS, cơ quan quản lý nhà nước về THADS báo cáo về hoạt động này; thực hiện hoạt động kiểm tra việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của lãnh đạo cơ quan THADS; kiểm tra hoạt động của đảng viên, cấp ủy và cơ quan THADS.
Bốn là, phối hợp, tạo điều kiện cho công tác giám sát của Ban Chấp hành Đảng Bộ, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Tổng cục Thi hành án dân sự về trách nhiệm trong việc thực hiện Quy định số 132-QĐ/TW đối với cấp ủy, đơn vị thuộc Tổng cục nhằm kịp thời phát hiện; đề xuất hoặc yêu cầu xử lý nghiêm những tổ chức Đảng, đảng viên, cá nhân có hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực được quy định tại Điều 6 Quy định số 132-QĐ/TW.
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Đảng ủy, Ban Chấp hành Đảng Bộ Tư pháp, Đảng ủy Tổng cục Thi hành án dân sự, cấp ủy cơ sở đối với các cấp ủy, đảng viên giữ chức vụ lãnh đạo trong hệ thống THADS, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những tổ chức Đảng, đảng viên, cá nhân có hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực được quy định tại Điều 6 Quy định số 132-QĐ/TW.
Tổ chức thực hiện nghiêm yêu cầu, kiến nghị, kết luận của các đoàn kiểm tra, giám sát; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân có hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực được quy định tại Điều 6 Quy định số 132-QĐ/TW và các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về THADS.
Năm là, thực hiện nghiêm túc công tác tự phê bình và phê bình, đề cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, “tự soi, tự sửa”; công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình, xây dựng văn hóa liêm chính.
Đề cao trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu, công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình, xây dựng văn hóa liêm chính và biện pháp khác phòng ngừa các hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động THADS: Nâng cao nhận thức của mỗi cấp ủy, Thủ trưởng các đơn vị, cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu về vai trò, trách nhiệm nêu gương của mình trong kiểm soát quyền lực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tại cơ quan, đơn vị.
Cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của mình trong chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tại cơ quan, đơn vị. Nghiêm túc chấp hành các quy định về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp.
Thủ trưởng cơ quan, đơn vị cần chú trọng lắng nghe, tiếp thu, giải trình, giải quyết các phản ánh về các hành vi tham nhũng, tiêu cực tại cơ quan, đơn vị mình. Tiếp tục thực hiện nghiêm Quy định số 11-QĐ/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân.
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực chuyên môn và có phẩm chất đạo đức, kỷ cương, liêm chính; nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật. Thực hiện cơ chế khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; chấn chỉnh, khắc phục ngay những biểu hiện đùn đẩy, né tránh, làm việc cầm chừng, sợ sai không dám làm trong một bộ phận cán bộ, đảng viên
Trần Thị Thanh Tâm
Vụ Giải quyết khiếu nại, tố cáo, Tổng cục Thi hành án dân sự
[1]. Chương trình hành động số 580/CTr-TCTHADS ngày 15/02/2024 về việc thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, THAHC năm 2024; Công văn số 260/TCTHADS-GQKNTC ngày 18/01/2024 triển khai Công văn số 693-CV/BCSĐ ngày 11/01/2024 của Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp về lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác THADS; Quyết định số 1033/QĐ-TCTHADS ngày 03/11/2023 về việc ban hành Kế hoạch điều động, bổ nhiệm, chuyển đổi vị trí công tác, cử đi thực tế đối với công chức, viên chức tại đơn vị thuộc Tổng cục Thi hành án dân sự năm 2023 - 2024; Quyết định số 65/QĐ-TCTHADS ngày 18/01/2024 ban hành Kế hoạch kiểm tra trong hệ thống THADS năm 2024; Quyết định số 217/QĐ-TCTHADS ngày 28/02/2024 ban hành Kế hoạch phòng, chống tham nhũng, tiêu cực năm 2024 trong hệ thống THADS; Công văn số 661/TCTHADS-GQKNTC ngày 22/02/2024 về thực hiện Công văn số 693-CV/BCSĐ và kế hoạch kiểm tra công tác THADS năm 2024; Công văn số 771/TCTHADS-GQKNTC ngày 29/02/2024 về thực hiện công tác tự kiểm tra năm 2024 và Công văn triển khai thực hiện Kế hoạch phòng, chống tham nhũng, tiêu cực năm 2024.
(Nguồn: Tạp chí Dân chủ và Pháp luật Kỳ 2 (Số 409), tháng 7/2024)